De vuurdoop van premier Michel - Johny Vansevenant
Johny Vansevenant is Wetstraatjournalist bij VRT Nieuws.
Ooit een land van kinderkrachters, nu van moslimterroristen?
De toespraak is de feitelijke vuurdoop van premier Michel. De voorbije decennia stond zijn land nog nooit zo onder druk. In meer dan vijfentwintig jaar Wetstraatjournalistiek herinner ik me maar één toespraak die in zekere mate te vergelijken valt met die van premier Michel. Toen kindermoordenaar Dutroux uit de gevangenis ontsnapt was, stonden de internationale schijnwerpers ook op premier Dehaene gericht.
België werd toen afgeschilderd als het land van de kinderverkrachters. Brussel is nu in het buitenland de hoofdstad van de moslimterroristen, een reputatie die nog aangewakkerd wordt door Frankrijk zelf dat zo de eigen missers kan minimaliseren. De premier zette in zijn toespraak dan ook de puntjes op de i: ‘Deze aanvallen zijn beslist in Syrië. En zijn uitgevoerd door Frans-Belgische cellen.’
Als Franstalige is premier Michel nog extra opgejaagd door de beschuldigingen uit Frankrijk. De eerste minister spoorde zijn vicepremiers en bevoegde ministers zoals Koen Geens op justitie dan ook fors aan om een waslijst maatregelen uit te werken. De premier besefte goed dat de ogen van de wereld op hem gericht waren.
En dan drong zich de vergelijking op met de toespraak van de Franse president Hollande. De boutade ‘als het in Parijs regent, dan druppelt het in Brussel’ indachtig. De liberale premier van een centrumrechtse coalitie kon toch moeilijk slapper overkomen dan de socialistische president van Frankrijk.
En Hollande had de lat al fors hoog gelegd wat gespierde aanpak betreft. Hij kondigde meteen de noodtoestand af. Het is niet zonder reden dat de premier wil nagaan hoe bij ons de noodtoestand kan worden uitgeroepen.
Jihadisten meteen de gevangenis in
De blikvanger van de maatregelen is dat teruggekeerde Syriëstrijders meteen de gevangenis in moeten, via voorlopige hechtenis tot aan hun proces. De premier zei dat wellicht niet toevallig in het Frans: ‘Pour les djihadistes qui rentrent, leur place est au prison.’ Hij kreeg er volop applaus voor.
Voor geradicaliseerde jongeren komen er ook enkelbanden wanneer ze volgens OCAD een bedreiging vormen. Over die maatregelen zijn meerderheid en oppositie het eens. Het komt er nu op aan sluitende procedures uit te werken.
Het is inderdaad een waslijst geworden.
Vooreerst komt er 400 miljoen extra voor terrorismebestrijding.
Prepaidkaarten waarmee terroristen anoniem konden bellen, worden niet meer naamloos verkocht. Je moet je pas tonen bij aankoop.
Huiszoekingen voor terrorisme moeten 24 op 24 uur kunnen, terwijl die nu nog verboden zijn tussen 21 en 5 uur ’s ochtends.
Het moet mogelijk worden iemand voor 72 uur op te pakken in plaats van maar 24 uur nu.
De veiligheidsdiensten krijgen meer armslag voor telefoontap en het kraken van harde schijven en chatboxes.
De overheid zal investeren in spraakherkenning en in technologie die nummerplaten herkent.
Ook worden reizigersgegevens grondig gescreend.
De premier fulmineerde ook naar haatzaaiers in moskeeën. Extremistische predikers moeten het land uit en hun gebedshuizen worden gesloten. Bedoeling is ook om haatzaaiende websites te sluiten.
De oppositie en de gewesten zijn nodig
Veel maatregelen dus, maar ook heel wat vragen, waarvan nogal wat in verband met de haalbaarheid. Terroristische verdachten 72 uur oppakken in plaats van 24 nu, vereist een grondwetsherziening. Gelukkig heeft de vorige regering het betreffende grondwetsartikel 12 ‘opengezet’, dus voor herziening vatbaar verklaard.
Het voorstel is realistisch, maar er is een tweederdemeerderheid nodig, dus steun van de oppositie. Het is niet zonder reden dat premier Michel een hand heeft uitgestoken naar die oppositie. Hij zei letterlijk: ‘Laat ons, meer dan ooit, onze verschillen overstijgen en ons verenigen.’
Hij belooft dan ook een speciale commissie waarin meerderheid en oppositie maatregelen kunnen uitwerken. Vraag is welke oppositiepartij antiterrorismemaatregelen zou durven afschieten. De reacties van de oppositie waren dan ook positief.
Er komt ook overleg met de minister-presidenten van de gewestregeringen. Voor heel wat maatregelen is de hulp van de gewesten nodig. Het erkennen van moskeeën is een gewestbevoegdheid. Dus de harde aanpak van haatzaaiende imams kan alleen met steun van de minister-presidenten, al is het dan weer de federale staatsveiligheid die gebedshuizen en predikers zal screenen.
Er is dus nog heel veel werk en overleg voor de boeg van de regering Michel. De eerste stap is gezet, maar pas op het terrein zal blijken hoe haalbaar alles is.