Is een nieuwe bankencrisis in de maak? - Guy Janssens

De vorige bankencrisis ligt alweer een jaar of zes achter ons. De nevelen des tijds beginnen er stilaan over neder te dalen. Er zijn natuurlijk nog wel wat lijken uit de kast die nog tekenen van leven vertonen, zoals de ARCO-coöperanten of -aandeelhouders.
analyse
Analyse

Johan Thijs, CEO van KBC, zei een week of twee geleden dat er vroeg of laat een nieuwe bankencrisis zal losbarsten. Ze staat als het ware geprogrammeerd. Dit deed een hevige discussie losbarsten tussen economen, netjes opgedeeld in twee kampen: de believers, dat wil zeggen diegenen die ervan overtuigd zijn dat die crisis er zeker komt, en de non-believers, die ervan overtuigd zijn dat de sector zichzelf voldoende heeft gesaneerd.

Eigen vermogen

Herman Daems, voorzitter van de raad van bestuur van BNP-Paribas-Fortis behoort tot het kamp van de non-believers. “Een bankencrisis komt in België eens in de zeventig jaar voor”, zei Daems in De Vrije Markt. Voor de crisis van 2008 moeten we al zeventig jaar terugtellen, tot voor de Tweede Wereldoorlog dus, om nog eens zo’n crisis mee te maken. “Voor de volgende tien jaar kan ik met een gerust geweten zeggen dat er geen bankencrisis meer komt”, zegt Daems. “Als je ziet wat er voor maatregelen genomen zijn om de risico’s te beheren, om de bonussen aan te pakken, om de controle uit te oefenen, zowel op Belgisch als op Europees niveau. Er is berekend dat 1% van het BBP door de banken is besteed om zich aan te passen aan de nieuwe regelgeving” zegt Daems.

Hoogleraar economie Paul De Grauwe is minder optimistisch. “Ik stel vast dat het eigen vermogen van de banken in België nauwelijks 5% is van de totale balans. Dat is nauwelijks toegenomen. Er zijn nauwelijks sectoren waar de bedrijven zo weinig eigen kapitaal hebben. Er is werkelijk niet veel nodig om opnieuw in de problemen te geraken. Goed gerunde bedrijven hebben veel meer vermogen. Dat komt omdat in de bankenwereld nog altijd de idee van “too big to fail” leeft: als het misloopt zal de belastingbetaler wel betalen”.

Rendement

“Klopt niet” zegt Herman Daems. “Belgische banken zijn kleiner geworden, niet groter. Het echte probleem van de banken vandaag is dat hun rendement te laag is”. Banken durven niet te veel risico’s nemen omdat ze nog altijd de daver op het lijf hebben na de bankencrisis, die intussen toch al dateert van zes jaar geleden. Bovendien is het economisch klimaat nog altijd niet echt feestelijk te noemen, wat er mee voor zorgt dat de bankactiviteiten nog op een laag pitje staan.

De Nationale Bank deelt de analyse van Daems. Ze waarschuwt voor grote problemen bij de banken die het gevolg zijn van de slechte economische toestand. Een combinatie van zwakke groei, lage rente en nulinflatie zet druk op de winstgevendheid van de Belgische financiële instellingen, waarschuwt de Nationale Bank in de Tijd van het afgelopen weekend.

Ook sombere geluiden kwamen er de afgelopen week uit Duitsland. De economische locomotief van Europa dreigt stil te vallen. De groei in Duitsland is sterk achteruitgegaan en tekenen van een recessie dreigen. Een dodelijke cocktail voor nieuwe problemen in de financiële sector?

Meest gelezen