Nieuw onderzoek wijst "verloren" toneelstuk toe aan Shakespeare

In 1728 publiceerde de Engelse auteur Lewis Theobald het toneelstuk "Double falsehood", ook wel gekend als "The distressed lovers". Het verhaal speelt zich af in Spanje en concentreert zich op de romantische escapades van twee broers.

Theobald beweerde dat hij het stuk had gebaseerd op drie originele manuscripten van de hand van Shakespeare. Sinds lang twijfelen theaterwetenschappers aan deze versie. Ze menen dat "Double falsehood" door Shakespeare zelf is geschreven met de hulp van zijn vriend John Fletcher. Theobald zou dit "verloren" toneelstuk hebben gekopieerd om zelf met de pluimen te gaan lopen.

Wetenschappers van de universiteit van Texas in de VS dragen nieuw bewijsmateriaal aan dat die stelling moet ondersteunen. De resultaten van hun onderzoek zijn verschenen in het wetenschappelijke tijdschrift Psychological Science.

Concreet hebben de wetenschappers 33 toneelstukken van Shakespeare, 9 van Fletcher en 12 van Theobald onderzocht op de "psychologische handtekening" van elk van de drie auteurs. Zo gingen ze hun woordkeuzes na, hun zinspatronen en nog tal van andere factoren. Op die manier stelden ze voor elke auteur een "psychologisch profiel" op.

Deze drie profielen vergeleken ze vervolgens met de "psychologische handtekening" die in de tekst van "Double falsehood" schuilgaat. Wat bleek? De eerste helft van het toneelstuk valt volledig samen met het profiel van Shakespeare. In de tweede helft vonden ze zowel zijn profiel als dat van Fletcher terug. Slechts sporadisch dook het profiel van Theobald op.

"De overeenkomst tussen "Double falsehood" en Shakespeare was overweldigend", zegt Ryan L. Boyd die aan het onderzoek meewerkte. "Het is moeilijk om de cijfers op een andere manier te interpreteren. We sluiten niet uit dat Theobald het stuk hier en daar heeft aangepast, maar hij heeft het in geen geval zelf geschreven."

Het Amerikaanse onderzoek kan op lof rekenen van Brean Hammond. Hij is een expert wat het werk van Shakespeare betreft en doceert Engelse literatuur aan de universiteit van Nottingham in het Verenigd Koninkrijk. "De Amerikaanse wetenschappers zijn geen literatuurgeleerden", zegt hij. "Hun werk kan dan ook als objectiever worden gezien dan een literatuurstudie."

Hij betwijfelt evenwel dat dit onderzoek sceptici over de streep zal trekken. "Mensen die niet geloven dat Shakespeare dit stuk heeft geschreven, gaan niet gewoon neerliggen en sterven."