"Op zoek naar Utopia", unieke staalkaart van Vlaamse Meesters in Leuven

500 jaar geleden werd Utopia, het iconische werk van Thomas More, in Leuven gedrukt. De universiteitsstad viert de verjaardag met een stadsfestival met als hoogtepunt de tentoonstelling in het museum M "Op zoek naar Utopia". De tentoonstelling biedt niet alleen een grote verscheidenheid aan geëxposeerde voorwerpen maar toont ook werken die nooit eerder samen te zien waren.

Curator Jan Van der Stock slaagde erin om 80 topstukken uit musea en privécollecties van over de hele wereld naar Leuven te brengen. Alle grote Vlaamse Meesters uit het einde van de de 15e en de vroege 16e eeuw zijn vertegenwoordigd.

Het Städel Museum in Frankfurt leende "Portret van een humanist" van Quinten Metsys uit. Het werk wordt algemeen beschouwd als een van de hoogtepunten in de Vlaamse portretkunst. Ook een van de mooiste portretten van Albrecht Dürer, "een anonieme humanist" - getekend tijdens diens rondreis door Vlaanderen- is er te zien, met dank aan de Staatliche Museen in Berlijn. De National Gallery in Londen leende dan weer het "Portret van een jonge prinses met een armillarium" van Jan Gossaert uit (foto onder).

Nog uit Londen en wel uit de persoonlijke collectie van koningin Elizabeth II komt het "Portret van Erasmus", eveneens van Quinten Metsys.

Photo: The National Gallery London.

Behalve schilderijen zijn er ook beroemde Leuvense wetenschappelijke instrumenten te zien. Leuven gold in de 16e eeuw wereldwijd als dé referentie voor de vervaardiging van zulke instrumenten.

De aanwezigheid van Gerard Mercator, Gemma Frisius, Gualterus Arsenius en Adriaan Zeelst maakte dat men het had over de "Leuvense school". De armillaria, astrolabia en hemelglobes van hun hand gelden als pronkstukken van een rijk Vlaams verleden. Uniek voor deze tentoonstelling is dat ze voor het eerst sinds hun ontstaan naar Vlaanderen terugkeren.

Eveneens uniek is de aanwezigheid van verschillende uitzonderlijke wandtapijten. De meeste bekende is ongetwijfeld het Brusselse wandtapijt met "De tuin der lusten" naar Jheronimus Bosch, dat voor de gelegenheid wordt uitgeleend door het Escorial in Madrid.

Thomas Morus, geboren als Thomas More in Londen in 1478, was een Engelse humanist en vertrouweling van Hendrik VIII. More weigerde echter de koning te volgen toen die zich uitriep tot hoofd van de Engelse kerk. Hij werd in 1535 onthoofd in de Tower in Londen.

Zijn werk "Utopia", is een aanklacht tegen de corruptie en het wanbeleid in Engeland. Het Utopia van Thomas Morus is een fictief eiland waar geluk en rechtvaardigheid regeren. Het werk gold destijds als uiterst vernieuwend en een nieuwe mijlpaal voor het Europese denken.

De tentoonstelling in Leuven grijpt terug naar de energie die het werk destijds teweegbracht.

Meest gelezen