All happy in the land of Zion

Het US State Departement heeft VRT-journalist Steven Decraene uitgenodigd via een International Visitor Leadership Program om een maand door de Verenigde Staten te reizen en zo de Amerikaanse politiek en economie beter te leren kennen. Op dinsdag en vrijdag schrijft hij een stuk over zijn ervaringen.

Ze heet officieel Sister Hoyos, maar ik mag haar Niki noemen. Ze komt uit Mexico, heeft een hemelse glimlach en wat later zal blijken, echt wel engelengeduld. Van haar achttien maanden zendelingenwerk heeft ze er al dertien opzitten. Aan mij heeft ze een taaie klant, maar toch verliest Niki nooit haar geduld of goed humeur.

"One day, you too are going to be saved," stelt ze me gerust. Ik hoop dat het waar is want voorlopig leid ik in de ogen van de volgelingen van The Church of Jesus Christ of Latter-Day Saints (officiële naam van de Mormoonse kerk) een wellicht zeer zondig bestaan. Maar zoals Sister Hoyos me verzekerde, ook ik kan gered worden. En waar hoop is, zijn Mormonen dichtbij.

Niki (foto) is jong maar toch al volledig geschoold in de leer van "The book of Mormon". Als bekroning voor haar religieuze studie-ijver vond ze zich uitverkoren tot een zendelingenmissie naar Salt Lake City. In de hoofdstad van de staat Utah ligt het centrum van dit relatief jonge geloof. De grote Mormonentempel en een immens bezoekerscentrum vind je er op "Temple Square".

Temple square is voor de Mormonen wat Vaticaanstad is voor de katholieken: een heiligdom en verzamelplaats voor pelgrims en zendelingen. "Look how men made those stones so beautiful, back in the nineteen century", roept Niki me enthousiast toe. Ik sta op het puntje iets te zeggen over onze kathedralen in België, maar ik bijt op mijn tong. Misschien een eerste deugd van de dag.

"Zion Restored"

Toegegeven, de geschiedenis van de Mormoonse Kerk is fenomenaal. Gesticht in 1830 in New York kon de jonge kerk op weinig sympathie rekenen van andere Christelijke bewegingen in Amerika. De stichter Joseph Smith Jr. wordt zelfs vermoord door een woede menigte die het niet begrepen heeft op de missiedrang van de Mormonen.

Wanneer de Mormonen zich ook in de staat Illinois niet veilig voelen, beginnen ze in 1847 aan een opmerkelijke volksverhuizing. Met paard en huifkar trekken families tot 1.500 kilometer ver om uiteindelijk in de woeste vlakte van Utah de hoofdzetel van hun kerk te vestigen. Op de plaats van Temple Square willen ze het oude Jeruzalem heropbouwen, ze noemen het "Zion Restored".

Vandaag telt Salt Lake City 180.000 inwoners van wie zeventig procent de Mormoonse leer aanhangt. Uiteindelijk bewijst de grootte van de hedendaagse stad de kracht van Smiths volgelingen. They believed, fled away but overcame. "I could talk hours about our belief," vertelt Niki mij terwijl we het Tabernakel binnenlopen. Jammer genoeg heb ik die tijd niet, dus vraag ik om een spoedcursus in de grote zaal van het Tabernakel. Het Tabernakel, waar het zangkoor oefent en waar elke zondag diensten plaatsvinden, mag ik wel binnen. In de grote Mormonentempel niet.

"Dat is een voorrecht van de veertien miljoen gelovigen," klink het. Hier zit ook de profeet, eigenlijk de CEO van de moderne Mormonenkerk. De profeet geldt als de leider van de kerk. Rond zich verzamelt de profeet twaalf apostelen, net zoals Jezus Christus deed. Het geloof verschilt in theorie niet veel van het basis-Christendom, alleen is er naast de Bijbel ook het Boek van Mormon dus. Een soort aanvulling op de oorspronkelijke leer die de stichter Smith via een verschijning van de engel Moroni te horen kreeg.

Management and rules

Niki leert me weinig bij over de tweeledige structuur van de kerk. Een journalist van The Salt Lake Tribune die ik eerder ontmoette, legde me haarfijn uit hoe de profeet van de Mormonen zowel de geestelijke als wereldlijke aspecten kan beheren via twee afzonderlijke holdings. De ene holding houdt zich bezig met godsdienst, onderwijs en liefdadigheid. De andere maatschappij bezit mediabedrijven, banken, hotels en zelfs fabrieken die graansilo's vervaardigen.

The Church of Jesus Christ of Latter-Day Saints zou zo'n 35 tot 40 miljard dollar waard zijn. Elk jaar kan de Mormoonse kerk door giften en het management van haar holdings rekenen op een inkomstenstroom die in de honderden miljoenen dollars loopt. Of zoals de journalist het mij verzekerde: "There is nothing wrong with a profit-making church, Jesus didn't say anything about that!"

Saint Romney

Mormonen lijken wel op heiligen. Ze kennen zelden een minder momentje. Geen inspanning is hen te veel. Twee jaar vrijwillig zendelingenwerk in het buitenland of een vrijwillige dotatie van 10% van hun inkomen, dat hoort nu eenmaal bij een vurig geloof. Niki somt nog wat kenmerken op: geen drugs, koffie, alcohol en voor wie nog niet getrouwd is, blijft seks een mysterieus begrip. Als ik haar zeg dat zoiets toch moeilijk vol te houden is, kijkt ze schalks omhoog."Als je naar God luistert, kan alles." "Really, Steven, you should try it," smeekt ze me bijna. Tja, wie weet , misschien start ik straks wel met de koffie-onthouding.

Wat vindt Niki van Mitt Romney, een Mormoon die het tot president kan schoppen? Niks speciaals, zolang Romney trouw blijft aan zijn geloof. De vrees van sommige Amerikanen dat Romney uiteindelijk eerder naar de Mormoonse profeet zou luisteren dan naar de wil van het Amerikaanse volk vindt ze absurd. Ook de katholieke president Kennedy kreeg ooit dat verwijt: het Vaticaan zou het Witte Huis regeren. Zover komt het nooit in Amerika, stelt Niki ferm. Als Mexicaanse en als religieuze zendeling weet ze dat Amerikanen zoiets nooit zouden toelaten.

Genoeg gepraat, tijd om de geest te verlichten. "Won't you come with me tonight to see the choir in the Tabernacle?" Het valt me moeilijk om te weigeren, maar ik probeer een compromis. Ik kom koorgezangen aanhoren als zij mij erna vergezelt naar een café. Plotseling moet Niki nadenken over een antwoord.

De vurige tongen in het Tabernakel moeten de moeite zijn want ik wacht downtown nog altijd alleen met een frisse pint in aanslag. God, ik heb geprobeerd, maar die katholieke erfzonde kan ik maar niet afschudden. En als Belgisch ambassadeur in Utah kon ik de lokroep van het gerstenat niet weerstaan. Hopelijk word ik toch nog gered!

Steven Decraene

Meest gelezen