Carly Wijs: "Uitdaging om voorstelling voor kinderen over terreur te maken"
"Us/them" werd afgelopen zomer lovend onthaald op het Edinburgh Fringe Festival. Een maand lang was de voorstelling elke dag uitverkocht. Vanaf maandag zal "Us/them" nu ook te zien zijn in het prestigieuze National Theatre in Londen.
In "Us/them" blikken een jongen en een meisje terug op de gijzelingsdagen in de school in Beslan, een stadje in de Kaukasus, in september 2004. Meer dan 1.200 kinderen en hun ouders en leerkrachten werden vastgehouden door een groep gewapende terroristen. 334 mensen stierven, onder hen 186 kinderen. De voorstelling toont op een compleet eigen manier over hoe kinderen omgaan met extreme situaties.
"Ik houd wel van een uitdaging", vertelt regisseur Carly Wijs vandaag in The Guardian. "De uitdaging hier was om te kijken of het mogelijk is een voorstelling te maken voor kinderen die op een intelligente, betekenisvolle en gevoelige manier omgaat met het thema terreur."
Idee kwam van zoon
De toen 8-jarige zoon van Wijs bracht haar op het idee voor de voorstelling. "Hij had een item gezien over een terreuraanval op een shoppingcentrum in Nairobi en ik was geraakt door de feitelijke manier waarop hij sprak over wat daar gebeurd was. Ik was geïnteresseerd in het verschil tussen zijn reactie en de vaak emotionele reactie van volwassenen op dergelijk nieuws. Toen heb ik een BBC-documentaire gevonden "The children of Beslan", waarin enkele kinderen die de gijzeling overleefd hadden op exact dezelfde toon spraken als mijn zoon, alsof iemand anders dan zij zelf het had meegemaakt. Dit leek me wel een goede manier om het onderwerp ook op een podium aan te pakken."
Toch raakte de voorstelling in Vlaanderen niet meteen goed verkocht. Voor sommige zalen was een stuk voor kinderen over terreur een stap te ver. "Programmatoren zeiden dat het niet goed zou staan in de brochure", zegt Wijs. Voor haar was het haar eerste jongerenvoorstelling en dat maakte haar naar eigen zeggen moediger. "Ik kende mijn publiek niet. Ik ken alleen mijn eigen zoon en ik weet wat hij aankan, dus hij was mijn publiek, mijn spiegel." Wijs vindt de voorstelling dan ook niet te moeilijk voor kinderen. ""Us/them" eindigt met verschillende versies van wat er gebeurd is. Sommige delen zijn een deel van de waarheid en andere delen zijn dat niet. Het is aan de kijkers om zelf een mening te vormen."
Een jaar later werden Parijs en Brussel zelf getroffen door aanslagen. "Eerst dacht ik dat de voorstelling werkte omdat het iets was wat ver van ons bed gebeurd was. Nu zijn de kinderen in Brussel ook geraakt door terreur. De voorstelling communiceert met hen en biedt manieren aan om na te denken en te praten over terreur."
Dit weekend gaat in Bronks trouwens een nieuwe voorstelling van Carly Wijs in première, "Show", een "vrolijke productie over seks en goochelen". En "Us/them" is vanaf volgende week in Londen te zien.