Omstreden serie brengt zelfdoding expliciet in beeld: "Druist in tegen elke mediarichtlijn"

Een 16-jarig meisje maakt een einde aan haar leven en vertelt in 13 afleveringen waarom ze dat doet. Dat is het uitgangspunt van "13 reasons why", de nieuwe reeks van Netflix die net voor de paasvakantie werd gelanceerd. De makers zeggen dat ze zelfdoding bespreekbaar willen maken door het expliciet in beeld te brengen. Maar experten vinden de serie zeer verontrustend. "We zijn zeer bezorgd", zegt professor Gwendolyn Portzky.

Wereldwijd zijn vooral tieners en twintigers massaal aan het kijken naar "13 reasons why". Daarin pleegt het 16-jarige hoofdpersonage Hannah Baker zelfmoord. In 13 afleveringen legt ze aan evenveel personages uit waarom ze beslist heeft om uit het leven te stappen. Dat ze gepest wordt, is een van de redenen waaraan de makers veel aandacht besteden.

Nu al is "13 reasons why" de Netflix-reeks die op Twitter het drukst wordt becommentarieerd. Tegelijk beginnen scholen in de VS ouders te waarschuwen voor de serie. Ook professor Gwendolyn Portzky, zelfmoordspecialiste van de universiteit Gent en psychologe, moet dezer dagen voortdurend verontruste telefoontjes beantwoorden van patiënten, collega's en centra voor leerlingenbegeleiding.

Net als het gros van de experten is Portzky zeer bezorgd over de serie. Dat die zelfdoding bespreekbaar wil maken, is niet het probleem. "Vanuit suïcidepreventie vinden wij ook dat er heel open moet worden gesproken over zelfdoding. Dat taboe moet absoluut worden doorbroken", zegt ze in "Van Gils & Gasten".

"Principe nummer 1 is: breng geen zelfdoding in beeld"

Maar wat de experten wel erg verontrust, is dat de makers ervoor hebben gekozen om de zelfdoding heel expliciet in beeld te brengen. "Dat druist in tegen alle internationale mediarichtlijnen rond zelfdoding. Principe nummer 1 is: breng geen zelfdoding in beeld."

Hoe brutaal de zelfdoding van Hannah Baker ook in beeld wordt gebracht, volgens experten is het risico op kopieergedrag groot. "Copycatsuïcides bestaan wel degelijk, daar is veel wetenschappelijk onderzoek naar gedaan", zegt professor Portzky. 

Wat ze ook ontzettend jammer vindt, is "dat de reeks geen handvatten aanreikt", terwijl dat mensen juist zou kunnen laten zien dat er uitwegen zijn. Maar in de reeks bezoekt Hannah een therapeut, die haar signalen niet herkent. Ze wordt niet geholpen.

Als de reeks een verdienste heeft, vindt Portzky, dan is het als boodschap naar pesters, want ze maakt duidelijk hoe schadelijk pestgedrag kan zijn. Maar tegenover mensen die worstelen met suïcidale gevoelens, is "13 reasons why" een verontrustende reeks. 

Wie met vragen zit over zelfdoding, kan terecht bij de Zelfmoordlijn op het gratis telefoonnummer 1813 of op de website www.zelfmoord1813.be.

In "Van Gils & Gasten" praat professor Gwendolyn Portzky over "13 reasons why". Samen met Fleur Van Groningen, die als 16-jarige zwaar depressief was, en Oona Wyns, die een vriend verloor door zelfdoding.

Meest gelezen