Kruip in de "cocon" van de modeafdeling Antwerpen

"Happy birthday dear academie", onder dat motto viert Antwerpen dit najaar twee verjaardagen: de 350e van de Academie voor Schone Kunsten en de 50e van de bekende modeafdeling van die Academie. In het Modemuseum in de Nationalestraat wordt de evolutie van de afdeling van naald tot draad geschetst.
Manon Kundig - "Bowerbird"

Modeontwerper Walter Van Beirendonck, oud-student, docent en nu directeur van de afdeling, is -net als bij het project in het MAS- een van de curatoren. Deze expo zette hij samen met Kaat Debo, Karen Van Godtsenhoven en Geert Bruloot op. De modeafdeling is een van de meest prestigieuze opleidingen ter wereld en deze tentoonstelling maakt duidelijk waarom dat zo is.

De expo start met een een tijdslijn (omschreven als "The wave") op de trappen in de inkomhal waarin in woord en beeld (foto's, tekeningen en archiefvideo) een overzicht gegeven wordt van de belangrijkste momenten en namen uit de geschiedenis van de opleiding.

In de jaren 60 groeit de afdeling sier- en modetekenen onder leiding van stichtster Mary Prijot uit tot een volwaardige opleiding "mode ontwerpen". Op dat moment is de opleiding nog erg klassiek. Gabrielle "Coco" Chanel is het grote voorbeeld van de Britse Prijot. In deze periode studeert bijvoorbeeld Linda Loppa (later ook directrice van de afdeling) af.

De Zes + 1 rebelleren

Eind jaren 70 studeren Ann Demeulemeester, Dries Van Noten, Walter Van Beirendonck, Marina Yee, Dirk Van Saene en Dirk Bikkembergs aan de afdeling. Zij zijn de eerste generatie studenten die in groep internationaal doorbreekt. Ze worden bekend als de Zes van Antwerpen.

Er zijn enkele ruimtes gewijd aan de Zes en Martin Margiela (die in 1979 afstudeert, een jaar eerder dan de Zes). De groep vrienden werkt hard en is al tijdens de opleiding erg professioneel ingesteld, maar houdt ook van feesten. Ze verkleden zich vaak en gaan samen op reis en naar de modedefilés in Parijs.

Prijot is echter geen fan van hun avant-gardistische en vaak gewaagde ontwerpen. Ook bij de Belgische pers en het publiek kan hun werk in eerste instantie op niet veel lof rekenen. In 1986 verkopen de Zes zichzelf tijdens de British Designer Show in Londen.

Hun succes straalt af op de modeafdeling en Linda Loppa legt in de tweede helft van de jaren 80 de klemtoon op individuele stijl en avant-garde. In 1985 start Walter Van Beirendonck ook als docent aan de opleiding. In 2006 vertrekt Loppa naar Firenze om er de modeschool Polimoda te gaan leiden. Walter Van Beirendonck neemt het roer over als afdelingshoofd.

Wereldwijd silhouetten traceren

De nieuwe expo is uniek omdat er afstudeerontwerpen van ex-studenten te zien zijn, die intussen tot de wereldtop in de modewereld behoren. Veel stukken moesten eerst worden gelokaliseerd en omdat de opleiding -zeker sinds de jaren 90- studenten van overal ter wereld lokt, moest er tot in alle uithoeken van de wereld worden gezocht naar de oorspronkelijke kledingstukken en accessoires, een huzarenstuk van de ploeg, volgens directeur Kaat Debo.

De eigenlijke expo (na de tijdslijn in de inkomhal) wordt geopend met een silhouet van Manon Kundig "Bowerbird", een jonge ontwerpster die materialen, die traditioneel als goedkoop worden beschouwd, hergebruikt op een manier die aan couture doet denken (foto bovenaan). Iemand om in de gaten te houden, volgens de afdeling, en daarom werd een van haar ontwerpen ook als beeld voor de affiche gekozen.

Ondergedompeld in verschillende sferen

Aan de hand van vier verschillende thema's (Arcadia, Nirvana, Desire en Harmony/Protest) die als een rode draad door het afstudeerwerk van verschillende generaties studenten lopen, wordt daarna een beeld geschetst van de opleiding.

In de Arcadia-kamer worden ontwerpen verenigd die de dieren-en plantenwereld als inspiratiebron gebruiken, maar ook de brute kracht van de natuur. Er is onder meer een ontwerp van Van Beirendonck te zien uit zijn "Insecten"-collectie uit 1980, dat onder meer bestaat uit een gebreide wollen trui met vlindermotief, een lederen rok en oorverwarmers in bont.

In de Nirvana-kamer zijn er silhouetten van Tim Van Steenbergen, Minju Kim, Yuima Nakazato, Stephan Schneider en Dries Van Noten. Van Van Noten hangt er een jas in pythonleer, een bruikleen van de Koninklijke Musea voor Kunst en Geschiedenis in Brussel. De sleutelwoorden die deze ruimte typeren, zijn andere culturen, spirituele werelden, space, voodoo en barok.

In de Desire-kamer staan liefde en lust, maar ook de donkere varianten hiervan, centraal. De Belgische mode staat bekend om haar spel met genderrollen. Er worden silhouetten van onder anderen Veronique Branquinho, Jurgi Persoons, Wali Mohammed Barrech en Olivier Rizzo tentoongesteld.

De Harmony/Protest-kamer bevat werk van Kanya Miki, Martin Margiela en An Vandevorst en focust op protest, maar ook op de hang naar harmonie en symmetrie, zowel in de publieke ruimte als in de privésfeer.

Ruimte om eigen stijl te ontwikkelen

De afdeling legt er sinds enkele decennia sterk de nadruk op dat het een artistieke cocon is, een plek waar jonge talenten veel ruimte krijgen om hun eigen stijl te ontwikkelen. En dat is echt te zien in de ontwerpen waarin persoonlijkheden van ontwerpers weerspiegeld worden en die van sober tot hyperexcentriek gaan.

De studenten zijn tegenwoordig erg professioneel ingesteld omdat ze vaak al een andere technische opleiding gevolgd hebben. Het niveau van de collecties ligt daardoor veel hoger.

Tekenen is heel belangrijk in de opleiding. Er is dan ook een muur met een indrukwekkend aanbod van schetsen en tekeningen van bekende studenten, onder wie Kaat Tilley, Bruno Pieters en Martin Margiela.

Bovenal toont de expo hoeveel getalenteerde Belgische en internationale ontwerpers de modeafdeling in Antwerpen de afgelopen 50 jaar heeft opgeleid.

Hieronder ziet u de Zes van Antwerpen op een foto uit juni 2013. Van links naar rechts: Marina Yee, Dirk Bikkembergs, Ann Demeulemeester, Walter Van Beirendonck, Dries Van Noten en Dirk Van Saene.

50 jaar modeafdeling

"50 jaar modeafdeling" is vanaf 8 september tot en met 16 februari te zien in het Modemuseum. Het museum is elke dag open van 10-18 uur. Maandag is de sluitingsdag. De eerste donderdag van de maand is het museum open tot 21 uur.

In het kader van "Happy birthday dear academie" zijn er dit najaar nog verschillende andere activiteiten in Antwerpen. Een overzicht vindt u hier.

Meest gelezen