Italiaans gerecht verdenkt Duitse ngo van hulp aan Libische mensensmokkelaars

De Duitse organisatie Jugend Rettet voert reddingsoperaties uit voor de Libische kust. Maar het parket van Trapani, op Sicilië, heeft nu bewijsmateriaal vrijgegeven van een aantal verdachte contacten met mensensmokkelaars. Het is voor het eerst dat dergelijk bewijsmateriaal opduikt. De Italiaanse krant La Repubblica kon het dossier inkijken.

Enkele veiligheidsmensen aan boord van het schip van een andere hulporganisatie, Save The Children, signaleerden het verdachte gedrag van de Duitse hulporganisatie bij het gerecht. Daarop zijn undercoveragenten meegegaan op het schip Vos Hestia van Save The Children, dat ook reddingsoperaties uitvoert op de Middellandse Zee. Zij maakten foto’s en beelden van de verdachte contacten.

Op 18 juni zien ze hoe enkele bemanningsleden van het Duitse schip Iuventa (dat onder Nederlandse vlag vaart) drie houten smokkelboten terugslepen naar Libische territoriale wateren. Daar worden de boten door de smokkelaars gerecupereerd. De Libische kustwacht kijkt toe en grijpt niet in, ze vaart zelfs een eindje verder.

Op 26 juni stellen ze vast hoe een grijze rubberboot tot vlak bij het Duitse schip vaart. Een man op de rubberboot laat via een walkietalkie weten dat er verschillende boten aankomen met daarop vluchtelingen en migranten. Minder dan een uur later arriveren inderdaad verschillende rubberboten en ook één van de houten boten die een week eerder door de bemanning van de Iuventa teruggesleept zijn naar Libische wateren.

Op foto’s is ook te zien hoe smokkelaars onder het oog van de bemanning van de Iuventa de buitenboordmotor van een rubberen smokkelboot halen, die in hun eigen boot laden, en vervolgens wegvaren. Ze zwaaien nog even terwijl ze wegvaren.

Verschillende keren wordt ook vastgesteld dat de Iuventa tot in Libische territoriale wateren vaart, één keer zelfs tot op iets minder dan anderhalve mijl van de kust - de Libische territoriale wateren lopen tot 12 mijl van de kust. Op zulke momenten hijst de Iuventa de Libische vlag. Volgens het gerechtelijke dossier is de Libische kustwacht op zijn minst passief betrokken bij de mensensmokkel.

Jugend Rettet, de Duitse hulporganisatie die eigenaar is van de Iuventa, is een initiatief van enkele protestantse Duitse studenten. Via crowdfunding hebben ze geld verzameld om een oude Nederlandse vissersschuit te kopen, die plaats biedt aan 200 mensen. Naar eigen zeggen hebben ze intussen al 6.500 mensen gered.

Meestal draagt de Iuventa die mensen over aan andere, grotere schepen. Dat zou volgens de nieuwe Italiaanse gedragscode voor ngo’s die reddingsoperaties uitvoeren niet meer mogen. Maar die code wil Jugend Rettet niet tekenen. Volgens de Italianen vermijdt de Iuventa ook elke samenwerking met het commando van de Italiaanse kustwacht, dat alle reddingsoperaties op de Middellandse Zee coördineert.

Het onderzoek van het parket van Trapani wordt gevoerd tegen onbekenden, waarom is niet duidelijk. De aanklacht luidt “systematische begunstiging van clandestiene immigratie”. Maar van actieve mensensmokkel is geen sprake, zegt het gerecht. “We hebben gedrag vastgelegd dat erop wijst dat er ontmoetingen of contacten zijn met mensensmokkelaars”, zegt de procureur van Trapani, Ambrogio Cartosio, “maar spreken van een gecoördineerd plan tussen de ngo en de Libische smokkelaars is onzin.” Want de Duitse organisatie haalt er geen financieel profijt uit, zegt het gerecht. Hun doel is duidelijk humanitair.

In Italië lopen verschillende gerechtelijke onderzoeken tegen ngo’s die verdacht worden van hulp aan mensensmokkelaars. De procureur van Catania, in het oosten van Sicilië, heeft al verschillende keren lucht gegeven aan zijn verdenkingen in de pers. Dat leidde tot verhitte debatten en zelfs een onderzoekscommissie in het Italiaanse parlement, maar bewijzen zijn daarvoor nooit geleverd. Het lijkt erop dat het dossier in Trapani sterker is.