Het debat dat je zondag niet mag zien - Tim Pauwels

De basispremisse is simpel. Als de lonen bevroren worden, waarom dan niet ook de huurprijzen? Natuurlijk hebben die twee eigenlijk weinig met elkaar te maken. Je kan verdedigen dat onze lonen de afgelopen jaren te snel gestegen zijn voor de concurrentiepositie van onze bedrijven. Maar huurprijzen hebben daar op zich niet zo veel mee te maken. Al moeten ze natuurlijk wel betaald worden door mensen met bevroren lonen.
analyse
Analyse
© VRT 2009 - Bart Musschoot

De argumenten

De argumenten werden erg snel uitgewisseld : “Het is maar rechtvaardig dat behalve loon ook andere inkomens een gelijkaardige regeling krijgen.”, zegt kamerfractieleider Servais Verherstraeten van CD&V. “Als overheid is het niet opportuun om in te grijpen op de private huurmarkt.”, zegt Vlaams minister voor wonen Liesbeth Homans (N-VA).

Op al die argumenten valt wel iets te zeggen: zo is de indexsprong voor lonen natuurlijk óók een ingrijpen op de private markt en op de vrije onderhandeling met de vakbonden. En als het de bedoeling is om alle inkomens te laten bijdragen, dan is de huur niet indexeren toch maar een klein deel van het verhaal. En je kan toch niet alle tarieven en prijzen bevriezen? Dan zal er misschien toch gezocht moeten worden naar die fameuze vermogenswinstbelasting.

Sterke schouders zijn nog geen eenvoudige schouders

Overigens is het “sterkste schouders, zwaarste lasten” –principe niet zo eenvoudig toe te passen. Wie viseren we precies met het bevriezen van de huur? Degenen die één appartement of studentenkot verhuren als aanvulling op hun pensioen of degenen met twintig studentenkoten of appartementen? De huurprijzen niet indexeren is een maatregel die alle verhuurders treft. En dat is trouwens het probleem van alle voorstellen die bedoeld zijn om mensen die leven van hun vermogen meer te laten betalen. Ze treffen ook de kleintjes. 25 procent roerende voorheffing op een kasbonnetje is knarsentandend veel als je die kasbon hebt gekocht met een arbeidsinkomen waar je al pakweg de helft lasten op hébt betaald. 25 procent is weinig als je lééft van je aandelenportefeuille en als die roerende voorheffing de enige vorm van inkomstenbelasting is die je betaalt.

Belast worden op inkomsten die er niet zijn

Hetzelfde geldt voor de belasting op het kadastraal inkomen. Jazeker, verhuurders betalen dat. Maar de gewone man die zelf in zijn huisje woont, betaalt het ook en dat is eigenlijk een interessant gegeven. Het kadastrale inkomen is een belasting op een theoretische huuropbrengst. Met andere woorden : wie zélf in zijn huis woont, wordt belast op een inkomen dat hij helemaal niet hééft, want hij verhuurt niet. Dat is interessant omdat in deze discussie altijd wordt gezegd dat een pure vermogensbelasting onrechtvaardig zou zijn.

Een pure vermogensbelasting belast een theoretische opbrengst van je vermogen, zelfs in jaren dat de beurzen het bijvoorbeeld slecht deden en je dus juist fors verlies hebt geleden. Valabel argument. Maar voor de gewone man is het de normaalste zaak van de wereld om elk jaar belast te worden op een opbrengst die er helemaal niet is, namelijk die van zijn belangrijkste vermogen, zijn woning.

Emotioneel

De discussie over het bevriezen van de huurprijzen lijdt aan hetzelfde euvel dat het hele debat treft over bijdragen van vermogenden. Hoe laat je mensen die kunnen léven van hun (vastgoed)vermogen meer bijdragen, zonder dat je de kleine verhuurder, bakker, ondernemer, pensioenbelegger mee treft ? De reden waarom dit debat erg snel emotioneel wordt, is precies omdat die laatste categorieën zich snel geviseerd voelen terwijl dat eigenlijk niet de bedoeling zou moeten zijn.

Geen debat

Reden genoeg om het debat ook in de Zevende Dag te voeren, dachten we, maar toch zal u het zondag niet zien. Dat komt precies omdat dit debat zo snel emotioneel wordt en vooral omdat de regering er verdeeld over is. CD&V wil de huurprijs bevriezen via dezelfde teksten die ook de lonen bevriezen, maar de reacties bij de andere regeringspartijen gaan van lauw tot volstrekt tegen. Ze komen dus niet.

Waar gaat het over?

Gaat het intussen ook ergens over ? Omdat de inflatie erg laag is, maakt de hele indexsprongdiscussie op korte termijn niet heel veel uit. Niet voor lonen, niet voor huren. Een indexsprong voor huren zou op dit moment voor de meeste huurders en verhuurders maar luttele euro’s verschil maken.

Maar natuurlijk gaat het toch wél ergens over. Als de bevriezingen lang worden volgehouden maken ze op lange termijn wel degelijk een verschil. En vooral: de moeilijke pogingen om grote vermogens te laten bijdragen zonder ze weg te jagen en zonder het kleine (pensioen)vermogen pijn te doen, zorgt voor frustratie. De mensen met een klein vermogen voelen zich al gauw geviseerd, maar dat geldt evenzeer voor de loontrekkenden zonder vermogen. Dat is ideologisch moeilijk én emotioneel. Als je er dan ook nog meningsverschillen over hebt, willen de regeringspartijen wel eens lege stoelen laten in een studio …

(Tim Pauwels is politiek presentator bij De Zevende Dag.)

Meest gelezen