Vluchteling en asielzoeker vinden makkelijker werk in Vlaanderen

De onderzoekers onder leiding van Johan Wets (HIVA) en Andrea Rea (ULB) namen de situatie van alle mensen die tussen 1 januari 2001 en 31 december 2010 in België zijn aangekomen, hier asiel hebben aangevraagd en eind 2010 nog altijd in ons land waren onder de loep. Alles samen ging het om 108.000 mensen.

Uit hun bevindingen blijkt dat een aantal factoren bepalend zijn voor het succes bij de integratie op de arbeidsmarkt. Tijd speelt bijvoorbeeld een heel belangrijke rol. Van de nieuwkomers die in het begin van het onderzoek aankwamen, had nog geen procent na een jaar werk. Na tien jaar bleek dat aantal gestegen tot ruim 37 procent.

Ook het statuut van de nieuwkomers speelt een belangrijke rol. Het verkrijgen van het vluchtelingenstatuut, bijvoorbeeld, en de zekerheid die daarmee gepaard gaat, kunnen een belangrijke stimulans zijn in de zoektocht naar werk. Zo had van de mensen die het vluchtelingenstatuut kregen op dat moment 19 procent werk. Vier jaar later was de tewerkstellingsgraad binnen de groep gestegen tot 55 procent.

Ook de mogelijkheden om de weg te vinden naar de arbeidsmarkt durven nogal eens variëren. Nieuwkomers in 2001 mochten een baan zoeken, na 2007 was dat niet meer toegelaten. Aan de verschillende statuten zijn ook andere rechten en mogelijkheden verbonden.

Net zoals bij de eigen bevolking spelen ook leeftijd, geslacht en gezinssituatie een rol bij het vinden van werk. Ook voor vluchtelingen en asielzoekers geldt dat mensen tussen de 16 en de 40 makkelijker werk vinden dan mensen die jonger of ouder zijn. Ook mannen raken sneller aan een baan. Alleenstaanden, en dan met name alleenstaande moeders, hebben het veel moeilijker om werk te vinden.

De regio van herkomst blijkt eveneens bepalend. Zo zijn mensen uit Afrika vaker aan het werk dan anderen. Een belangrijke voetnoot hierbij is evenwel dat het vaak om vuil of gevaarlijk werk of een baan beneden hun opleidingsniveau gaat.

Maar de regio waarin de vluchtelingen of asielzoekers aankomen, is evenzeer bepalend voor het succes in de zoektocht naar werk. Wie in Brussel of Wallonië aankomt, vindt moeilijker werk dan vluchtelingen of asielzoekers in Vlaanderen. Een van de mogelijke verklaringen hiervoor is dat Vlaanderen meer verstedelijkt is dan Wallonië maar dat is Brussel natuurlijk ook.

In verband met dat laatste speelt het inburgeringsbeleid mogelijk een rol. In Brussel of Wallonië zijn nieuwkomers immers niet verplicht om zo'n traject te volgen.

De onderzoekers wijzen erop dat de overheid in deze enkele maatregelen kan nemen. Door in Wallonië of Brussel eveneens een inburgeringsbeleid toe te passen, bijvoorbeeld. Of door maatregelen te treffen waardoor het alleenstaande ouders makkelijker wordt gemaakt om werk met de zorg voor een gezin te combineren. Vluchtelingen zouden na hun erkenning ook beter opgevolgd kunnen worden.