Van Cauteren: "Wil permanent 500 werken kunnen tonen in S.M.A.K."

Het Stedelijk Museum voor Actuele Kunst in Gent heeft een collectie van 2.000 werken, maar die kunnen nu onvoldoende getoond worden. "Ik wil 500 werken permanent kunnen tonen, bij voorkeur in een nieuw museumgebouw", bevestigt artistiek directeur Philippe Van Cauteren het nieuws uit De Morgen in een gesprek met onze redactie.

In januari zijn de Gentse OYO-architecten een onderzoek begonnen naar de toekomst van het S.M.A.K. Momenteel is het gebouw te klein om de permanente collectie, zo'n 2.000 werken, te tonen. "En ook technisch voldoet het al lang niet meer", zegt Philippe Van Cauteren. "Zo krijgen we de zalen niet geklimatiseerd, waardoor we in een paar maanden tijd met grote temperatuurschommelingen zitten. Dat is niet goed voor een kunstwerk." 

Hoe de ideale behuizing van het S.M.A.K. er dan wel zou kunnen uitzien wordt nu volop onderzocht. "Ik ben geen helderziende", zegt Van Cauteren. "Wordt het een uitbreiding, nieuwbouw of renovatie, dat weet ik niet, maar bij voorkeur wel op dezelfde site, we zitten hier immers in het Museumkwartier. Wat voor mij belangrijk is, is dat we permanent 500 werken kunnen tonen. Ik ijver voor de ontsluiting van de collectie. Maar ik ben geen ambtenaar en de beslissing wordt dus niet door mij genomen." 

Van Cauteren heeft wel een voorkeur voor een nieuw museumgebouw. "Daar is in Vlaanderen nog nooit in geïnvesteerd. Het eerste museum voor hedendaagse kunst moet nog gebouwd worden. Tot nu ging het altijd om renovaties van al bestaande gebouwen." 

Wanneer het "nieuwe" S.M.A.K. er zal komen, is nog zeer onduidelijk. "Ik hoop uiteraard dat de realisatie niet ver weg is", zegt Van Cauteren. "Maar het hangt af van onderhandelingen, van politieke beslissingen en dan is er ook nog het financiële vraagstuk, al lijkt dit mij nog het makkelijkste." Van Cauteren zelf mikt op 2025. "In een niet-overheidscontext is dat haalbaar. Ik hoop dat het dat in een overheidscontext ook is. Ik wil nu vooral de urgentie benadrukken om de collectie beter te kunnen ontsluiten." 

Gentse schepen van Cultuur, Toerisme en Evenementen Annelies Storms benadrukt dat de stad een studie besteld heeft om te kijken hoe de collectie tot zijn recht kan komen. "Maar van een verhuis is geen sprake."

"Er zijn voor het S.M.A.K. drie ruimtelijke toekomstscenario's, die kaderen in het ontwerp om het Citadelpark op te waarderen en te transformeren. Het S.M.A.K. in zijn huidige vorm behouden, het S.M.A.K. uitbreiden en verbouwen, maar zonder dat de voetafdruk groter wordt, of het museum vervangen door een nieuwbouw op dezelfde locatie. Verhuizen gaan we alvast niet doen."

Het Gentse architectenbureau OYO zal het toekomstscenario uitwerken en de haalbaarheid van de voorstellen toetsen. "Het gaat om een volumestudie, waarbij ook de collectie van het SMAK wordt bekeken", zegt Storms. De studie zou een zestal maanden in beslag nemen.

Het S.M.A.K. in Gent werd opgericht in 1999. In de collectie zit vooral Europese moderne kunst van 1945 tot en met hedendaagse kunst. 

Jan Hoet werd in 1975 de conservator van het Museum van Hedendaagse Kunst, toen gelegen in enkele zalen van het Museum voor Schone Kunsten. In 1999 kreeg het museum een eigen locatie in het gerenoveerde casinogebouw en veranderde het van naam. De twee musea kwamen tegenover elkaar te liggen in het Citadelpark. 

In de collectie van het museum zitten werken van onder anderen Gerhard Richter, Joseph Beuys, Panamarenko, Wim Delvoye, Jan Fabre ("De man die de wolken meet" staat op het dak van het S.M.A.K.), Luc Tuymans, Marcel Broodthaers en Michaël Borremans.