Soenens: "Identiteit van een dader mag bekend zijn"

De Franse krant Le Monde en de televisiezender BFMTV melden vandaag dat ze niet langer foto's publiceren van daders van aanslagen gepleegd in naam van terreurgroep IS. Ze willen naar eigen zeggen niet langer meewerken aan de IS-strategie om religieuze spanningen in het Westen uit te lokken. Tegelijk willen ze een mogelijke postume verheerlijking van de daders vermijden.

De katholieke krant La Croix heeft een gelijkaardige beslissing genomen en radiozender Europe 1 meldt dat de namen van terroristen niet meer op antenne worden genoemd.

De VRT is voorlopig niet van plan dit voorbeeld te volgen, zo laat Soenens verstaan. "We hebben in ons middagjournaal nog een foto van de 19-jarige dader van de aanslag in de kerk bij Rouen getoond", zegt hij. "Ik denk ook niet dat de (zelfmoord)terroristen er wakker van liggen of hun beeltenis zal getoond worden na hun dood of arrestatie."

"Waar wel een consensus over bestaat, is het niet tonen van gruwelijke beelden van nodeloos geweld of van vernederende beelden zoals gevangenen die naast hun beulen moeten knielen voor ze onthoofd worden. Maar de identiteit van een dader van een terreuraanslag lijkt me toch iets dat gekend mag zijn. Je wil toch weten wie die mannen zijn en wat hen bezielt om te doen wat ze doen. Dat is toch belangrijke informatie."

Tegelijk maakt Soenens zich zorgen over "nieuwsmijders", mensen die zich van het nieuws afkeren omdat ze niet meer overweg kunnen met terreur en negativiteit. "Daarom moeten onze uitzendingen ook evenwichtig blijven", zegt hij. "Daar waken we over, dat er nog ander nieuws is dan terreur. Anders krijg je mensen die niet meer hun deur uit durven komen door de wereld die hen op tv wordt voorgehouden. Dat willen de terroristen precies bereiken, maar dat mogen we als samenleving niet laten gebeuren."

"We worden haast dagelijks geconfronteerd met vragen over wat we kunnen brengen en wat niet, en dat is op zich positief", zegt Indra Dewitte, hoofdredacteur van Het Belang van Limburg. "Redacties, en in het bijzonder hoofdredacties, moeten zich daarover het hoofd breken. En dat is niet altijd eenvoudig. Als een foto van een aanslag te bloederig is, dan zullen we die niet brengen, maar wat met die foto van de vluchtelingenjongen die enkele maanden geleden op een strand aanspoelde? Dat was niet bloederig, maar wel gruwelijk, vond ik. Anderzijds was het wel een beeld dat het debat op gang bracht over waarmee we bezig zijn, en dat is dan weer een goede zaak."

"Ook moeten we ons afvragen of het informeren over waanzinnige zaken - en dezer dagen lijkt het wel of elke gek onder zijn steen is uitgekropen - niet tot copycatgedrag zal leiden. Maar altijd staat onze plicht om te informeren voorop: elk woord en elke foto moet daarbij afgewogen worden met de vraag "Voegt dit iets toe? Brengt dit mij iets bij?". We zijn voor veel mensen het venster op de wereld en dus moeten we de juiste feiten geven, ook als die niet fraai zijn. Tegelijk proberen we analyse en duiding te geven. Daarvoor heb je niet per se de meest sensationele foto nodig", besluit Dewitte.

"We hebben begrip voor de discussie die Le Monde met zijn standpunt op gang brengt", zegt Bart Sturtewagen van de hoofdredactie van De Standaard, "maar wijzelf gaan niet zo'n stap zetten. We moeten ons niet laten afbrengen van onze primaire taak om te informeren. Er is sowieso al terughoudendheid in onze media als het gaat om gruwelijke foto's van onthoofdingen. Dat is al een hele tijd zo en we moeten er ook over waken dat onze toon niet de emotionele of sensationele toer opgaat. Maar ik denk dat we als krant op dat vlak een correcte koers varen. Ten slotte zou ik ook de rol van mainstreammedia niet overschatten in de beeldvorming van terroristen. Ik denk dat zij zich niet laten leiden door de media."

"Door het portretteren van daders van aanslagen brengen we overigens juist nuance en verduidelijking aan. Het zijn niet allemaal geharde terroristen, rechtstreeks uitgestuurd door IS. Vaak is er sprake van heel snelle en oppervlakkige religieuze radicalisering. We zien ook psychische stoornissen, een historiek van mislukking en criminaliteit. Door hierover te berichten, gaan we glorificatie juist tegen", vindt Sturtewagen.