"De drie linkse partijen moeten op de schop"
Lanoye beseft dat het toneelstuk "Revue ravage" (over een socialistische politicus die de macht moet afstaan) aan de interne machtsstrijd van de SP.A kan doen denken, maar dat stemt hem helemaal niet vrolijk, integendeel zelfs.
“Ik zou liever hebben dat we op dit moment een zeer gezonde sociaaldemocratische partij hebben. Dit werkt niet. Veeg dit weg. Als burger zeg ik: neem met Podemos en Syriza (partijen in Spanje en Griekenland waarin linkse activisten en groeperingen zich verenigd hebben, nvdr) een totaal nieuwe start. Hoe lang denkt links Vlaanderen zich de luxe te kunnen permitteren om zo versplinterd naar buiten te komen? Die drie partijen moeten op de schop, ze moeten gaan babbelen en ze moeten één grote linkse beweging maken.”
Lanoye wil in de toekomst weer columns en essays schrijven over maatschappelijke thema's, want de schrijver heeft nog altijd een duidelijke mening over wat er rondom hem gebeurt. "Ik moet nu weer in het debat treden en mijn ideeën echt neerschrijven in korte essays en columns."
"Ik ben zoals Joris, de partijvoorzitter in "Revue ravage", pas als ik dood val, is het gedaan met schrijven, dat is het geweldige aan mijn vak. De schrijver is een mannetjesolifant. Hij blijft groeien, zijn oren en slagtanden blijven toenemen in omvang. Ik begin nu een beetje te weten waarover het vak gaat."
"Moeten ook begrip proberen op te brengen voor Syriëstrijders"
In het stuk "GAZ. Pleidooi van een gedoemde moeder" voert Lanoye de moeder van een gedode terrorist op. "100 jaar geleden (tijdens WOI) trokken jonge intellectuelen ten oorlog in de overtuiging dat bloedvergieten mondiaal nodig is om een nieuwe wereld te creëren. Oorlog is de hygiëne van de geschiedenis", licht Lanoye toe.
Hij begrijpt dan ook niet dat er nu zo weinig begrip is voor jongeren die naar Syrië trekken om er te gaan strijden. "Als we het kunnen opbrengen voor gasten van 100 jaar geleden, dan moeten we dat nu ook durven doen", vindt Lanoye. "Heb ik de oplossing? Neen, ik ben geen politicoloog of socioloog, maar ik heb wel het instrument: literatuur en literatuur op de planken gespeeld door grote actrices, zoals bijvoorbeeld Viviane De Muynck in "GAZ"."
Zo verbaast Lanoye zich over het onbegrip van Mark Rutte (foto), de premier van Nederland. "Een fucking liberaal die zegt: ik hoop dat ze daar allemaal sneuvelen. Wat zijn de drijfveren als wij ons met al onze pretentie van beschaving en verlichting zelfs niet meer de plicht opleggen om het te proberen te begrijpen? Het moet geen pardon zijn, ik zeg niet dat ze geen proces moeten krijgen."
"Iedereen is verantwoordelijk voor wat hij zelf doet, is de teneur momenteel. Maar dan moet een samenleving, een land ook durven te zeggen: waar zijn wij in de fout gegaan? Procentueel gezien hebben wij de meeste Syriëstrijders. Ik merk echt dat we niet voldoende durven te analyseren wat collectief onze verantwoordelijkheid hierin is."
"Politiek misbruik van inzet militairen verontrust mij"
De inzet van militairen in het straatbeeld in ons land in het kader van de terreurdreiging is niet nieuw voor Lanoye. "Ik ben het ermee eens dat men in dit geval militairen inzet, het is niet prettig, maar wel nodig. Ik heb het ook al meegemaakt tijdens de CCC-periode en ik heb het gezien in andere landen. Wij wonen in de joods-orthodoxe wijk in Antwerpen en ik herinner mij de aanslagen in 1980 en 1981, twee keer letterlijk om onze hoek."
De schrijver heeft wel zijn twijfels over het enthousiasme waarmee sommige politici militairen willen inzetten. "Wat mij tot ongerustheid stemt, is dat men er politiek bijna misbruik van maakt. Een noodzaak wordt gretigheid en gretigheid wordt angst zaaien, waarbij de terreur en angst zaaien elkaar in deze zin de hand geven dat ze het eigen politieke molentje nog harder willen doen draaien. Daar ben ik bekommerd om. Men kijkt ook niet naar de andere kant, naar de andere extremisten. Is men voorbereid op een herhaling van een copycat van Anders Breivik? Ik merk dat, vrees ik, te weinig."
"Het is moeilijk om het hoofd koel te houden. Van bij een kleine nuance ben je al iemand die de aanslagen goedkeurt. Wat vrije meningsuiting betreft, is het probleem bij ons, vrees ik, helaas niet alleen Charlie Hebdo, maar ook Julian Assange, Bradley Manning en andere klokkenluiders. Er gebeurt niets met het feit dat wij in België een draaischijf zijn geweest van illegale vluchten, van mensen die gekidnapt en gemarteld zijn en dan onschuldig blijken te zijn. Je weet toch dat dan binnen 40 jaar uitkomt dat er ook mensen omgebracht zijn, daar ben ik van overtuigd."
Volgens Lanoye zitten we eigenlijk al een hele tijd in een oorlogssituatie. "En we hebben de illusie dat het niet zo is. Als je het zo bekijkt -ik hoop dat het niet cynisch klinkt, het is een analyse- dan gebeuren er eigenlijk vrij weinig aanslagen, al zit ik niet te vragen om meer. We hebben in Europa en in het Westen een niet zo helder beeld van wat er in de wereld aan het gebeuren is en daar ben ik vooral bang voor."