De gekadastreerde burger – Tim Pauwels

Dit land weet alles. Of toch veel. De overheid weet hoeveel kinderen ik heb, welke medicijnen ik gebruik en welke doktersbezoeken ik afleg. Via de belastingaangifte kent de overheid mijn halve leven. Maar de overheid weet niets van huurprijzen.
analyse
Analyse
© VRT 2009 - Bart Musschoot

Althans, als de overheid vindt dat ze de waarde van woningen moet inschatten, doet ze dat op basis van een schatting van de waarde van de woning uit 1975 én op basis van huuropbrengsten van 1975. Dat is - even ademhalen - véértig jaar geleden.

Wet niet toegepast

Chique herenhuizen in mooie buurten zijn sindsdien veranderd in vergane glorie in vervallen buurten. Kleine boerderijtjes op het platteland, hebben intussen alle moderne comfort en staan intussen in een dure villawijk. Het kadastrale inkomen is weliswaar geïndexeerd, maar het Rekenhof heeft jaren geleden al berekend dat het KI geenszins de reële stijging van de huurprijzen sinds 1975 weerspiegelt.

In de wet is voorzien dat er elke 10 jaar een "perequatie" moet komen. Dat wil zeggen dat de overheid langskomt om je huis te bekijken en de waarde ervan in te schatten.

Kijk, daar zijn we nu goed in België. We maken een wet en vervolgens passen we die gewoon niet toe. Eigenlijk is het ook gewoon onrealistisch. Ambtenaren die huis voor huis aflopen om na te gaan of er centrale verwarming en een badkamer is. Onze uitgemergelde federale ambtenarij met haar uiterst krappe budgetten krijgt dat allicht moeilijk voor elkaar. Onze politici staan ook niet te springen om lieden van de overheid af te sturen op de privacy van elke Vlaamse fermette.

Enkele vragen

Het debat over het kadastraal inkomen moet gewoon ruimer. Dit zijn dan vragen die misschien ook kunnen gesteld worden :

- Is het eigenlijk wel normaal dat je als burger belast wordt op inkomsten die je NIET hebt ? De meeste mensen wonen zelf in hun woning en hebben er dus geen huurinkomsten van. De belasting op het kadastrale inkomen is dus een pure vermogensbelasting, die helemaal los staat van de vraag of je met dat vermogen (de woning) ook winst maakt. In de discussie over het belasten van financiële vermogens wordt altijd gezegd dat pure vermogensbelastingen onrechtvaardig zijn omdat je zulke belastingen ook moet betalen wanneer het vermogen geen winst oplevert, bijvoorbeeld bij een tegenvallende beurs. Maar voor de gewone man is het normaalste zaak van de wereld om jaarlijks belast te worden op (huur)inkomsten die hij helemaal niet heeft en op een vermogen dat hem helemaal niets opbrengt.

- Is het eigenlijk wel normaal dat mensen die hun huis nieuw bouwen of die bestaande woningen keurig vergund of aangegeven renoveren wél een actualisering krijgen van het kadastrale inkomen van hun woning ? De overheid is toch voor goed geïsoleerde en moderne woningen ? Waarom zou renovatie dan moeten bestraft worden met een hoger KI, terwijl degene die niet verbouwt, of niet aangegeven verbouwt, verder kan met het KI van 1975 ?

- Is het normaal dat huurinkomsten ook worden berekend op basis van dat volstrekt verouderde kadastrale inkomen van 1975 ? Zou het - voor wie wél verhuurt - niet veel logischer zijn om de reëel ontvangen huurgelden te belasten ? Dat is niet noodzakelijk een pleidooi voor belastingverhoging. Verhuren is niet altijd een vreugd. Onlangs viel nog te lezen dat het gemiddelde huurrendement in ons land maar rond de drie procent schommelt. Maar reële huurinkomsten (min kosten) belasten zou een vermogenswinstbelasting betekenen. Als er géén inkomsten zijn, zou er dan ook géén belasting kunnen zijn. En bovendien zouden werkelijke inkomsten belast worden, in plaats van theoretische met absurde basis uit 1975. Is dat niet toch een vooruitgang ?

Voorwaar grote debatten. En ook daar zijn we niet goed in ons land. Al helemaal niet als het federale niveau (kadaster) en het Vlaamse (inning onroerende voorheffing) moeten samenwerken. Grote, logische hervormingen, het ligt ons niet echt. Hoewel ? Was er met die nieuwe regeringen niet ook een zekere kracht van verandering ?

De zevende dag debatteert zondag over het kadastrale inkomen.

(Tim Pauwels is politiek presentator van "De Zevende Dag".)

Meest gelezen