De week van het verstek - Tim Pauwels

Tijdens het onderzoek hebben de politieagenten eerst alleen summiere verklaringen afgelegd die erop neerkwamen dat niemand geslagen had. (Politieagenten die liegen, is dat niet een klein probleem voor de samenleving?)

Vervolgens heeft een zekere mijnheer "Hollywood", geconfronteerd met de beelden, moeten toegeven dat hij "pijnprikkels" had toegediend. Later hebben alle betrokken agenten zich beroepen op hun zwijgrecht en geen verklaringen meer afgelegd. Het parket-generaal heeft op het proces uitdrukkelijk geklaagd over de "deloyale" houding van de politieagenten. Zelf voerden hun advocaten aan dat ze verstek lieten gaan omdat ze vonden dat de zaak moest worden samengevoegd met de zaak over het lekken van de beelden aan de pers.

Tja, het lijkt erop dat de politieagenten precies datgene doen wat ze aan sommige criminelen verwijten: de procedureslagen tot het uiterste uitputten. Dat mag natuurlijk. Maar moreel gezag win je er niet mee.

Begrijp me niet verkeerd. De leden van het Bijzondere Bijstandsteam van de Antwerpse politie hebben absoluut geen makkelijke opdracht. Ze krijgen van ons, burgers van dit land, het mandaat én de vraag om meer geweld te gebruiken dan gewone politieagenten. De moeilijkste situaties zijn voor hen.

En toch blijven ze strafrechtelijk aansprakelijk, wanneer ze een inschattingsfout maken. Dat is een bepaald moeilijke positie. Met stenen gooien wanneer er iets fout loopt, is dan ook al te makkelijk. Het is logisch dat ze begrip vragen voor hun moeilijke positie, maar dan moet je je wel verantwoordelijk opstellen.

Want net van politieagenten verwacht je dat ze wél volledige en uitvoerige medewerking geven aan het onderzoek. En dat ze verschijnen voor de rechtbank omdat nét politieagenten het voorbeeld moeten geven inzake burgerzin en verantwoordelijkheid, toch?

Precies omdat de leden van het bijstandsteam meer macht hebben dan andere politieagenten, moet je ze meer dan wie ook kunnen vertrouwen. Blijkt dat de Bottinekes exact hetzelfde moffelgedrag vertonen als sommige criminelen. Ik zou ze willen bewonderen, de Bottinekes, want ze doen echt wel moeilijk werk. Maar als de beelden niet gelekt waren aan de VRT, was de zaak waarschijnlijk in de doofpot verdwenen en dat is geen vertrouwenwekkende gedachte.

Even iets anders: in Nederland kon de overheid geen verstek laten gaan. Ze is er veroordeeld om meer te doen tegen de opwarming van de aarde. Er zijn lovende commentaren voor de milieuactivisten en voor de "moedige rechter", al is het voor zo'n rechter ook makkelijk. Hij hoeft de beleidsconsequenties niet te nemen.

Overigens laten we met zijn allen wel vaker "verstek" gaan. Hoezeer de bootvluchtelingen ook in onze comfortzone dringen, we willen erg weinig opgeven om echt te investeren - militair of anderszins - in de stabiliteit van Noord-Afrika. En de klimaatzaak? Wel: de overheid moet absoluut meer doen, maar zelf willen we wel elke dag met de auto naar het werk.

En ja, we vroegen klimaatminister Joke Schauvliege om in debat te gaan met een vertegenwoordiger van de "klimaatzaak" in de Zevende Dag. Maar ze liet … verstek gaan.

(Tim Pauwels is politiek presentator van "De Zevende Dag". Het programma debatteert zondag over de klimaatzaak en het verdwijnen van het assisenproces. Eurocommissaris Marianne Thyssen is te gast over sociale dumping en de Griekse crisis.)