Julian Assange, Robin Hood of crimineel?

Hij stond hoog zowel op de lijst van gezochte personen van Interpol als op de lijst van Man van het Jaar van Time. Maar wie is Julian Assange, de woordvoerder van de klokkenluiderswebsite WikiLeaks? Er hangt een waas van mysterie rond hem en blijkbaar vindt hij dat helemaal niet erg.

Julian Assange komt zelden in de media en zou zelfs niet willen zeggen hoe oud hij is. Volgens Wikipedia wordt Julian Paul Assange op 3 juli 1971 geboren in Queensland in Australië. Zijn ouders hebben een reizend theatergezelschap zodat hij in zijn jeugd een nomadenleven leidt. Hij krijgt naar verluidt les op 37 verschillende scholen en studeert aan zes universiteiten.

Hij heeft evenwel een wiskundeknobbel en met de komst van het internet legt hij zich toe op computersystemen, en ook het kraken ervan. Hij hackt onder meer computers van een Australische universiteit en van een communicatiebedrijf en in 1995 loopt hij, samen met een vriend, tegen de lamp. Zelf beweert  Assange dat hij enkel de gaten in de beveiliging van de computersystemen wilde blootleggen, maar hij wordt toch veroordeeld wegens computervredebreuk. Assange en zijn vriend moeten een schadevergoeding betalen en ze blijven uit de gevangenis door te beloven dat ze het nooit meer zullen doen. 

Na zijn "carrière" als hacker vestigt Assange zich als programmeur in Melbourne. 

WikiLeaks

In 2006 staat hij mee aan de wieg van WikiLeaks, een site waar klokkenluiders anoniem hun informatie kwijt kunnen. Een team van journalisten, mensenrechtenactivisten en computertechnici checken dan de informatie en bewerken ze. Assange zegt dat vrije informatie zorgt voor een betere wereld en minder corruptie, fraude en schendingen van de mensenrechten.

Officieel is Assange de woordvoerder van WikiLeaks en hij zit ook in de negenkoppige adviesraad van de site. Hij wordt al wel eens de stichter van WikiLeaks genoemd maar zelf ontkent hij dat. Wel noemt hij zich de hoofdredacteur, wat betekent dat hij de eindbeslissing heeft over het al dan niet publiceren van documenten.

De site veroorzaakt geregeld ophef: de eerste publicatie die tot een mediastorm leidt, is het handboek voor de Amerikaanse gevangenis voor terreurverdachten Guantanamo. Daaruit blijkt dat sommige gevangenen niet mogen praten met vertegenwoordigers van het Rode Kruis, wat nochtans een recht is volgens de Conventies van Genève.

Later volgt een video van een Amerikaanse helikopteraanval in Bagdad, genaamd "Collateral Murder", waarbij 18 Iraakse burgers, onder wie twee journalisten, gedood worden. In 2010 lekt WikiLeaks een massa documenten over de oorlogen in Irak en Afghanistan en in november volgen dan een 250.000 vooral diplomatieke Amerikaanse documenten.

Opnieuw nomade

Met de oprichting van WikiLeaks maakt Assange zich niet erg geliefd en sindsdien heeft hij opnieuw geen vast adres meer. Hij woont naar eigen zeggen op luchthavens om te voorkomen dat hij in handen zou vallen van de Amerikaanse veiligheidsdiensten en hij verbleef onder meer in Tanzania, Kenia, IJsland en Zweden.

De machtigste vijanden van Assange zitten in de Verenigde Staten. Veel Amerikaanse politici zijn allerminst tevreden over de publicatie door WikiLeaks van tal van geheime diplomatieke memo's en geheime stukken over de oorlogen in Irak en Afghanistan.

"Ik ben een soort bliksemafleider geworden", zo schreef  Assange in een chatsessie op de website van de Britse krant The Guardian, die met WikiLeaks samenwerkte bij het publiceren van de memo's. "Ieder onderdeel van mijn leven wordt op overdreven wijze aangevallen, maar ik krijg ook buitengewoon veel krediet, wat als een soort balancerende kracht werkt."

Een Canadees politiek activist en gewezen adviseur van de Canadese premier Stephen Harper zei zelfs op tv dat Assange vermoord zou moeten worden. Later nam hij dat terug maar bleef hij er wel bij dat Assange "gestopt moet worden".

Het net sluit zich

Op vrijdag 20 augustus 2010 vaardigt het Zweedse gerecht een arrestatiebevel uit tegen Assange, die verdacht wordt van verkrachting. Na een seminarie in Stockholm zou Assange twee vrouwen seksueel geïntimideerd en verkracht hebben. Volgens de ene vrouw scheurde het condoom en weigerde Assange een nieuw exemplaar om te doen. Een andere vrouw met wie hij de dag nadien gemeenschap had, beweert dat Assange haar gedwongen heeft tot onveilige seks. Assange geeft toe dat hij met de vrouwen onveilig had gevrijd, maar dat het met hun toestemming gebeurde.

Het is een nogal schimmige zaak en Assange is zelfs niet officieel in staat van beschuldiging gesteld in Zweden, maar toch is Interpol naar hem op zoek. In november 2010 zet Interpol Assange op de lijst van gezochte criminelen in verband met de verkrachtingszaak.

Assange noemde het een lastercampagne en een vorm van karaktermoord. WikiLeaks verklaarde op haar website dat men was voorbereid op het zwartmaken van haar oprichter en woordvoerder en dat de mensen van WikiLeaks volledig achter Assange staan: "Terwijl Julian zich richt op zijn verdediging en het zuiveren van zijn naam, zal WikiLeaks voortgaan met haar reguliere werkzaamheden."

Intussen sloot het net zich verder rond Assange. De Zwitserse bank Postfinance sloot een rekening af van Assange voor donaties voor WikiLeaks vanwege "valse opgave van woonplaats".

Sinds de seksaffaire verbleef Assange in Zuid-Engeland. Volgens zijn advocaat was hij niet op de loop en had Scotland Yard zelfs zijn nummer. Ze konden hem alleen niet arresteren omdat het arrestatiebevel niet correct was opgesteld. Toen dat in orde was gemaakt, meldde Assange zich op 7 december bij de politie in Londen, waar hij werd gearresteerd.

Hij verbleef daarna 9 dagen in een Britse cel, maar op 16 december werd hij vrijgelaten na het betalen van een borgsom van zo'n 283.000 euro. De weken daarna verbleef hij onder huisarrest in een Brits landhuis in het noordoosten van Engeland. Hij werd verplicht tot het dragen van een enkelband en hij moest zich elke dag aanmelden op het dichtstbijzijnde politiecommissariaat.

Op 11 januari van dit jaar moest Assange voor de rechter verschijnen. Die besliste om op 7 en 8 februari het uitleveringsverzoek van Zweden te onderzoeken. De rechter hield toen enkele hoorzittingen en besliste toen om zich op 24 februari over de uitlevering van Assange uit te spreken.

Weg uit Time-lijst

Op de dag dat hij gearresteerd werd, is Julian Assange verdwenen uit de lijst van belangrijkste personen van dit jaar van het weekblad Time. Dat is opmerkelijk, want Assange stond lang op de eerste plaats.

Time maakt elk jaar een lijst op van de meest belangrijke personen. Nu staat de Iraanse oppositieleider Mir-Hossein Mousavi bovenaan. Waarom Assange precies is verwijderd uit de lijst, is niet bekend.

Meest gelezen