Waarom Macron van Brigitte een echte première dame moet maken

14 juni: de Franse president Emmanuel Macron landt op de luchthaven van Rabat voor een bezoek aan Marokko. Macrons vrouw Brigitte stapt achter hem uit het vliegtuig.

21 juni: de Colombiaanse president Juan Manuel Santos wordt door Macron ontvangen op het Elysée. Zijn vrouw Brigitte is er bij.

Begin juli: Emmanuel Macron trekt naar de G20-top in Hamburg. Brigitte Macron gaat mee.

De Amerikaanse president Donald Trump en first lady Melania komen op 14 juli op uitnodiging van Macron de Franse nationale feestdag vieren in Parijs. Brigitte Macron is er bij.

Twee dagen geleden: de Franse president bezoekt een kinderziekenhuis in Parijs. Brigitte Macron vergezelt hem.

Het zijn maar enkele voorbeelden uit de drukke agenda van de Franse president. Én van zijn vrouw Brigitte. Want van de presidentsvrouw wordt verwacht dat ze bij zowat elk bezoek aan de zijde van haar man staat.

Hoewel er volgens de Franse wet geen officiële functie voorzien is voor de partner van het staatshoofd, vervullen presidentsvrouwen in de praktijk wel meestal de taak van "first lady" naar Amerikaans model.

Aan die "typische Franse hypocrisie waarbij iemand een rol vervult zonder dat die persoon daarvoor officieel erkend wordt", wil president Macron nu een einde maken. Door een duidelijk afgelijnd kader te schetsen voor de rol van "première dame" in Frankrijk. Lees: de vrouw van de president moet een eigen kantoor en eigen personeel krijgen én vergoed worden voor haar rol.

(lees verder onder de foto)

Macrons voorstel werd echter niet op unaniem gejuich onthaald. De Franse artiest en auteur Thierry Paul Valette startte meteen een online petitie op en kreeg intussen al iets meer dan 300.000 Fransen achter zich. Volgens Valette heeft de première dame nu al enkele personeelsleden tot haar beschikking en dat is meer dan voldoende. Valette vindt ook dat Macron zo'n beslissing niet alleen mag nemen, maar aan de bevolking moet voorleggen in een referendum.

Maar de Franse president krijgt ook steun. Van The Guardian senior writer Anne Perkins bijvoorbeeld, die in een opiniestuk in haar krant uitlegt waarom Macron gelijk heeft om van de première dame een officiële functie te willen maken. En van de Belgische minister van staat Miet Smet. "Het wordt tijd dat dit eens voorgoed geregeld wordt", zegt ze in een gesprek met onze redactie.

"Organisatorisch gezien, vind ik dat Brigitte Macron die officiële functie verdient, inhoudelijk gezien niet", zegt Smet. Daarmee bedoelt ze dat Macrons vrouw niet vergoed moet worden voor bijvoorbeeld het advies dat ze geeft aan de president. "Dat kan ze privé doen."

Maar alle andere taken die ze opneemt, mogen dus best officieel erkend worden, meent de minister van staat. En vergoed worden. En daar heeft Smet verschillende argumenten voor.

"De vrouw van een Franse president moet je vergelijken met bijvoorbeeld koningin Mathilde bij ons." Er wordt met andere woorden van haar verwacht dat ze haar man zoveel mogelijk vergezelt, van ontvangsten van buitenlandse staatshoofden op het Elysée tot recepties allerhande, diners, binnenlandse bezoeken en buitenlandse reizen.

Tijd voor een eigen job en leven blijft er dan ook amper over. Een eigen job is bijna onmogelijk, argumenteert Smet, "zeker als de presidentsvrouw daarvoor een baan had in een andere stad dan Parijs". "En stel je eens voor: de vrouw van de Franse president die in Parijs een baan zoekt? Dat lijkt me onmogelijk."

(lees verder onder de foto)

Vijf jaar aan de zijde van de president dus. En daar mag iets tegenover staan, vindt Smet. Ze trekt een parallel met de partner van een ambassadeur. "De man of vrouw van een Belgische ambassadeur heeft bij ons een speciaal statuut en krijgt voor een stuk een vergoeding voor de functies die hij of zij uitvoert", legt ze uit. "Daar is heel fel voor gevochten, voor dat statuut." Want net als een presidentsvrouw, moet de partner van een ambassadeur voor een groot deel zijn of haar leven schikken naar de job van zijn vrouw of haar man.

Dat de Franse president zijn eigen vrouw een officiële functie wil geven en tegelijk een wetsvoorstel heeft ingediend waarbij Franse politici hun partner of kinderen voortaan niet langer in dienst mogen nemen als werknemer, vindt Smet overigens niet tegenstrijdig. "Je kan de functie van president niet vergelijken met die van een minister of parlementariër."

Smet vindt het in tegendeel logisch dat Macron nu duidelijkheid wil verschaffen. "Ik vind dat hij alles moet regelen, zowel wat betreft de ministers, de parlementsleden als de presidentsvrouw. Zodat we niet opnieuw verkiezingen krijgen zoals we net gehad hebben met de affaire-Fillon."

Miet Smet (74) was onder meer minister voor Arbeid en Tewerkstelling in de jaren 90. Ze was ook belast met het beleid van gelijke kansen voor mannen en vrouwen.

Ze heeft ook een lange carrière als parlementslid achter de rug, in de Kamer en de Senaat, in het Vlaams Parlement en in het Europees Parlement.

Smet staat bekend als een voorvechter van vrouwenrechten. Binnen haar eigen partij, de toenmalige CVP (nu CD&V), richtte ze de werkgroep Vrouw en Maatschappij op, de politieke vrouwenbeweging van de partij.

In 2002 werd ze benoemd tot minister van staat.

Privé trouwde ze in 2008 met partijgenoot en voormalig premier Wilfried Martens. Martens overleed in 2013.