"Ik stem niet voor Trump, maar tegen Clinton"

North Carolina was traditioneel een zuiderse conservatieve Republikeinse staat, maar met immigratie van zowel Amerikanen uit het noorden als Hispanics en Aziaten is het nu een echte swing state geworden. In 2008 won Obama nipt, terwijl in 2012 Romney het nipt haalde. De laatste peilingen geven een minieme voorsprong voor Clinton.

In mijn directe omgeving kom ik vooral traditionele, conservatieve Republikeinen tegen, die altijd over de hele lijn Republikeins stemmen. Hoewel ze het niet zo hebben voor Trump als persoon (vooral zijn onbezonnen uitspraken en sociaal te liberale standpunten), kunnen ze het toch niet over hun hart krijgen om voor Clinton te stemmen. Een veel gehoorde uitspraak is: "I am not voting for Trump, but voting against Clinton."

Hun afkeur voor Clinton heeft niet direct iets te maken met haar verkiezingsprogramma, maar eerder met het feit dat ze door haar voorgeschiedenis (private e-mailserver, Benghazi, Clinton Foundation, enzomeer) geen vertrouwen inboezemt en de indruk geeft feiten te verdoezelen. Daarbovenop komt de trend dat veel mensen traditionele politici beu zijn en liever eens een niet-politicus/zakenman die geen blad voor de mond neemt, aan de macht zouden zien.

Enkele wat minder conservatieve Republikeinse vrienden overwegen om voor Gary Johnson van de Libertarian Party te stemmen. Echter met het huidige systeem voor de presidentsverkiezingen ("winner takes all" per staat) heeft een derde kandidaat/partij geen kans.

De buitenlandse media besteden veel te weinig aandacht aan de verkiezingen voor het Congres. In de VS heeft de president heel wat minder macht dan in andere landen. Kort gezegd mag de president enkel uitvoeren wat het Congres (Kamer en Senaat) beslist.

Zijn enige middelen zijn tijdelijke executive orders en het vetorecht. Een goed voorbeeld zijn de relaties met Cuba: Amerikanen mogen nog steeds niet vrij als toerist naar Cuba reizen (enkel met speciale licenties), want het Republikeinse Congres weigert de wet rond het economisch embargo tegen Cuba af te schaffen zolang een aantal voorwaarden niet vervuld zijn.

Het is dus van even groot belang wie de verkiezingen in Kamer en Senaat wint. Het presidentiële kiessysteem ("winner takes all" per staat) bevoordeelt de Democraten. Bij Kamer en Senaat is het andersom. Voor de Kamer is het "winner takes all" per district. Deze districten zijn niet geografisch, maar worden aan de hand van data-analyse bepaald door de partijen die de macht hebben. En er zijn meer staten met Republikeinen aan de macht.

Hierdoor heeft North Carolina bijvoorbeeld 10 Republikeinse en slechts 3 Democratische Kamerleden, terwijl een 7/6 verhouding het stemgedrag over de hele staat beter zou weergeven.

De Senaat is een geval apart met twee senatoren per staat, hoe groot of hoe klein die staat ook is, wat opnieuw in het voordeel van de Republikeinen speelt, die in veel kleinere staten aan de macht zijn. In de Senaat is er dan nog de bijkomende regel dat een meerderheid van 60 procent nodig is voor wetswijzigingen en de kans is klein dat een van de partijen dit haalt.

Tenslotte zijn er ook per staat verkiezingen voor de gouverneur en het lokale parlement. In North Carolina is het een spannende race tussen de huidige Republikeinse gouverneur Pat McCrory (ex-burgemeester van Charlotte) en zijn Democratische uitdager Roy Cooper.

Door een controversiële wet (“HB2”) rond transgenders (ze moeten het toilet gebruiken dat overeenkomt met hun geboortecertificaat en niet met hun nieuwe identiteit) probeert men de conservatieve kiezers extra te motiveren om naar de stembus te gaan. De VS heeft geen stemplicht, maar enkel stemrecht. Je kan enkel winnen als je je kiezers motiveert om ook effectief te gaan stemmen.

De verkiezingscampagne blijft overigens zeer oppervlakkig met vooral negatieve publiciteit van beide kandidaten. De reclame is gefocust op de swing states, dus krijgen we hier in North Carolina de volle lading.

Het is de verwachting van de meeste mensen hier dat geen van beide partijen de triple gaat winnen (president, Kamer en Senaat) en er dus weinig verandering naar links of rechts zal komen. De verwachting is dat Clinton president wordt, de Republikeinen winnen in de Kamer en geen van beide partijen een meerderheid van 60% haalt in de Senaat.

Een status quo, met andere woorden, hoewel men hoopt dat Clinton met haar uitgebreid netwerk er beter in zal slagen om een aantal compromissen te sluiten met Kamer en Senaat om veranderingen erdoor te krijgen.