"Oceans" toont het woelige leven onder water

Maar wie ooit een "schapenkoplipvis" of "labre à tête de mouton" gezien heeft, zal dat "gezicht" nooit meer vergeten. Indien er ooit een onderwaterversie van "The elephant man" zou gedraaid worden, is de hoofdrolspeler nu al bekend! 

Jacques Perrin is een bekende Franse acteur en regisseur, maar hij maakte inmiddels ook naam als producent van verbluffende natuurdocumentaires, zoals "Microcosmos: Le peuple de l'herbe" uit 1996 en "Le peuple migrateur/The travellings birds" uit 2001, waarvoor hij trouwens een Oscarnominatie voor beste documentaire kreeg.

Net zoals er voor die film allerlei nieuwe opnametechnieken bedacht werden om de migrerende vogels tijdens hun vlucht van heel nabij te kunnen volgen, heeft men nu voor "Océans” iets gelijkaardigs gedaan om de kijker echt het gevoel te geven even vis tussen de vissen te zijn. “Om een levend wezen echt le leren kennen, moet men het in zijn bewegingen en verplaatsingen kunnen volgen”, zegt Perrin.

“En dus ook in zijn relaties met de omgeving en met de andere soorten. Daarom hebben hebben we camera’s en bewegingsmiddelen ontwikkeld, waarmee we zeer dicht kwamen bij het hydrodynamisme van de vissen. Zoals die camerakraan, die zowel onder als boven water kon gebruikt worden om bij voorbeeld de dolfijnen te volgen.”

Deze documentaire, die door de makers zelf omschreven wordt als "un opéra sauvage" of ook nog "un hymne à la mer" doet veel meer dan alleen maar visjes tonen. Er vliegen ook zeevogels rond en er kruipen nogal wat diersoorten, zoals de zeeleguaan of de zeeschildpad, heen en weer tussen het water en het vasteland.

En het is genoegzaam bekend dat walvissen en dolfijnen eigenlijk geen vissen zijn, maar zoogdieren en dus komen die geregeld aan de oppervlakte om lucht te happen. Daarbij kwam die speciale camerakraan dus goed van pas.

Het feit dat "Océans" beelden van in en op de oceanen afwisselt met enkele luchtopnames en scènes op het vasteland zorgt voor een welkome verademing en vermijdt tegelijk een mogelijk gevoel van claustrofobie omdat men als kijker dus geen 103 minuten onder water moet doorbrengen.
 

Voor "Océans" werd op de meest uiteenlopende plaatsen gedraaid: van de Galapagos Eilanden to Arctica, van Japan tot Zuid-Afrika, van Portugal tot Mexico. De productie nam in totaal vier jaar in beslag, maar omdat er gelijktijdig drie filmploegen actief waren, zegt Jacques Perrin ook graag dat er twaalf jaar nodig is geweest om deze film te maken.

Er werden zo’n 480 uren beeldmateriaal verzameld, die nu allemaal ter beschikking werden gesteld van de wetenschappers, die bij het maken van de film geholpen hebben. “Voor veel wetenschappers zijn onze honderden uren beeldmateriaal van onschatbare waarde, want de meesten van hen zijn geen duikers”, weet Perrin. “Ze bestuderen bijvoorbeeld dolfijnen, maar steeds vanop een of andere boot. Hun observaties vanop afstand kunnen nu van heel dichtbij gebeuren.”

Toch hebben de filmmakers zelf van "Océans" zeker geen wetenschappelijke documentaire gemaakt, want er wordt bewust weinig uitleg gegeven. Niet alle soorten worden benoemd en ook veel plaatsen waar er gefilmd werd, blijven onvermeld.

Het moest dus vooral een fascinerende kijkervaring worden, waarbij verwondering en bewondering elkaar zouden afwisselen. Dat is uitstekend gelukt. In de schaarse commentaarteksten klinkt hier en daar natuurlijk sook wat milieubezorgdheid door, maar een echt ecologisch pamflet is "Océans" niet geworden. De beelden spreken sowieso voor zich.
 

Jan Temmerman

regie: Jacques Perrin en Jacques Cluzaud
release: woensdag 27 januari