Waarom is het eiland Guam van belang voor de VS en Noord-Korea?

Guam of Guahan in de lokale taal telt iets meer dan 160.000 inwoners en is een zelfbesturend gebied van de Verenigde Staten in het westen van de Stille Oceaan. Het eiland is het grootste van de Marianenarchipel, een sliert eilanden ten oosten van de Filipijnen en ten zuiden van Japan.

Guam wordt al 4.000 jaar bewoond door de Chamorro (boven), wiens taal naast het Engels de officiële taal is. In 1521 zette Ferdinand Magellaan hier voet aan land tijdens zijn eerste reis rond de wereld en nadien volgde Spaanse kolonisatie. Sinds de oorlog tussen Spanje en de Verenigde Staten in 1898 is Guam Amerikaans grondgebied, met een onderbreking tijdens de Japanse bezetting van 1941 tot 1944. 

Sindsdien is de luchtmachtbasis Andersen op Guam een belangrijk Amerikaans steunpunt op de drempel van Azië. Van daaruit bombardeerden B-52's in de jaren 60 en 70 Noord-Vietnam, Cambodja en vooral Laos. Vorig jaar werden de oudere B-52's op Guam vervangen door B-1 "Lancer", strategische langeafstandsbommenwerpers die zowel nucleaire als conventionele ladingen kunnen vervoeren.

Guam heeft ook een marinebasis waar onder meer kernduikboten en "'special forces" zijn gestationeerd. In totaal zijn er ongeveer 6.000 VS-militairen op het eiland en dat aantal groeit gestaag.

Tijdens de groeiende spanningen van de voorbije maanden hebben B-1's bommenwerpers vanuit Guam vluchten van tien uur gemaakt over Japan naar Zuid-Korea en terug als "a show of force" en een waarschuwing voor het stalinistische regime in Noord-Korea.

Het gevaar vanuit Guam is de Noord-Koreanen dus niet ontgaan en vandaar wellicht ook de bedreiging met een raketaanval. Toch zijn er natuurlijk Amerikaanse troepen veel dichterbij, namelijk in Zuid-Korea zelf en bovendien heeft de VS ook militaire bases in Japan, namelijk in de buurt van de hoofdstad Tokio en op de zuidelijke eilandengroep van Okinawa.

Noord-Korea heeft echter Guam bedreigd net omdat dat Amerikaans grondgebied is, dat echter al veel langer binnen het bereik van ballistische raketten van Pyongyang ligt. Kim Jong-un bedreigt symbolisch dus Amerikaans grondgebied. Nu wordt aangenomen dat hij ook raketten kan afschieten tot in Alaska of de westkust van de VS, maar die zullen wellicht niet erg accuraat zijn.

Overigens is Guam ook niet onverdedigd tegenover Noord-Koreaanse raketten. Op het eiland staan zowel Patriot- als THAAD-batterijen opgesteld. Die laatsten horen bij het neusje-van-de-zalm als het gaat om het onderscheppen van ballistische raketten, zoals onlangs ook bij testen bleek. Die THAAD (Terminal High Altitude Area Defence) staat overigens ook in Japan en Zuid-Korea.

Twee Amerikaanse B-1 "Lancer" strategische bommenwerpers vergezeld door een kleinere Japanse F-2 tijdens een recente vlucht van Guam naar Korea.

De B-1 Lancer werd midden de jaren 80 in dienst genomen en is van de meest gevreesde strategische bommenwerpers van de Verenigde Staten. Hij kan een enorme hoeveelheid van zowel conventionele als nucleaire bommen meevoeren, al dan niet gestuurd.

Bovendien kan het toestel zonder bijtanken erg lange intercontinentale vluchten uitvoeren en tegen zeer hoge snelheid vliegen. Elektronisch is het tuig in staat om veel luchtafweersystemen te omzeilen, al is hij niet "stealth" zoals de nieuwere B-2.

De VS-luchtmacht heeft een honderdtal B-1's, waarvan er bijna 70 permanent inzetbaar zijn. Door de spanningen in Korea zijn de voorbije maanden enkele van die toestellen overgevlogen naar het eiland Guam op ongeveer 3.000 kilometer van Korea. Van daaruit hebben ze onlangs een vlucht gemaakt tot vlakbij de gedemilitariseerde zone tussen Zuid- en Noord-Korea.