Modeontwerper Raf Simons krijgt Ultima voor Algemene Culturele Verdienste
Nadat ze enkele jaren verspreid over enkele maanden waren uitgereikt, zijn de Vlaamse Cultuurprijzen voor 2016 opnieuw in bulk tijdens een ceremonie de deur uit gegaan. Dat gebeurde vanavond in Kunstencentrum Vooruit in Gent. Meteen kregen de prijzen een nieuwe naam. Voortaan heten ze de Ultima's.
De hoofdprijs van de avond was voor modeontwerper Raf Simons. Hij ging aan de haal met de Ultima voor Algemene Culturele Verdienste. De jury looft hem als "een monument in de modewereld". "De invloed van zijn werk is vanuit Antwerpen uitgegroeid tot Europa en ondertussen de hele wereld."
Simons werkte lange tijd voor het Duitse modehuis Jil Sander en later voor het Franse modehuis Dior. Sinds augustus vorig jaar is hij bij Calvin Klein aan de slag.
Ook in 11 nevencategorieën zijn Ultima's uitgereikt. In de categorie Letteren ging de prijs naar Jeroen Olyslaegers, de auteur die vorige maand nog de Fintro Literatuurprijs won voor zijn roman "Wil". De jury noemt het boek zijn "Grote Roman" en eert hem daarnaast om zijn maatschappelijk engagement.
Muziekpublique heeft de Ultima in de categorie Muziek gekregen. De vereniging die zich profileert als een van de belangrijkste actoren van de folk en de wereldmuziek in ons land wint de prijs voor "de jarenlange geïntegreerde aanpak van de bijzonder rijke muzikale diversiteit in Vlaanderen en Brussel".
Pieter-Jan De Pue mocht juichen in de categorie Film voor zijn debuut "The land of the enlighted". Hoewel hij met die film verschillende onderscheidingen won, greep hij vorig jaar naast de grote prijzen zoals de European Film Awards, de Ensors en de Magrittes. "Met deze Ultima wordt zijn werk uiteindelijk ook in België beloond", schrijft de jury. "De Pue staat vandaag aan het begin van een beloftevolle, internationale carrière. Deze prijs wil een aanmoediging zijn om met een volgende film een even ambitieus en indrukwekkend parcours af te leggen."
De Ultima in de categorie Circus was voor Collectif Malunés, een Frans-Belgisch circusgezelschap dat in 2015 en 2016 de grote tentvoorstelling "Forever, happily..." bracht. "Deze hedendaagse, jonge en beloftevolle circuscompagnie die inspiratie haalde bij het traditionele circus is ingebed in alles wat vandaag in het Vlaamse circuslandschap gebeurt", zegt de jury.
In de categorie Beeldende Kunst ging de Ultima naar Wiels, het centrum voor hedendaagse kunst uit Brussel dat in 2007 is opgericht. "Wiels heeft zich in een korte tijdsspanne van tien jaar onmisbaar gemaakt", meent de jury. "Nog steeds blijft het programma verrassen en boeien."
De Ultima voor de Podiumkunsten was voor fABULEUS, het productiehuis uit Leuven waar jongeren al meer dan 20 jaar in professionele omstandigheden met theater kunnen experimenteren. Vorig jaar vierde fABULEUS zijn 20e verjaardag met een grootse compilatievoorstelling. Met deze prijs wilde de jury de kers op de taart zetten.
Paola Viganò ging vanavond met de Ultima in de categorie Architectuur naar huis. "Paola Viganò heeft als ontwerper Vlaanderen internationaal mee op de kaart gezet en is een voorbeeld van de stimulerende uitwisseling tussen architecten en hun praktijken binnen een groter Europees kader", leest het in het juryverslag. "Met haar oeuvre heeft ze in verdichte steden vernieuwende publieke ruimte gecreëerd en met duurzame ontwikkeling als aandachtspunt. De jury wil deze rijke carrière honoreren en onder de aandacht brengen."
Ook in de categorie Cultureel Ondernemerschap is een Ultima uitgereikt. Die ging naar Timelab, een open stadslaboratorium voor nieuwe samenwerkingsmodellen. "Timelab stimuleert op concrete wijze ondernemerschap door waardegedreven makers die producten ontwikkelen te begeleiden en dat zowel in de creatie, productie als in de realisatie en het vermarkten", zegt de jury.
De Ultima in de categorie Amateurkunsten was voor Forumtheater Radicalisering, een vorm van participatief theater in Molenbeek over gevoelige thema's als racisme en radicalisering die is ontstaan na de aanslagen in Parijs in 2015 en in Brussel en Zaventem een jaar later. "De jury vindt de aanpak van het Forumtheater Radicalisering een verfrissende, confronterende en grensverleggende methodiek en formule die sterk vertrekt vanuit de reële noden van een doelgroep die (zéker in het culturele landschap) zelden aan bod komt", staat te lezen in het juryverslag.
In de categorie Sociaal-Cultureel Volwassenwerk ging de Ultima naar Toestand vzw die leegstaande of vergeten gebouwen, terreinen of publieke ruimtes "reactiveert" met acties en interventies. De jury looft Toestand vzw als "een luis in de pels, die kraken naar voren schuift als positief alternatief, als startpunt voor vernieuwing van onderuit, voor verbetering."
Tot slot ging de Ultima in de categorie Immaterieel Erfgoed naar de Geelse gezinsverpleging waarbij 250 psychisch kwetsbare mensen bij een gewoon gezin verblijven. "Wat immaterieel erfgoed betreft, is het een prachtig voorbeeld van hoe een traditie al eeuwenlang een gemeenschap aanzet om zorg te dragen voor mensen die elders vaak uit de boot vallen", zegt de jury.
Wat zijn de Ultima's?
De Ultima's zijn kwaliteitslabels waarmee de Vlaamse Gemeenschap blijk geeft van erkenning voor het culturele belang van het werk van de laureaten. Een jury van deskundigen uit de verschillende disciplines van de cultuursector draagt een laureaat voor aan de Vlaamse minister van Cultuur, in deze Sven Gatz (Open VLD).
De Vlaamse Cultuurprijzen worden al sinds 2003 uitgereikt door de Vlaamse minister van Cultuur aan toonaangevende artiesten, kunstenaars, organisaties of gezelschappen. De nieuwe naam Ultima verwijst naar het bronzen beeldje van kunstenaar Philip Aguirre dat de laureaten mee naar huis krijgen.