Is de taxshift ook een autoshift? - Tim Pauwels

Nederland is bijna klaar met een taxshift. Het heet daar niet zo. Met Haagse keurigheid wordt dan gemeld dat er "hoofdlijnenakkoord" is over een "hervorming van het belastingstelsel". Veel details zijn er nog niet bekend en er is ook nog lang geen meerderheid voor in het parlement, maar het is wel degelijk wat wij hier verstaan onder een "taxshift": de personenbelasting moet omlaag, andere belastingen omhoog.
analyse
Analyse
© VRT 2009 - Bart Musschoot

Vermogensheffing

Eerst even dit stukje uit de Volkskrant van donderdag 11 juni :

"In Nederland doet de fiscus alsof het rendement (op belegd vermogen of spaargeld) vier procent is. Daarover wordt dan 30 procent vermogensbelasting betaald, oftewel 1.2 procent van je vermogen. Maar die vier procent is niet langer reëel, (...) sparen kost in veel gevallen zelfs geld omdat de rente lager is dan de belastingheffing."

Vlaamse lezers zullen dit toch even langzaam tot zich moeten laten doordringen. Omdat een virtueel rendement wordt gebruikt in plaats van een echte opbrengst, mag je het Nederlandse systeem toch wel een pure vermogensheffing noemen.

In België is een pure vermogensheffing zo goed als taboe en bovendien onuitvoerbaar wordt gezegd. In Nederland wordt er gewoon méér belasting op je vermogen/spaargeld geheven dan je aan spaarrente kunt krijgen. Je mag dus in veel gevallen wel sparen, maar alleen als je je hele opbrengst én meer afgeeft aan de fiscus.

Naar Belgische normen is dat zonder meer gruwelijk en had het ongetwijfeld geleid tot het bestormen van het Belgische parlement, maar dat is met het Haagse Binnenhof kennelijk niet gebeurd. De grote "hervorming van het belastingstelsel" betekent in Nederland dat die vier procent misschien wat realistischer zullen worden ingevuld. Met andere woorden: in Nederland wordt een behoorlijk harde en pure vermogensheffing straks misschien een beetje verlààgd, maar verder is ze wel de evidentie zelve.

De fiscale heilige koe

Waar halen de Nederlanders dan wel extra inkomsten? Wel toch vooral bij de BTW, wat in België, zowel ter linker- als ter rechterzijde toch wel moeilijk ligt. Verder zullen de gemeenten zelf belastingen mogen heffen. (Nederland loopt daar wat achterop tegenover de Belgen.) Over één ding bestaat nog de grootste onduidelijkheid : de auto. Sociaal-Democratisch boegbeeld Diederik Samson zei daarover :

"Een verandering van het bijtellingspercentage voor leaserijders kan al tot een opstand leiden."

Ook in het besluitvaardige Nederland, dat harde maatregelen niet schuwt, is de auto kennelijk de heilige fiscale koe. (Nee, daar komen de Nederlanders wél voor in opstand.) Zo ook in België. De regering Di Rupo heeft de bedrijfswagen al minder aantrekkelijk gemaakt, maar de Vlaamse partijen die daaraan hebben meegewerkt, likken nog steeds hun wonden. Er is blijkbaar in beide landen een publiek dat aan de (bedrijfs-)wagen raken, ziet als het beroeren van een zeer intiem lichaamsdeel.

De bedrijfswagen IS een taxshift.

Nu weten we allemaal dat de bedrijfswagen eigenlijk zelf een taxshift is. Omdat lonen te zwaar belast worden, is de bedrijfswagen gewoon een manier om een stukje loon te geven dat minder belast wordt, een manier dus om lonen toch een beetje te ontzien.

Maar dat neemt niet weg dat de bedrijfswagen een vrij absurd fenomeen is. Waarom zou de overheid files en milieuvervuiling subsidiëren ? Voor alle duidelijkheid : het is even absurd om te stellen dat àlle verplaatsingen àltijd met het openbaar vervoer kunnen en dat automobilisten alleen maar met de auto rijden omdat ze maatschappelijke egoïsten zijn. De automobilist heeft vaak geen echt alternatief. De automobilist moet niet gestraft worden, maar het is puur beleidsmatig toch ook niet duidelijk waarom de bedrijfswagenrijder individueel zou moeten worden gesubsidieerd.

Typisch Belgisch

Eigenlijk is het typisch Belgisch beleid. Het grote probleem (te veel lasten op loon) krijgen we niet opgelost, dus verzinnen we een achterpoortje (bedrijfswagen). Dat achterpoortje krijgt dan zoveel succes dat het zelf een probleem vormt. (We subsidiëren onze eigen files).

Alle begrip voor wie politiek de koopkracht van de rijdende burger wil verdedigen, maar op de lange duur dringt zich toch ook voor onze mobiliteit een "shift" op. België kan niet voor eeuwig kampioen blijven in slechte luchtkwaliteit en overdaad aan fijn stof. We kunnen niet eeuwig de opwarming van de aarde vervloeken en de bedrijfswagen subsidiëren. In België praten we over zo'n 2 miljard euro per jaar aan gemiste belastinginkomsten via de bedrijfswagen, zegt een studie van de Oeso. (Volgens de oppositie ligt het hoger.) We zijn daarmee koploper in Europa. Nederland zit aan 0.7 miljard.

Politieke pijn

Dankzij een herstellende economie kan Nederland dit jaar rekenen op tussen de drie en de vijf miljard extra inkomsten. De taxshift is er dus zeker ook een taxcut. En dat maakt in Nederland de "stelselwijziging" toch iets makkelijker.

België staat er voorlopig minder rooskleurig voor. Als de lasten op loon significant moeten verlagen, zal het dus elders allicht pijn moeten doen en dan met name op plekken waar voor de Belgische meerderheidspartijen grote gevoeligheden bestaan: vermogens, BTW, vastgoed en bedrijfswagens.

De oplossing zou daar wel es kunnen liggen dat we het allemaal erg geleidelijk gaan doen. U weet wel: "alleen voor nieuwe contracten", "tegen 2018" en dergelijke meer. Maar loonlasten verlagen moeten we onder andere doen om concurrentieel te blijven tegenover onze buurlanden en die zitten blijkbaar niet stil.


(Tim Pauwels is presentator bij de Zevende Dag. Zondag debatteert het programma over de bedrijfswagen.)

Meest gelezen