Weerklinken de hartritmestoornissen van Beethoven in zijn composities?

Dat Beethoven op het einde van zijn leven potdoof was, is algemeen geweten. Een team Amerikaanse wetenschappers van de universiteiten van Washington en Michigan beweert nu dat de beroemde componist ook aan hartritmestoornissen leed.

Dat leiden ze af uit het ritme van verschillende van zijn muzikale composities dat hij volgens hen precies op het ritme van zijn zieke hart heeft gebaseerd.

"Dat klopt", beaamde Brugada vandaag in "Nieuwe feiten" op Radio 1. "Jaren geleden woonde ik een congres in Bonn bij waar Beethoven ter sprake kwam. Toen al viel de suggestie dat zijn hart volgens een abnormaal ritme klopte. Dit chaotische ritme is in zijn werk te horen. Cardiologen herkennen het als voorkamerfibrillatie waarbij het ritme nu eens te snel en dan weer te traag gaat."

"Dit is geen verrassing. Het is bekend dat Beethoven veel dronk en ook aan een loodvergiftiging leed, vermoedelijk omdat hij vaak aan de punten van zijn potloden zoog. Het leverde hem een chronische maagpijn op."

Een voorzichtiger geluid was te horen bij Caeyers. "We kennen het medische dossier van Beethoven betrekkelijk goed. Hij schreef zelf vaak over zijn gezondheidstoestand in brieven. Daarnaast waren dokters die hem op het einde van zijn leven behandelden al eens loslippig over hun beroemde patiënt. Bovendien heeft na zijn dood een autopsie op zijn lichaam plaatsgevonden."

"In al deze bronnen is evenwel nooit sprake van een hartaandoening. Mogelijk komt dit omdat de kennis hierover ruim 200 jaar geleden nog onderontwikkeld was. Hoe dan ook moeten we voorzichtig zijn verbanden te trekken tussen buitenmuzikale en muzikale gegevens."

Waarheid of nonsens? Volgens de Amerikaanse wetenschappers zijn de hartritmestoornissen van Beethoven uitzonderlijk goed te horen in het onregelmatige ritme van "Les adieux", pianosonate nr. 26 in Es majeur, op.81a en in het midden van "Cavatina", het vijfde deel uit het Strijkkwartet nr. 13 in Bes groot, opus 130. Luister en oordeel zelf: