VRT breidt marktaandeel uit tot 64,1 procent in 2016

Donderdag stelt de VRT haar jaarverslag 2016 voor in het Vlaams Parlement. Zelf communiceert de openbare omroep dan pas over de cijfers, maar het persagentschap Belga wist een exemplaar te bemachtigen en publiceerde nu al een aantal cijfers.

Uit het jaarverslag blijkt dat de VRT haar marktaandeel vorig jaar heeft vergroot tot 64,1 procent. In 2015 was dat nog 62,2 procent. Radio 2 blijft met 28,8 procent veruit het grootste radiomerk. Studio Brussel, MNM en Radio 1 haalden een marktaandeel van respectievelijk 13,4 procent, 10,5 procent en 8,7 procent. Klara komt uit op 2,4 procent.

Opvallend is de toename van het aantal internetluisteraars voor de VRT-zenders. Dat aantal is in 2016 gestegen naar gemiddeld 153.437 per dag. Dat zijn er bijna dubbel zoveel als de 79.576 in 2012.

Ook op televisievlak gaat het marktaandeel van de openbare omroep lichtjes omhoog, meer bepaald van 38,5 procent in 2015 naar 39,3 procent in 2016. Eén blijft met 32,6 procent de grootste. Dagelijks kijken 2,8 miljoen Vlamingen naar een net van de VRT.

Ook de websites van de VRT maakten vorig jaar een goede beurt. In 2016 kregen ze gemiddeld 914.254 unieke bezoekers per dag. Dat zijn er 12,1 procent meer dan de 818.986 in 2015. Jaar na jaar gaat dat aantal fors omhoog. Op enkele jaren tijd is er zelfs sprake van een verdubbeling. Zo lag het aantal in 2012 nog op 442.464.

De cijfers voor 2016 bevestigen ook de trend dat steeds meer surfers gebruik maken van mobiele toestellen en minder van een computer of laptop. Zo is het aantal surfers via laptop en pc met 4,8 procent gedaald terwijl het aantal surfers via smartphone is gestegen met 39,4 procent. In absolute aantallen is de kloof tussen beide intussen verwaarloosbaar: 385.749 via laptop en pc en 382.804 via smartphone. Ook het aantal surfers via tablet is met 7,7 procent gestegen naar 149.701 surfers. Smartphones en tablets zijn op die manier goed voor 58 procent van de surfers. In 2015 lag dat aandeel nog op 50,5 procent.

Deredactie.be kreeg in 2016 gemiddeld 270.140 unieke bezoekers per dag. Dat is een lichte daling van 2,7 procent tegenover 2015. De app van deredactie.be had gemiddeld 63.437 bezoekers per dag. Op 22 maart, de dag van de aanslagen in Brussel, surften ruim 1,5 miljoen bezoekers naar deredactie.be. Het aantal unieke bezoekers van sporza.be steeg vorig jaar lichtjes met 1,4 procent naar 292.304 unieke bezoekers per dag.

De VRT moet tegen 2020 ruim 30 miljoen euro besparen. Tegelijk mogen de personeelskosten niet hoger liggen dan 43,25 procent van de ontvangsten. Om die doelstellingen te halen ontwikkelde de VRT in 2016 een toekomstplan.

Het aantal personeelsleden aan de Reyerslaan blijft alvast krimpen. In 2012 telde de VRT nog 2.316 voltijdse medewerkers. In 2015 was dat aantal al gedaald naar 2.162,6 en vorig jaar ging dat aantal nog eens met 100 personeelsleden omlaag naar 2.061,3.

Op die manier daalden de personeelskosten in 2016 met 800.000 euro. De personeelsuitgaven bleven ook beperkt tot 43,05 procent van de totale inkomsten. Daarmee blijft de VRT onder het afgesproken plafond van 43,25 procent.

De VRT heeft 2016 afgesloten met een tekort van 3,7 miljoen euro. Dat resultaat is volgens de VRT 0,7 miljoen euro beter dan was gepland in de beheersovereenkomst.

Terwijl de overheidsfinanciering met 10 miljoen euro werd teruggeschroefd in 2016, slaagde de VRT er wel in de eigen inkomsten op te krikken van 37,2 procent in 2015 naar 38,7 procent in 2016. Dat is onder meer te danken aan een nieuwe toename van de sponsor- en reclame-inkomsten. Zo zijn de inkomsten uit radioreclame gestegen van 42,8 miljoen euro in 2015 naar 45,3 miljoen euro.

Tegenover die hogere reclame-inkomsten staan ook een aantal hogere kosten. Een daarvan is de gestegen kostprijs van Canvas. Die kostprijs is in 2016 met 10,3 miljoen euro gestegen (van 51,2 naar 61,5 miljoen euro). Die stijging heeft onder meer te maken met de uitgestelde vernieuwing van Canvas in 2015, waardoor het programmaschema enkele maanden gevuld werd met goedkopere aankoopprogramma's, en met een reeks nieuwe Vlaamse producties (zoals "Wanderlust", "Culture Club", "4x7" en "De ideale wereld").

De VRT wil een omroep zijn "van en voor iedereen in Vlaanderen". De omroep wil daarbij zowel in het aanbod als in het gevoerde personeelsbeleid de diversiteit in Vlaanderen weerspiegelen. Die ambitie is ook vertaald in een reeks streefcijfers.

Uit de cijfers in het Jaarverslag 2016 blijkt dat de openbare omroep al verschillende streefcijfers heeft behaald of alvast op de goede weg is om ze te halen tegen 2020.

Zo waren in 2016 8 procent van alle sprekende actoren op Eén, Ketnet en Canvas nieuwe Vlamingen. Daarmee werd het streefcijfer van 5 procent voor 2016 al behaald. Hetzelfde geldt voor het percentage vrouwen dat in beeld en aan het woord kwam. Daar lag de lat voor 2016 op 33 procent en was in 2016 al sprake van 37,4 procent.

Wat de diversiteit van het VRT-personeelsbestand betreft, is het beeld wat meer verdeeld. Zo neemt het aandeel nieuwe Vlamingen lichtjes toe, van 2,9 procent in 2015 naar 3 procent in 2016. De VRT telt nu op een totaal van 2.227 personeelsleden 68 nieuwe Vlamingen. Verwacht wordt dat dat aantal verder zal stijgen, want van alle nieuw aangeworven medewerkers hadden er in 2016 12 procent een migratieachtergrond.

Minder positief is de daling van het aandeel vrouwen van 39 procent naar 38,5 procent. Het streefcijfer daar bedraagt 40 procent in 2020. "Een aantal, vooral technische, afdelingen stelde weinig vrouwen te werk. Het aantrekken van vrouwelijke medewerkers blijft dus een aandachtspunt", luidt het.

Het aantal medewerkers met een arbeidshandicap lag in 2016 op 1,6 procent. Daar ligt het streefcijfer voor 2020 op 1,8 procent.
"De VRT wil de komende jaren verder inzetten op het verhogen van de diversiteit voor en achter de schermen zodat zij de samenleving beter weerspiegelt in alles wat ze doet", schrijft gedelegeerd bestuurder Paul Lembrechts in het voorwoord.

De openbare omroep heeft in 2016 tot slot 4.820 klachten gekregen. Dat is een stijging met 3,4 procent tegenover 2015. Volgens het VRT-jaarverslag is die stijging vooral toe te schrijven aan het stopzetten van Teletekst.

Maar ook de stijging van het aantal klachten over de nieuwsdienst springt in het oog. Dat aantal steeg van 925 in 2015 naar 1.135, een stijging met 22,7 procent. "Deze stijging is vooral te wijten aan de klachten die gingen over de perceptie van een gemis aan neutraliteit in de berichtgeving", luidt het. "Ook de actualiteit (voornamelijk met de aanslagen in ons land) en de "onrust in de samenleving" droegen bij aan de toename van het aantal klachten over de nieuwsdienst."

Voorts blijkt dat sommige kijkers zich storen aan het "overmatig alcoholgebruik" in bepaalde programma's. "Zij vonden dat de VRT aanzette tot meer alcoholgebruik", klinkt het. "De manager beroepsethiek werkte aan een bewustwording bij de programmamakers om de zichtbaarheid van het gebruik van alcohol in programma's te verminderen", zo staat in het verslag.