"Nulrente in theorie ook mogelijk voor de gewone spaarder"
Door de gereglementeerde spaarrekening van rechtspersonen op eigen houtje om te zetten in een niet-gereglementeerde rekening, kan KBC onder de wettelijke gegarandeerde rente van 0,11 procent duiken. "En wat gebeurd is met de spaarrekeningen van bedrijven, is in theorie ook mogelijk met de rekening van particulieren", stelt minister Van Overtveldt.
De minister begrijpt de "delicate situatie" waarbij de banken zelf geconfronteerd worden met een negatieve rente bij de Europese Centrale Bank. "Maar België is een land van spaarders en een rendement van 0,11 procent lijkt mij een echt minimum. Daar laten aan tornen, daar proberen we iets tegen te doen."
Financiën is momenteel aan het onderzoeken wat ze precies kunnen doen om de wettelijke minimumrente te garanderen. "We gaan er alles aan doen om te voorkomen dat de vergoeding van 0,11 procent zou verdwijnen, laat staan een negatieve rente zou worden. Ik wens dat vanuit juridisch standpunt duidelijk af te lijnen", zegt Van Overtveldt.
"Waakzaam zijn voor nulrente"
Voor alle duidelijkheid: KBC liet gisteren weten dat er niet geraakt wordt aan de rente voor de particulieren. Maar dat het in theorie zou mogelijk zijn, baart consumentenorganisaties zorgen. "We moeten er op zijn minst waakzaam voor zijn", zegt Test-Aankoop.
Volgens fiscaal expert Pascal Paepen ziet het er overigens wel degelijk naar uit dat banken op termijn een nulrente gaan hanteren voor de spaarrekeningen van particulieren. "Als het wettelijk mogelijk is en de rente op de geldmarkt blijft dalen, dan zit het er inderdaad in dat de particuliere spaarder straks ook nulrente krijgt of zelfs een licht negatieve rente. Het lijkt me logisch dat de grootbanken momenteel aan het lobbyen zijn bij het ministerie van Financiën om dat wettelijk geregeld te krijgen."
Specialisten consumentenrecht stellen zich wel vragen bij de praktijk. "Puur op gebied van consumentenbescherming lijkt zo'n eenzijdige omzetting van een gereglementeerde naar een niet-gereglementeerde spaarrekening niet mogelijk bij consumenten, want er zijn toch belangrijke gevolgen aan verbonden. Zo betalen mensen met een niet-gereglementeerde rekening een hogere roerende voorheffing", zegt professor Reinhard Steennot. "Wat een bank wel kan doen, is een gereglementeerde rekening opzeggen en daarna een niet-gereglementeerde rekening aanbieden. Maar dan loopt de bank het risico dat de klant naar een andere bank overstapt."