De week van Bart De Wever - Ivan De Vadder

Ivan De Vadder is Wetstraatwatcher bij VRT Nieuws.

De tekening is van Karl Meersman, en bevindt zich in het boek ‘Het Waterloo van Links: een eigenzinnig jaaroverzicht’ van Ivan De Vadder en Karl Meersman, uitgegeven bij uitgeverij Vrijdag.

De dag erop was er dat debat in "De zevende dag", waar Bart De Wever de degens kruiste met de nieuwe voorzitter van de SP.A, John Crombez. De verwachting was dat De Wever het debat, vingers in de neus, met vlag en wimpel zou winnen. Maar Crombez was erg strijdvaardig, en bekampte De Wever met debattechnieken die hij zelf zo vaak hanteert, zoals het onderbreken van de tegenstander met des phrases qui tuent of afkeurende lichaamstaal tijdens het betoog van de andere. Het werd het eerste televisiedebat sinds lang dat de voorzitter van de N-VA niet heeft gewonnen.

Was het de kater van de avond voordien of was De Wever niet voorbereid op een strijdvaardige Crombez?

Nog deze week wordt duidelijk dat de federale regering, waarvan de N-VA de grootste partij is, het principe van een begrotingsevenwicht in 2018 laat varen. Het mantra van dat evenwicht vormt nochtans de kern van het beleid van ‘herstelregering’ die de N-VA, samen met de liberale partijen en de CD&V, op poten heeft gezet. Trouwens, als oppositiepartij schermde de N-VA steevast met dat begrotingsevenwicht, met documenten van de Europese Commissie en IMF in de hand, om de PS, als leidende partij van de vorige regering, het vuur aan de schenen te leggen. Het principe lijkt nu niet meer zo belangrijk.

Gisteren kwam er dan de bocht van Vuye. In een merkwaardige persmededeling maakte de N-VA bekend dat ze opnieuw het ‘confederalisme’ van stal haalt, en in één beweging de fractieleider in de Kamer, Hendrik Vuye, met de opdracht belast om ‘een project uit te werken om het institutionele terug te operationaliseren.’ De N-VA komt daarmee tegemoet aan de kritiek van de Vlaamse beweging op de koers van de partij. Het ongenoegen daarover smeult al langer. Jean-Pierre Rondas van doorbraak.be vat het vandaag in de krant De Standaard zo samen: ‘Als de N-VA zwijgt over het communautaire, wat tot nu toe het geval was, vervelt ze tot gelijk welke andere partij. Dan heeft ze geen raison d'être meer.’

De koerswending bij de N-VA is opvallend. Nog maar enkele dagen geleden bood N-VA-parlementslid Peter De Roover in een dubbelinterview met diezelfde Rondas nauwelijks weerwerk tegen dat verwijt. 'Als belgicist kun je maar hopen dat er een regering komt met de N-VA erbij, dan krijg je communautaire vrede erbij’, sneert Rondas. En op de opmerking dat Vlaams minister Liesbeth Homans nog maar onlangs hardop droomde van het einde van België, voegt Rondas eraan toe: ‘Iemand mag nu en dan een fors statement doen over het einde van België, en dan back to business.'

Maar goed, Bart De Wever buigt nu ootmoedig het hoofd en reikt de hand weer aan de Vlaamse beweging: ‘Een communautaire standstill betekent niet dat de Vlaamse Beweging moet stilstaan. Laat staan dat de ideeënstrijd moet gestaakt worden. Het dialectische proces van het formuleren van these en antithese gaat door. En als partij mogen wij in dat debat niet ontbreken.’ Hendrik Vuye stelt zijn mandaat als fractieleider ter beschikking, en zal de ‘N-VA-congresteksten rond confederalisme in wetteksten vertalen en het communautaire discours verdiepen.’ De partij neemt na de bocht van Bracke –waarbij de partij het communautaire discours inruilde voor een louter sociaaleconomische koers die uitmondde in een ‘herstelregering’- nu weer de bocht terug, waar er opnieuw gesproken mag worden over het communautaire.

Vergis u niet, de ‘bocht van Vuye’ moet ook een persoonlijke carrièrewending verbergen. Het was al langer duidelijk dat de fractieleider van de N-VA (een verrassende keuze, zowat anderhalf jaar geleden) niet uit het juiste managershout was gesneden. Terwijl de leider van een fractie met 33 parlementsleden, in de meerderheid dan nog, niemand anders dan een manager kan zijn. Hendrik Vuye was dus -in samenspraak met de partij- al langer op zoek naar de uitgang.

De ‘bocht van Vuye’ biedt hem een perfecte gelegenheid: onder het mom van het opnieuw aanhalen van de banden met de Vlaamse beweging, kan Vuye in één soepele beweging uit het fractieleiderschap worden geloodst. Er kan vooral in dezelfde soepele beweging een nieuwe fractieleider worden aangesteld: Peter De Roover. Een man die niet toevallig een stevige trackrecord heeft in die Vlaamse beweging. Daardoor kan De Roover vanop een meer zichtbare plaats in het parlement de ‘bocht van Vuye’ beter belichamen, wellicht meer dan een werkgroep onder leiding van Hendrik Vuye en Veerle Wouters zal kunnen doen.

De ingenieuze strategie die de Franstalige partijen en media achter dit manoeuvre vermoeden, is dus wellicht meer een personeelskwestie. Noodgedwongen neemt de N-VA er de collateral damage bij. Want premier Charles Michel en zijn partij, de MR, worden na deze ‘bocht’ door de oppositie in Franstalig België nog heviger onder vuur genomen. ‘Charles Michel ne s’est pas trompé, il a été trompé,’ zegt de PS. Charles Michel heeft ooit gezegd dat hij zich vergist had in de N-VA, om te verklaren waarom hij in een regering stapte met de ‘staatsgevaarlijke’ N-VA, terwijl hij dat tijdens de verkiezingscampagne nog had uitgesloten. Nu de N-VA de communautaire dossiers opnieuw afstoft, spreekt de PS van een ‘bedrogen’ premier.

Na de verkiezingen van 2019 zal duidelijk worden welke bocht de N-VA de belangrijkste vindt. Blijft de N-VA kiezen voor een ‘herstelbeleid’, ooit ingeleid door de bocht van Bracke, om aan te tonen dat het ‘falende beleid van de socialisten’ nog altijd ‘hersteld’ moet worden ; of wordt de nood aan een staatshervorming zo nijpend dat de N-VA opnieuw de partij wordt van het confederalisme, zelfs wanneer dat betekent dat er onderhandeld zal moeten worden met de PS?

In dat geval zal de ‘bocht van Vuye’ ingrijpender zijn geweest dan die van Bracke. Maar voorlopig luidt die vooral de oprichting van een werkgroep in.