"Een machozender voor jongetjes"

Over de nieuwe zender is nog niet veel bekend, maar de aankondiging dat de doelgroep jongens zijn tussen 8 en 12 jaar oud, beroert de gemoederen.

De CD&V Werkgroep Vrouw & Maatschappij heeft het over een "Machozender voor jongetjes" en noemt de aankondiging van Medialaan "ongehoord".

De invloed van televisie en de opvoedkundige taak die hierin vaak vervat ligt, werd door Medialaan compleet genegeerd, zo klinkt het.

“De media, net als boeken of speelgoed, zijn geen neutrale dragers van gendernormen”, zegt voorzitster Els Van Hoof. Integendeel, onderzoek heeft uitgewezen dat deze veelal negatieve genderstereotypes versterken.

Niet alleen is er een gebrek aan vrouwelijke rolmodellen, televisieprogramma’s benadrukken vaak hoe actie en macht uitsluitend mannelijke eigenschappen zijn. Het is de taak van de maatschappij, en dus ook de verantwoordelijkheid van mediabedrijven, om hier bedachtzaam mee om te springen.
Kinderen worden vanaf een heel jonge leeftijd met seksestereotypering geconfronteerd en zijn hier heel vatbaar voor, zegt Vrouw & Maatschappij.

In het geval van de jongenszender komt het erop neer dat zowel jongens als meisjes een heel scala aan opinies ontzegd wordt, wat een invloed heeft op de keuzes die ze later (kunnen) maken. “Ik pleit er niet voor dat meisjes moeten aangezet worden om naar Transformers te kijken. Wat we nodig hebben zijn kinderzenders die de verschillen tussen meisjes en jongens niet benadrukken” zegt Van Hoof. “Op die manier kunnen kinderen en adolescenten hun eigen potentieel ontwikkelen, zonder in een bepaalde richting geduwd te worden en daardoor kansen te missen.”

CD&V-mediaspecialist Karin Brouwers begrijpt de kritiek van Vrouw & Maatschappij maar zegt dat ze realistisch genoeg is om te weten dat de maatschappij zo in elkaar zit. Als het een openbare tv-zender zou zijn die een dergelijk zender zou opzetten, zou men misschien wel kunnen proberen daar een stokje voor te steken, maar een privé-zender doet wat hij wil en richt zich naar de markt, zegt ze aan deredactie.be

Ook specialisten in gender hebben bedenkingen bij de nieuwe zender. "Ik denk dat heel veel afhangt van de beeldvorming waarmee de zender zich in de markt zal zetten", zegt Sophie Bolle, lector Genderstudies aan de Karel De Grote Hogeschool, in "Hautekiet" op Radio 1.

"Als ze zich profileren als exclusief voor jongens en alleen maar jongens en mannen tonen als presentatoren of in filmpjes, dan denk ik dat dit niet zo’n goede zaak is. Als ze zich meer genderneutraal opstellen en het hebben over videogames zonder daarbij te zeggen dat die enkel voor jongens zijn, of dat je alleen maar een echte jongen bent als je videogames speelt, dan zie ik daar minder graten in."

Maar Bollen heeft er geen goed oog in, omdat commerciële belangen een belangrijke rol spelen. "Reclamemakers zijn eerder conservatief en zoeken veilige rollen op waarmee klanten zich kunnen identificeren. Dus ik vrees toch wel dat ze die exclusieve jongensidentiteit gaan benadrukken en dat zou ik een heel jammere zaak vinden."

Volgens Bollen is een aanbod gericht op jongens én meisjes een betere aanpak. "Daarmee laat je kinderen ook naar andere dingen kijken en duw je ze niet altijd in de traditionele genderrollen."

Ook Sofie Van Bauwel van het Centre for Cinema and Media Studies (Ugent) heeft haar bedenkingen. "Heel veel meisjes spelen ook met auto’s of games. Ik vind het een gemiste kans dat men de nieuwe zender onmiddellijk in de markt zet met jongens als doelgroep."

"Het is belangrijk dat we ook de gelijkenissen tussen jongens en meisjes benadrukken, en niet zo nodig altijd de verschillen. Je kan dat bijvoorbeeld doen bij een jongerenzender, waarbij zowel jongens als meisjes mee worden getrokken in het verhaal."

Van Bauwel erkent wel dat jongens tussen 8 en 12 jaar inderdaad niet goed bediend worden in het huidige tv-landschap. Ze verwijst ook naar het succes van zenders gericht op vrouwen, zoals Vitaya en Vijf. "Gender blijft nog altijd een van de belangrijkste markers om doelgroepen te omschrijven. Dergelijke labels zijn belangrijk voor adverteerders in een concurrentiële markt."

Bollen herinnert zich dat de lancering van Vitaya of LibelleTV ook gepaard ging met discussies. "Op zich is daar niets mis mee (met een dergelijke zender, red.), maar het gaat vooral om bepaalde content die wordt aangeboden. Heel vaak gaat het over afslanken of het uiterlijk, alsof dat het enige is dat belangrijk is voor vrouwen. Ze zijn heel weinig grensverleggend", is haar oordeel.

Sara Vercauteren, de woordvoerder van VTM, benadrukt dat de nieuwe zender een publiek wil bereiken dat nu "niet goed bediend is in het kinderlandschap". "Naar programma's als "Transformers" op 2BE kijken 80 procent jongens", zegt ze. "Meisjes mogen uiteraard meekijken, maar de content is wel specifiek gericht op jongens."