Jan Terlouw : "We vertrouwen elkaar niet meer"
Jan Terlouw, bekend van jeugdboeken als "Koningen van Katoren" en "Oorlogswinter", kijkt de kijker tijdens zijn pleidooi recht aan in de camera. "Toen ik een kind was, was het oorlog", zo begint Jan Terlouw zijn emotioneel betoog. "Toen het voorbij was, was Nederland in wederopbouw. De huizen en kerken werden hersteld. Maar vooral waren we een welvaartsstaat aan het bouwen."
"Ik woonde in die tijd met mijn jonge gezin in Utrecht en overal hingen touwtjes uit de brievenbussen. Kinderen konden gewoon de deuren opentrekken en binnenlopen. Volwassenen ook. We vertrouwden elkaar. We zeiden: "Make love, not war." En we hadden natuurlijk kritiek op de regering en vonden dat er dingen anders moesten, maar we wantrouwden ze niet. De regering had moreel gezag in die tijd. Nu is het 2016 en er zijn veel dingen veranderd."
"Geen touwtjes meer uit de brievenbussen"
Een van de punten die de jeugdschrijver en oud-politicus aanhaalt, is de klimaatverandering. "De groei van de welvaartsstaat is prachtig. Maar als nevenverschijnsel zijn we elkaar aan het verwoesten. We hebben een ongelooflijke plastic soep in drie oceanen teweeggebracht, we hebben oerwouden gekapt en landbouwgronden verschraald. Veel dier- en plantsoorten zijn uitgestorven door menselijk ingrijpen."
Daarnaast, zo vertelt een emotionele Terlouw, is het vertrouwen tussen de mensen verdwenen. "Er hangen geen touwtjes meer uit de brievenbussen. We vertrouwen elkaar niet meer. En de overheid vertrouwt de bevolking niet meer en de burgers vertrouwen de politiek niet meer." Hij ziet de verkiezing van Donald Trump in de Verenigde Staten en de brexit als een afspiegeling van dat wantrouwen.
"Ik heb een prachtig leven gehad, ik wil dat jullie dat ook hebben."
"Mensenlief, we kunnen toch alles. We kunnen gaatjes graven op Mars, operaties doen via bloedvaten. We kunnen internet bouwen en ogen repareren met laserstralen." Volgens Terlouw is het klimaatprobleem nauwelijks een technisch of economisch probleem. Het is een politiek en maatschappelijk probleem.
"De politiek kan het alleen maar oplossen samen met de bevolking in een vertrouwensdemocratie. Als het vertrouwen zo laag geworden is, dan is dat een groot probleem. Ik zeg tegen politici: "Wees integer, wees onkreukbaar en draag uit dat je er bent om het publieke belang te dienen." Het belang van de toekomst, van de jeugd."
"Daarom politici: je bent er om de jeugd om een aarde te laten leven die ze zelf kunnen herstellen, een aarde waar de touwtjes weer uit de brievenbussen hangen."
Het slotwoord van zijn pleidooi richt Terlouw tot de jeugd: "Ik heb een prachtig leven gehad, ik wil dat jullie dat ook hebben." Waarop hij twee keer een lang en daverend applaus krijgt.
Stroom aan reacties
De oproep van Terlouw laat weinig mensen koud, zo is ook te merken op sociale media. Een greep uit de reacties:
Lees verder onder de tweets.
Jan Terlouw zelf had al die aandacht niet verwacht, vertelt hij op Radio 2. "Het is ongelooflijk, de telefoon staat niet stil. Er komt een onvoorstelbare rij tweets langs, het schijnt ook op Facebook, maar daar kijk ik nooit op. Allerlei kranten bellen, schrijven er stukken over. Ik weet niet wat er gebeurt." Op sociale media roepen mensen ook op om opnieuw touwtjes uit de brievenbus te laten hangen. Daarop reageert Terlouw wel wat voorzichtig: "Ik zeg niet tegen mensen: hang touwtjes uit de brievenbus, ik zeg: "Denk erover na waarom we dat niet meer doen."