Klimaatverandering bedreigt koffieteelt
Koffie is na olie en metalen het meest verhandelde goed. Dagelijks zouden er 2,25 miljard kopjes koffie naar binnen worden gegoten. De mensheid kan dus al eeuwen niet meer zonder en daarom zijn er nu volgens BBC Future onrustwekkende tekenen.
Dat de opwarming van de aarde leidt tot meer extreem weer, was u al bekend, maar dat blijkt nu ook gevolgen te hebben voor de koffieteelt. Steeds meer koffieboeren in Centraal-Amerika klagen over alsmaar vaker voorkomende en hevigere regenbuien en stormen die niet enkel de oogst, maar ook de kwaliteit van de bonen aantasten en structurele schade op de plantages veroorzaken.
Door het veranderende weer tasten ook meer schadelijke insecten en ziekten de koffieplanten aan. Twee jaar geleden viel de oogst in Centraal-Amerika een vijfde lager uit door een bladziekte. Door de onzekerheid schakelen veel koffieboeren in die regio dan ook over op andere gewassen zoals rubber. Ook in Afrika en Azië is dat het geval.
Wordt koffie een luxeproduct?
Door die terugval van de productie dreigt volgens de wet van vraag en aanbod de prijs te stijgen. Zo heeft de Humboldt Universiteit in Berlijn berekend dat de gronden die geschikt zijn voor de koffieteelt tegen 2050 met bijna de helft zullen afnemen. De prijs van koffie zou tegen die tijd met minstens een kwart stijgen.
Als de prijzen stijgen, zouden nieuwe producenten op de markt kunnen springen, maar dat zou dan weer leiden tot het massaal vernietigen van regenwoud en het zou de biologische diversiteit nog meer schade berokkenen.
Je zou het niet zeggen met die grote aantallen, maar de koffieboom is een tere plant. Zo bloeit de arabica-variëteit slechts 48 uur. Als er in die periode iets mis gaat met het weer, is de oogst om zeep of is de kwaliteit van de koffiebonen slecht. Risky business dus.
Bovendien bestaat de koffieteelt voor 70 procent uit die tere arabica-planten, allemaal afstammelingen van de plantjes die meer dan duizend jaar geleden vanuit Ethiopië en Jemen in de rest van de wereld verspreid zijn. Die arabica is lekkerder dan de bittere robusta -die zoals zijn naam aangeeft- beter bestand is tegen weer en klimaat en ziekten.
Enten de oplossing?
Een mogelijke oplossing zou bestaan uit het enten van arabica op onderstammen van robusta en op die manier een koffieboom te maken die de goede eigenschappen van beide combineert. Dat wordt nu door wetenschappers uitgetest in de hoop om smaak en robuustheid te combineren en te voorkomen dat het milieu te zware schade zou oplopen of dat koffie tegen 2050 een luxeproduct voor de "happy few" dreigt te worden.
Ook voor de producenten hangen er donkere wolken in de lucht. Wereldwijd werken er 25 miljoen mensen in de koffieteelt. In enkele producerende landen is het het belangrijkste, en in sommige gevallen zelfs het enige, uitvoerproduct. De belangrijkste koffie-uitvoerders zijn Brazilië, Vietnam, Colombia, Indonesië en Ethiopië.