Hoe belangrijk is het klimaatakkoord? - Stijn Vercruysse

Er is een klimaatakkoord. Maar wat nu? Zal de wereld er anders uitzien na de top in Parijs?
analyse
Analyse

Stijn Vercruysse is journalist buitenland bij VRT Nieuws en volgt onder meer het milieubeleid.

Vanaf 22 april volgend jaar zal er op het VN-hoofdkwartier in New York een document van 30 bladzijden ter ondertekening voorliggen: de Paris Agreement. Het belangrijkste document in jaren. Het eerste echte klimaatverdrag sinds Kyoto. Het eerste klimaatverdrag allertijden waar álle 195 landen en de Europese Unie mee instemmen.

Dat is onwaarschijnlijk. Zowel laaggelegen eilandstaten als industrielanden, zowel landen die jaarlijks droogtes en hongersnoden meemaken als landen die olie produceren, zowel groeilanden als landen waar een meerderheid van de bevolking niet gelooft in klimaatverandering... Al die landen staan achter dat ene akkoord. Als er 55 landen ondertekenen en ratificeren treedt het akkoord in werking.

Ook in de Belgische wetgeving zal het Akkoord van Parijs moeten worden opgenomen. Net zoals andere landen zijn we dan verplicht om om de 5 jaar een nieuw en ambitieuzer klimaatplan in te dienen waarin staat hoeveel minder CO2 we zullen uitstoten en hoe we dat zullen doen. En we zullen dat moeten uitvoeren. Anders... Ja, wat anders? Daar kom ik op terug.

Einde fossiele brandstoffen

Eerst dat klimaatplan. Europa heeft dat voor ons ingediend. In dat plan staat dat de EU minstens 40 procent minder CO2 zal uitstoten tegen 2030 in vergelijking met 1990. Dat is een verdubbeling van de inspanning voor 2020. En de Franse president Hollande heeft duidelijk laten blijken dat hij het Europese ambitieniveau nog hoger wil.

Ook België zal haar deel van die inspanning dus moeten verdubbelen. Het heeft 6 jaar geduurd voor onze 4 klimaatministers het eens geraakten over de periode tot 2020. Dat belooft voor de periode tot 2030. Nu al zijn er twijfels of het haalbaar is om de doelstelling voor pakweg hernieuwbare energie te halen tegen 2020. 2030 wordt een harde dobber. Temeer omdat onze regeringen niet echt duidelijk zijn over hun ambitie.

Op de klimaattop kondigen de Fransen extra uitstootvermindering aan, sluiten Afrikaanse landen megadeals over hernieuwbare energie, denken ze in het Verenigd Koninkrijk na over wanneer ze een nuluitstoot zouden kunnen bereiken, gooit Duitsland extra miljarden klimaathulp op tafel. Allemaal om voor iedereen duidelijk te maken dat dit het begin van het einde van de fossiele brandstoffen is. En dat investeerders hun geld maar beter in hernieuwbare energie steken.

België?

En België? België kondigt op dag 1 van de klimaattop aan dat de kerncentrales langer openblijven... Een stimulans voor investeringen in hernieuwbare energie is dat niet echt. Het Belgische beleid voor bedrijfswagens is in strijd met de noodzaak om de uitstoot uit transport te verminderen. Besparingen in het openbaar vervoer is het gebruik ervan niet stimuleren.

België zou de boot wel eens kunnen missen. En die boot is in Parijs echt wel vertrokken. Verzekeringsmaatschappijen en grote investeerders hebben aangekondigd dat ze zich terugtrekken uit de sector van de fossiele brandstoffen, aandelen van steenkoolbedrijven zijn steeds minder waard, de hernieuwbare energie heeft een enorme boost gekregen in Parijs, en vele politici zijn ervan overtuigd dat het die richting uit moet. We zullen onze economie compleet moeten omgooien, en snel, willen we die 2 of 1,5 graden bereiken.

Straf?

Maar wat nu als je de verplichtingen opgenomen in het Akkoord van Parijs niet nakomt? Dan is er niet echt een straf voorzien. Dat is het relatieve aan internationaal bindende akkoorden. Maar je loopt wel een hoop internationaal gezichtsverlies op, want je bent verplicht je resultaten bekend te maken. En dan krijg je prijzen als 'Fossiel van de Dag' en zo.

Meest gelezen