Al Jazeera legt wantoestanden bij Boeing bloot

De problemen met de Dreamliner van Boeing zijn al een paar keer in het nieuws gekomen. Begin dit jaar zaten zo'n 250 Belgen vast in Mexico omdat hun toestel van Jetairfly defect was. In 2013 hield de Amerikaanse luchtvaartautoriteit FAA wereldwijd al 787's aan de grond omdat er problemen waren met de batterij van het toestel, ongezien voor Boeing. En die problemen zijn er niet toevallig, stelt Al Jazeera, nadat journalisten van de nieuwszender zich meer dan een jaar over het dossier hebben gebogen.

De problemen begonnen al op 8 juli 2007, toen de 787 met veel trots werd voorgesteld aan het publiek. “Het vliegtuig van de toekomst” werd het genoemd en het moest inderdaad het paradepaardje worden van Boeing: een modern toestel dat veel comfort biedt en tegelijk licht van gewicht is. Een toestel waarmee Boeing veel geld zou kunnen verdienen. Maar het prototype van de 787 dat werd voorgesteld bleek wel erg nep want heel wat onderdelen ervan waren gemaakt van hout. “De voorstelling was een schijnvertoning, "een grote leugen”, zegt een getuige aan Al Jazeera.

Na de voorstelling liep de bouw van het echte toestel ook niet van een leien dakje. De vertragingen stapelden zich op en de 787 begon het bedrijf veel geld te kosten in plaats van op te brengen. En dat kon Boeing niet hebben. Sinds de fusie met vliegtuigfabrikant McDonnell Douglas in 1997 zijn kostenbesparing en maximale winst namelijk het credo van Boeing, beweren analisten in de reportage van Al Jazeera. De 787 kwam met 3 jaar vertraging in omloop.

Zodra de 787 ook effectief begon te vliegen, doken er meteen problemen op. Vooral de batterij van het toestel bleek gevaarlijk, want die kon vuur vatten. Dat gevaar moest Boeing al lang kennen, beweert Al Jazeera. In 2006 brandde in de Verenigde Staten een hele fabriek af waar zulke batterijen voor de luchtvaart werden gemaakt. Boeing plaatste uiteindelijk een stalen kist rond de batterijen en de FAA keurde die aanpassing goed. Maar het verhaal gaat veel verder dan de batterij, stelt Al Jazeera.

De 787 wordt niet alleen geassembleerd in de traditionele Boeinghallen in Everett, in de Amerikaanse staat Washington. Na een sociaal dispuut daar trok Boeing met een deel van zijn assemblage naar Charleston, in South Carolina, waar de vakbonden veel minder sterk staan, althans volgens getuigen in de reportage.

Maar ook de werknemers staan er niet zo sterk in hun schoenen, moet blijken uit de reportage van Al Jazeera. “Ze plukken de mensen gewoon van de straat en die realiseren zich de ernst van hun werk niet. Als ze het niet goed doen, valt zo'n toestel gewoon uit de lucht.” Dat de betrokken werknemers hun werk niet ernstig nemen, moet blijken uit de beelden die met een verborgen camera werden gedraaid. De arbeiders zouden er namelijk massaal drugs en pijnstillers gebruiken. “Je kunt hier heel goeie wiet krijgen”, luidt een uitspraak van een werknemer op de vloer.

Slecht opgeleid personeel is één zaak, maar veiligheidsinspecteurs belemmeren in hun werk is een andere zaak. Uit interne documenten uit 2010 die Al Jazeera kon inkijken, blijkt dat de managers van Boeing hun inspecteurs tegenhielden om zo geen tijd meer te verliezen. “Ze veranderden basisprincipes van het ingenieurswerk om het tijdsschema na te leven”, getuigt een Boeing-ingenieur anoniem. “We protesteerden allemaal. Zou u vliegen met een toestel waarvan u weet dat het grote gebreken heeft?” Een deel van de werknemers die het toestel bouwen alvast niet. Zij antwoordden categoriek “neen” op de vraag of ze met de 787 zouden willen vliegen. Een enkeling zei ludiek: “Ja, maar ik heb dan ook een doodswens.”

Als de aantijgingen van Al Jazeera kloppen, dan mag het verwonderlijk heten dat de 787 überhaupt toelating heeft gekregen van de Amerikaanse luchtvaartautoriteit FAA om te vliegen. In een recent rapport (pdf) stellen FAA-onderzoekers dat het toestel veilig is en dat de kinderziektes, eigen aan een nieuw toestel, correct verholpen worden.

Maar ook dat is volgens de reportagemakers geen toeval. Zij maken gewag van belangrijke belangenvermengingen. Zo zouden mensen na hun carrière bij de controleorganen een belangrijke positie krijgen binnen de gecontroleerde luchtvaartbedrijven. De connecties zouden zelfs gaan tot in het Witte Huis en lobbygroepen bekampen steevast Washington. Bovendien zou 90 procent van de problemen bij Boeing ook niet gerapporteerd worden. Officieel zouden we dus maar het topje van de ijsberg kennen.

In een reactie op de reportage ontkent Boeing de aantijgingen. Volgens de vliegtuigbouwer zijn de getuigenissen in de reportage ongeloofwaardig, Boeing beschuldigt de nieuwszender Al Jazeera ervan onevenwichtig werk te hebben geleverd.

“Veiligheid is altijd onze prioriteit geweest. We werken samen met onze klanten, de FAA en andere belanghebbenden om de integriteit van ons productiesysteem te garanderen. Kwaliteit wordt niet opgeofferd onder tijdsdruk.”