Het is een mooie dag - Riadh Bahri
Riadh Bahri is VRT-journalist.
Het is een mooie dag.
Voor iedereen die Tunesisch bloed door de aderen heeft stromen. In Tunesië, hier en overal ter wereld. Het is een mooie dag voor de vele duizenden mannen en vrouwen die gestreden hebben voor vrijheid en democratie tijdens de Jasmijnrevolutie. Het is een mooie dag voor de prille democratie in Tunesië. Het is vooral een mooie dag voor de hoop.
Kwartet, say what?
De Nobelprijs voor de Vrede gaat naar het Tunesisch verzoeningskwartet. Een term die u waarschijnlijk nog nooit heeft gehoord. Maar het zijn de mannen en vrouwen, de gangmakers van de revolutie die vandaag beloond worden.
De advocaten, die op de trappen van de gerechtsgebouwen stonden in Tunis in 2011. In toga. Niet met wapens in de hand. Niet gewelddadig. Ze schreeuwden om gelijkheid, gerechtigheid en vrijheid. Zonder hen was de Jasmijnrevolutie onmogelijk. Zonder hen voelden de vele duizenden jonge mensen zich niet geruggensteund.
Hand in hand met de advocaten mobiliseerden de vakbonden tienduizenden mensen. Jong en oud. Ze marcheerden dag na dag langs de Avenue Bourguiba. De schreeuw om werk was zelden zo groot. Tunesië zat al jaren in een diep economisch dal. De jongeren trokken weg. Naar Europa, naar de Verenigde Staten of de Emiraten. Daar waar er werk was.
De confederatie van industrie, handel en ambacht, een van de partners van het kwartet. Decennialang werkten ze onder het juk van het regime van Zine El Abidine Ben Ali en diens vrouw Leila Trabelsi. De clan Ben Ali - Trabelsi domineerde de Tunesische economie. Van de invoer van wagens, het beheer van de nationale luchtvaartmaatschappij Tunisair, de media, de industrie, de visserij, het toerisme. Elke sector was schatplichtig aan de clan. Die bestond uit de vele broers, zussen, neven en nichten van Leila Trabelsi. Heel vaak de regentes van Carthago genoemd. Dat net die confederatie tijdens en na de revolutie meebouwt aan de democratie is van groot belang. Ook zij zijn bevrijd.
De Liga voor de Mensenrechten. Jarenlang stonden ze op de barricaden, werden ze versmacht en weggeduwd door het vorige regime. Al wie tegenstander werd, belandde in de gevangenis. Freedom of speech bestond niet. Een politiek debat al evenmin. De Tunesische bevolking is altijd een trotse en vrijgevochten bevolking geweest. Ten tijde van het oude Carthago was dat zo, in 2015 is dat niet anders. Vrouwenrechtenbewegingen vinden hun oorsprong al eind jaren 50, begin jaren 60. Toen in Vlaanderen de vrouw aan de haard zat, stonden ze in Tunesië al te schreeuwen voor gelijke rechten. Scheiding van Kerk en staat. Geen verplichting tot het dragen van de hoofddoek. Ondanks een streng dictatoriaal regime, was de Tunesiër altijd al een voorbeeld voor de hele Maghreb en bij uitbreiding de Arabische wereld.
Prijs voor moed, durf en zelfopoffering
Het is een mooie dag, omdat mijn neven en nichten, tantes en nonkels, die jaren gevochten en gedroomd hebben voor vrijheid, vandaag beloond worden. Want eigenlijk zijn zij het die deze prijs verdienen. De vele anonieme mannen en vrouwen, die met hun stem eind 2010 al een revolutie op gang hebben gebracht, waar niemand ooit in geloofde.
De marktkramer die voor z’n standplaats te veel geld moest betalen aan de corrupte staat, de jonge gast met z’n blog die gecensureerd werd, het jonge meisje dat in de gevangenis werd gestopt omdat ze zich verzette tegen het regime. De garagist die al zijn winst moest afstaan aan de familie Ben Ali-Trabelsi. Zij zijn bevrijd, en vandaag krijgen ze daar internationaal erkenning voor. Een prijs voor de vrede, ja, maar vooral één voor moed, durf en zelfopoffering.
Ze krijgen ons niet klein
Niet met kalasjnikovs. Niet met bommen, of andere wapens. De Tunesiërs laten zich niet kleineren. 2015 was een horrorjaar. Twee aanslagen in het hart van het land, het toerisme. Tientallen doden, een inkrimpende economie en dito toeristische sector en een stijgende werkloosheid. De angst voor het spook van het verleden loert om de hoek. Maar zoals een nichtje van mij op haar Facebook plaatste:
“Non, plus jamais.”
Nooit meer onderdrukking. Nooit meer ongelijkheid. Een vrijgevochten bevolking krijg je niet klein. Dat wist Hannibal al 2.000 jaar geleden. De Romeinen, die mispakten zich aan de Carthagers, meermaals. En dat weet de hele wereld nu ook vandaag. Ja, het is een mooie dag. Voor Tunesië. En voor mezelf.
Een trotse Tunesische Belg.