De gekte, des duivels bezeten – Peter Decroubele

’t Zand, Brugge. Half juni 2014. De Rode Duivels kloppen moeizaam de Algerijnen op het WK. Ik zie het allemaal gebeuren op een reusachtig televisiescherm. Achteraan het grote plein staat een zendwagen van de radio, die de vreugde in de ether moet brengen. En met mij zien zowat 15.000 Duivels-fans dat de match moeizaam verloopt. Maar een overwinning toch. En feest dus. Na de match ontploft het plein. Wild en gek zijn ze.

Ook de andere WK-matchen heb ik van nabij gevolgd. Tussen het volk, tussen de fans. En ik heb (letterlijk) lijfelijk gevoeld hoezeer het leefde. Iedereen Belg. Iedereen met hoedjes en sjaals en krullenpruiken. Met de driekleur op de wangen geveegd. Halfgek van vreugde, halfdronken van opwinding. Roepen en soms lallen. Tous ensemble.

Tarmac van de luchthaven, Zaventem. Begin juli 2014. Een speciaal getooid vliegtuig landt en uit de buik van het toestel glijdt een lange trap. Zonder rode loper. Bondscoach Marc Wilmots holt als eerste naar beneden, de rest van het gevolg achter hem aan. Ze stappen dan een zwarte, geblindeerde bus in. Om aan het Paleizenplein in Brussel alsnog de fans te begroeten na een handje-schud met de koning. Knullige manier, knullig moment. Grote gemiste kans om een periode van collectieve, Belgische gekte mooi af te sluiten. Het feest in mineur, na een WK waar meer in zat, als we kritisch en eerlijk zijn.

Een sportieve analyse moeten we niet echt meer maken. Heelder krantenpagina’s, radioverslagen en televisiekwebbels hebben het erover gehad. En u in de huiskamer, aan de toog, naast de barbecue of zelfs in bed heeft het erover gehad: jammer toch. Jammer dat die Argentijnen in de kwartfinale zo vroeg voor kwamen en dat de Duivels zo onmondig reageerden tegen Messi en maats. Onmondig zoals eigenlijk wel enkele keren daarvoor tijdens het WK. Echt flitsend, wervelend en oogverblindend voetbal was er maar zelden te zien. Maar da’s normaal, op een WK is maar één ding belangrijk: het resultaat. Zeker niet de spelkwaliteit. Maar kom, bij de beste acht van de wereld. Niet wonderbaarlijk, niet slecht. Het jaar afgesloten als vierde van de FIFA-ranglijst, om maar te zeggen dat die lijsten vaak een vertekend beeld geven. En de Mannschaft was onklopbaar. Alweer. Schluss damit.

Maar wat was er toch aan de hand met het land? Iedereen in de pas, iedereen in de maat, iedereen in de rij voor de collectieve goesting en de waanzin. Iedereen Duivel, iedereen Belg. Los van belgicisme of nationalisme, daar ga ik me niet over uitlaten, daar zijn al veel te veel happen adem aan verspeeld. Het is en was zelden gezien dat wij, nuchtere Nerviërs, eerder de klei nabij dan de glorie, ons zo laten en lieten meevoeren. Maar zowat 22 spelers van allerlei kleur en lengte met een flamboyante bondscoach erbij jaagden iedereen in het supportersgelid. Voetbalfan of niet, jong of oud, Vlaming of Waal, iedereen deed mee. De hype uit de hengsels getrokken, de beleving overstegen, de passie gezwollen en bol.

De fans scheerden langs het zenith, net zoals bij Icarus smolt de was van de vleugels en dan is de val nabij. Ik geloof nogal in het cyclische van het leven. Zowel in de liefde, het beroepsleven, de politiek als de sport. Niemand staat altijd op het hoogste schavotje, zelfs goden niet. En dan voltrok zich plots een Shakespeariaans drama. Bleek dat niet alles koek en ei en caipirinha was geweest daar in Brazilië. Enkele teamleden, onder wie de mediagenieke en bij de spelers populaire kinesist Lieven Maesschalck én communicatieman Stefan Van Loock, ruimden baan. Fricties waren barsten geworden, de bondscoach paste wellicht zijn eigen “Divide et impera” toe. Niet dat ik er bij was, maar ’t heeft er alle schijn van. Maar alles is vooral binnenskamers gehouden.

Iets wat niet is gelukt met de verhalen over het vrouwenhotel: 300.000 euro verbrast wegens te laat geannuleerd, een duur prijskaartje voor een wip die zelfs nooit een wip is geweest. Teammanager Nicolas Cornu werd geofferd, alweer kraakjes en gekrakeel in het bondsgebouw. Om dan nog een extra splinterbom op het dak te krijgen: de bonussen van de directeurs van de voetbalbond. Enfin, van enkele toch. Die dan werden ingetrokken. Enkele toch. Enkele dan weer niet. Vaagheid alom. En rook en mistgordijnen.

En schaduwgevechten en schimmenspel kan je best doen vergeten door op de voorgrond een groot spektakel te brengen. Lees: over de tegenstand heen walsen in de EK-kwalificatiecampagne. Wat toch verwacht werd met obscure tegenstanders als Cyprus en Andorra. Niets is minder waar gebleken. De Duivels staan een beetje somber en bleek op een vierde plaats in de poule. Met Israël, nu ook niet hét voetballand van het continent, aan de leiding. Een mens zou bijna durven vergeten dat een ticket voor het EK nog niet zeker is. Dat je nog altijd een beer moet neerschieten als je zijn vel wil verkopen. Ik durf te denken dat het een dipje is. Post-WK-itis. Zoiets. Dat het wel zal lukken. Dat het wel zal gaan. En dat deze Duivels inderdaad ver, heel ver zullen komen op dat EK. Als je met kleppers als Hazard, Courtois, De Bruyne en Kompany in je basiself staat, dan kan het niet mislopen. Toch?

Want ze staan alweer klaar. Het supporterslegioen. Met miljoenen zelfs. Om mee te leven, erin op te gaan en langzaamaan gek te worden. En willen we dat woord “gekte” intussen toch even vergeten en opbergen?

(Peter Decroubele is VRT-radiojournalist en volgde het WK van heel nabij als verslaggever in eigen land.)