Staatssecretaris Sleurs werkt aan archivering kunststukken

De federale overheid moet een precies beeld hebben van het roerend patrimonium dat ze beheert of bezit. Staatssecretaris voor Wetenschapsbeleid Elke Sleurs (N-VA) heeft de bevoegde overheidsdienst Belspo daarom opdracht gegeven tegen de zomer een concreet stappenplan uit te werken. Opvallend: er is ook sprake van een ontzamelingstraject, waarbij dus objecten of collecties kunnen worden afgestoten.

"Ik vind het essentieel dat de federale overheid een volledig en correct beeld krijgt van haar roerend patrimonium", zegt staatssecretaris Sleurs. Het gaat om allerhande objecten, zoals schilderijen, beeldhouwwerken, muntjes, kruiken, enzovoort. Ze belooft dat de strengste wetenschappelijke en organisatorische criteria zullen worden gehanteerd. Dat moet leiden tot een "eigentijds, efficiënt en vooral kwalitatief collectiebeleid".

Een eerste as waarop Sleurs wil werken, is de activatie van de inventarisering. In sommige federale wetenschappelijke instellingen is de inventaris voltooid, maar elders is soms nog veel werk aan de winkel. Zo'n sluitende inventaris is volgens de staatssecretaris een basisvoorwaarde voor het correcte beheer van de collecties, maar ook een middel tegen diefstal.

Daarnaast moet er een topstukkenlijst komen. De Vlaamse en Franse gemeenschap hebben die oefening al gemaakt. Op federaal niveau bestaat die lijst daarentegen niet. Nochtans moet volgens het Unesco-verdrag van 1970, elke onderschrijvende staat beschikken over een lijst van belangrijke culturele eigendommen - zowel publieke als private - waarvan de export een significante verarming zou betekenen van het nationaal cultureel erfgoed. Een erkenning als topstuk houdt een bijzondere bescherming in.

Het opstellen van een inventaris moet ook helpen een gericht verwervingsbeleid te ontwikkelen. Kwaliteit primeert, benadrukt Sleurs. Er wordt afgestapt van een verzamelbeleid dat al te vaak gericht is op accumulatie in plaats van kwalitatieve verrijking. De laatste as is het opstarten van een ontzamelingstraject.

Op basis van heel duidelijke regels kunnen musea bepaalde objecten of (deel)collecties afstoten omdat de bewaring geen nut meer heeft, bijvoorbeeld als het gaat over vervalsingen of waardeloze zaken, maar ook stukken die niet passen in de collectie van de wetenschappelijke instelling.

De staatssecretaris onderstreept dat de ontzameling doordacht moet gebeuren, op basis van strenge criteria en na strenge externe controle. Eerst moeten de werken aan verwante publieke instellingen in ons land worden aangeboden. De federale regering moet haar fiat geven voor de methodiek en lijst van af te stoten werken.

Meest gelezen