De geschifte taks - Marc Van de Looverbosch

Marc Van de Looverbosch is Wetstraatwatcher bij VRT Nieuws.

Wie ongezond of vuil leeft, zal het geweten hebben: hij/zij betaalt. Voor diesel rekent de regering niet in euro’s of franken maar in tanken. Een tank diesel (50 liter) zal 2 euro méér kosten en dat loopt op tot 7 euro in 2018 . Omgerekend is dat 4 tot 14 cent per liter. Omgekeerd daalt de benzineprijs met zo’n 3 cent en dat loopt op tot 8 cent per liter. Gaat dat nu volstaan om automobilisten massaal te doen kiezen voor benzine, gaan die enkele centen de doorslag geven? Wat een verschil met de Vlaamse regering die tenminste kiest voor een systeem waarbij je gevoelig minder taksen betaalt naargelang je met een schonere auto rijdt (voor zover dat tegenwoordig nog te meten valt).

Gaat 1 cent per blikje vloeibare suiker of 3 cent per literfles ons allemaal tegenhouden om die viezigheid niet meer te drinken? Laat staan 1 cent méér voor een pintje of 20 cent voor een fles wijn? En gaat 30 cent erbij per pakje de roker overtuigen om ermee te stoppen? De regering kan alleen maar vurig bidden dat alle Belgen even vuil en ongezond blijven leven als vroeger, kwestie van de begroting op peil te houden. Want de regering vertrouwt erop dat dat die eco- en gezondheidstaksen 2,7 miljard zullen opbrengen. Wie die hogere accijnzen ontwijkt, slaat dus een gat in de begroting.

Als het de bedoeling is om het gedrag van de Belgen te veranderen, een gedragsshift, schiet die taxshift haar doel voorbij. Anders zou je de moed moeten hebben om bijvoorbeeld diesel of cola twee keer zo duur te maken. Dan voelt de Belg het echt in zijn portemonnee en zal hij vloekend op de overheid zijn gevaarlijk gedrag aanpassen.

De regering-Michel haalt met de ene hand geld uit uw zakken en steekt er met de andere hand weer geld in. Door de belastingverschuiving gaat ongeveer de helft van ons minstens 100 euro netto per maand meer verdienen. In 2019 weliswaar, niet toevallig het jaar van de verkiezingen. Voor de minimum- en de starterslonen begint het nu al. Volgens de tabellen van de regering wordt dat:

Wie 1.500 euro bruto verdient krijgt 140 euro per maand terug.
Wie 2.100 euro bruto verdient krijgt 121 euro per maand terug.
Wie 2.800 euro bruto verdient krijgt 102 euro per maand terug.
Wie 3.300 euro bruto verdient krijgt 91 euro per maand terug.

Kostprijs bijna 4 miljard. N-VA-minister Van Overtveldt zei fier als een gieter na afloop van de persconferentie van de federale regering dat zijn rekening (dit keer) klopt. We mogen het hopen voor hem, want we kunnen ons toch niet van de indruk ontdoen dat de federale regering (zoals al haar voorgangers) het gebruikelijke kunst-en vliegwerk toepast. Opbrengst van de strijd tegen fiscale fraude wordt geraamd op 525 miljoen, de kaaimantaks (voor vermogens in fiscale paradijzen) 430 miljoen en de speculatietaks op de verkoop van aandelen 34 miljoen. Dat zijn ramingen waarvan in het verleden al meer dan eens is gebleken dat ze er naast zaten of ruim overschat waren, kwestie van de begroting te doen kloppen. En dan mag de economische groei niet tegenvallen of de inkomsten uit fiscaliteit want anders staat de Wetstraat weer in rep en roer.

Rustig afwachten dus of in 2019 die taxshift “de grootste fiscale hervorming sinds 1963” dixit Van Overtveldt, geen zeepbel blijkt te zijn. Begrotingen opstellen is een ding, de rekeningen doen kloppen een ander.