Kan een stad in vijf jaar tijd zelfvoorzienend worden?
Albi, een naar Franse normen bescheiden stadje met ongeveer 50.000 inwoners en door de Unesco erkend als historisch en cultureel erfgoed, ligt in het zuiden van Frankrijk. Het is de hoofdstad van het departement Tarn, de gelijknamige rivier stroomt erdoor. Begin 2015 zette het gemeentebestuur een ambitieus project op poten: tegen 2020 wil het volledig zelfvoorzienend zijn wat voeding betreft. Alle voedingsmiddelen moeten binnen een straal van 60 kilometer beschikbaar zijn.
"Ze zeggen ons, tegen 2050 gaat 70 tot 80 procent van de mensen in een stad wonen", zegt Jean-Michel Boulat, waarnemend burgemeester en bevoegd voor duurzame ontwikkeling en stedelijke landbouw. Hij is een van de initiatiefnemers van het project. "Als het huidige bestuur er niet in slaagt om de natuurlijke bronnen voor landbouw te bewaren, de voordelen van nabijheid in te zien en een bewustzijn te creëren, heeft het zijn werk niet gedaan."
Groenten en fruit in perken
Albi heeft een budget van 300.000 euro uitgetrokken, gespreid over 5 jaar. Daarmee willen ze het aantal gemeenschapstuinen (zie foto onderaan) verhogen, volop moestuinen in de stad aanleggen en nabije netwerken in de buurt opbouwen. In een klooster in het historische stadscentrum, bij universiteitsgebouwen, bij scholen... verschijnen perken waarin groenten en fruit bloeien.
Aan de oevers van de Tarn wil de stad 70 hectare grond kopen om er biologische landbouwers aan de slag te laten gaan. De landbouwers kunnen er goedkoop percelen huren en mogen hun waar in een gebied van 20 kilometer rondom verkopen.
Sommige landbouwers elders in de buurt zijn al gestart met permacultuur, (een menselijk "ecosysteem" dat economisch stabiel en ecologisch en duurzaam is) en agro-bosbouw (dat het beheer van bomen combineert met landbouw en veeteelt).
2,5 jaar later: hoever staat het?
Ambitieuze plannen dus. Het project is nu halverwege, dus gingen Franse media eens poolshoogte nemen bij het stadsbestuur en bij de plaatselijke bevolking in en rond Albi. De meningen zijn verdeeld, en bovendien, de weg naar zelfvoorziening blijkt heel erg lang en moeilijk te zijn.
De stad kan bijvoorbeeld nog geen cijfers geven over de productie en consumptie van voedingsmiddelen in een straal van 60 kilometer. Langs de oevers van de Tarn is ook nog maar 9 van de 70 hectare opgekocht en zijn er nog maar 4 landbouwzones geïnstalleerd.
Vanaf januari volgend jaar zal een nieuw comité een "alimentair territoriaal project" uitdenken en daarop toezien. "Autonomie, dat wil zeggen dat we opnieuw moeten organiseren. Het is een werk van lange adem", klinkt het.
"C'est du pipeau"
Tegenstanders en de politieke oppositie noemen het hele verhaal vooral een "groene marketingtruc" van het rechts-conservatieve stadsbestuur. Ze wijzen erop dat om 50.000 mensen van biologisch voedsel te voorzien, je "600.000 hectare aan landbouwgrond nodig zou hebben, en het departement is maar 300.000 hectare groot". "Zelfvoorziening is heel mooi, maar de manier waarop ze het willen realiseren, daar is compleet niet over nagedacht, c'est du pipeau", zo verwoordt socialistisch gemeenteraadslid Fabien Lacoste het.
Waarnemend burgemeester Boulat blijft er wel in geloven. Vooraf lange verkennende onderzoeken voeren zou het hele project begraven hebben, zegt hij. Volgens hem zal Albi in 2020 "op weg zijn naar zelfvoorziening". 2020 als einddatum, dat was inderdaad niet realistisch, geeft hij toe.