2,5 miljoen extra gezocht voor restauratie Lam Gods

Bij de restauratie van de eerste acht panelen van het "Lam Gods" stootten de restaurateurs op een paar verrassingen die grote gevolgen hadden voor de timing en het budget. Het oorspronkelijke eindpunt van de restauratie verschoof daardoor van 2017 naar eind 2019 en het kostenplaatje viel ook 650 duizend euro hoger uit dan voorzien.

Maar hoe zit het dan met de panelen die in fase 2 en 3 gerestaureerd worden? Daarvoor is op dit moment enkel het basisbudget voorzien, genoeg om het oppervlaktevuil en de vergeelde vernissen te verwijderen en enkele oude retouches te vernieuwen. Maar het is nu al duidelijk dat ook op die panelen oude overschilderingen zitten. Als die eraf gehaald worden, kunnen we ook daar opnieuw de echte Van Eyck bewonderen. En wat met de houten kaders? Het lijkt logisch dat ook de kaders van de binnenste panelen een make-over krijgen, net als die van de buitenzijde.

Het is dus niet onrealistisch dat de restauratie van het "Lam Gods" nog meer tijd in beslag zal nemen dan nu voorzien en dat ook het budget nog de hoogte ingaat. Ludo Collin, kanunnik van de Sint-Baafskathedraal en vertegenwoordiger van de Kerkfabriek, zegt dat er 2,5 miljoen euro extra nodig is om de restauratie ook in fase 2 en 3 grondiger aan te pakken. En wie gaat dat betalen?

Tot nu toe werd 80% van de restauratie betaald door de Vlaamse overheid en 20% door sponsor InBev-Baillet Latour. Maar zijn die bereid om nog meer te investeren? De gesprekken daarover verlopen moeizaam. Elke commissie en elke betrokken overheid wil zijn zeg daarover doen. Maar niet grondig restaureren lijkt haast geen optie. Ziet u het al voor zich: een kunstwerk met de helft bleke gerestaureerde en de andere helft doffe ongerestaureerde kaders? Enkele panelen die de echte Van Eyck tonen en andere waar misschien nog verf opzit van een overijverige schilder-restaurateur uit vroegere tijden? Een half-gerestaureerd "Lam Gods" dat in 2020 het pronkstuk van de Sint-Baafskathedraal wordt?

De restauratie van het "Lam Gods" startte in oktober 2012. Het werk werd opgedeeld in drie fases, zou in totaal vijf jaar duren en dat voor een totaalbudget van 1.350.000 euro. In een eerste fase werden de acht buitenpanelen van het retabel weggehaald uit de Sint-Baafskathedraal en al snel bleek het werk complexer dan verwacht.

Het weghalen van de vergeelde vernislagen duurde erg lang. En daarna ontdekten de restaurateurs grote overschilderingen op de kunstwerken die onderzocht werden met de hulp van wetenschappers van het KIK en de Gentse en Antwerpse universiteit. Ook de houten kaders bleken overschilderd te zijn.

Op aanraden van een internationale expertencommissie werd beslist om extra geld vrij te maken om de acht panelen grondiger te restaureren. 150.000 euro was nodig voor de restauratie van de acht houten kaders en 500.000 euro voor het verwijderen van de eeuwenoude overschilderingen.