Is het nu een Turteltaks of een Freyafactuur? - Fabian Lefevere

Wie heeft het nu gedaan? Is het een Freyafactuur of een Turteltaks? Zijn het de socialisten die met een te gul groenestroombeleid een put gedolven hebben? Of wil de centrumrechtse Vlaamse regering in de beste linkse traditie een taks heffen om daarmee nieuw beleid te financieren? Wat er ook van zij, dat getouwtrek leidt de aandacht af van de echte inzet van het debat: een duurzamer energiebeleid in Vlaanderen.
analyse
Analyse

Fabian Lefevere is eindredacteur bij deredactie.be.

In de koele wereld die de politiek vaak is, lokt het debat over de Vlaamse energieheffing – want zo heet het ding officieel – op tijd en stond echte emoties uit. Maar vergis u niet: er is daarbij ook sprake van een weloverwogen framing van beide kanten. Het debat wordt namelijk verengd tot de schuldvraag: wie heeft die honderd euro die we met zijn allen moeten betalen voor de energieheffing op zijn kerfstok?

Biomassacentrale

Neem nu de recentste aflevering in het schouwspel: de discussie over de biomassacentrale in Langerlo, nabij Genk. De subsidies daarvoor nemen een grote hap uit 2,9 miljard die de Turteltaks moet opbrengen. Logische gevolgtrekking: als de centrale failliet gaat, kan de Turteltaks zo omlaag. Toch?

Het is voor een groot stuk een non-debat. Eén: het bedrijf is nog niet failliet. Twee: zelfs als het failliet is, kan zich nog altijd een overnemer aandienen, die alle rechten behoudt. Drie: als ook dat niet lukt, zal de Vlaamse regering op een andere manier de Europese normen voor groene stroom moeten halen. Ook dat kost geld, zoals CD&V en N-VA opmerkten (zelfs al is het alternatief van zonne-energie goedkoper en minder vervuilend dan de biomassacentrales).

Schuldvraag

Maar de nuances verdwenen meteen uit het debat omdat zowel SP.A als de Open VLD van Annemie Turtelboom het grote kanon bovenhaalden.

De socialisten zegden dat Freya Van Den Bossche de subsidie aan Langerlo tekende op een ogenblik dat er grote nood was aan groene energie. En zelfs aan energie tout court, want op dat moment was nog niet duidelijk dat Doel 1 en 2 zouden dichtgaan. Turtelboom, zo gaat het verder, had die beslissing gewoon kunnen en moeten overrulen.

En de liberalen, die wrijven bij monde van senator Lode Vereeck – in duidelijke samenspraak met Turtelboom – de socialisten aan dat ze liegen en juridische onzin verkopen.

De aard en toon van de discussie toont aan hoezeer het debat tot de schuldvraag verengd wordt.

De socialisten – die altijd het verwijt van een belastingregering kregen – willen aantonen dat centrumrechts zelf een platte belastingverhoging doorvoert om nieuw beleid te financieren. Want van de 2,9 miljard die de Turteltaks over vijf jaar opbrengt, gaat twee derde naar de subsidiering van biomassacentrales.

En de liberalen én centrumrechts willen maar al te graag aantonen dat ze met een nieuwe bezem vegen en illustreren hoe onverantwoord de subsidiepolitiek van de socialisten was, en hoe zeer die het financiële welzijn van de bevolking op het spel zette. Zeker voor Turtelboom zelf is dat belangrijk, want ondertussen werd een taks naar haar vernoemd. Wat voor een liberaal altijd een ongemakkelijke positie is.

Puur politiek is de schuldvraag niet onbelangrijk, maar daarmee schuiven deze partijen de discussie over het energiebeleid voor zich uit. Maar dat kan niet blijven duren. Uiteindelijk komt het milieudebat toch op tafel. Vlaanderen riskeert een forse boete als het de toekomstige Europese milieunormen niet haalt. De vraag is dus: Hoe haalt Vlaanderen de omslag naar het afgesproken duurzamer energiebeleid?

Meest gelezen