Kerremans: "Uitzetting Amerikaanse diplomaten door Poetin is vooral signaal richting Congres"

Gisteren kondigde president Poetin op de Russische staatstelevisie aan dat 755 medewerkers van de Amerikaanse ambassade en consulaten het land zullen worden uitgezet. Hoewel het voornamelijk om Russische medewerkers gaat, is dat een zeer hoog aantal, benadrukt professor Kerremans. De laatste keer dat een dergelijke maatregel werd genomen was in 1986, op de vooravond van het uiteenvallen van de Sovjet-Unie. Toen zette de Amerikaanse president Ronald Reagan 55 Sovjet-diplomaten het land uit. 

Dat Poetin nu beslist om zo'n radicale maatregel te nemen is een duidelijk antwoord op de nieuwe sancties tegen Rusland, die het Amerikaanse Congres onlangs goedkeurde. Daardoor zou het voor Russische banken en de oliesector moeilijker worden om westers kapitaal aan te trekken. Via die sancties wil het Congres de Russen straffen voor hun inmenging in de presidentsverkiezingen vorig jaar.

Poetin ontkent echter dat Rusland zich heeft ingelaten met de Amerikaanse verkiezingen. De nieuwe sancties zijn dan ook een duidelijke streep door de rekening van de Russische president, aldus Kerremans. Hij had namelijk gehoopt dat het aantreden van president Trump een verbetering in de Amerikaans-Russische relaties mogelijk zou maken. Die hoop lijkt nu teniet gedaan.

"We hoopten dat de situatie op de een of andere manier zou veranderen", zei Poetin tijdens een interview met de Russische staatszender Rossiya 1. "Maar, alles in acht genomen, zal die verandering er niet gauw komen."

Hoewel de sancties zijn goedgekeurd door de Senaat en het Huis van Afgevaardigden, moet president Trump ze nog bekrachtigen. Trump, die zijn Russische collega tijdens de recente G20-top in Hamburg nog heeft geprezen, zal dat heel waarschijnlijk met tegenzin doen. "Daar kan Trump niet aan ontsnappen", benadrukt Kerremans.

Het feit dat Poetin zijn tegenmaatregel heeft aangekondigd voordat Trump zijn handtekening heeft gezet, is dus vooral een duidelijk signaal naar het Congres. Het is manier om duidelijk te maken dat hij heel ontevreden is met de goedkeuring van die sancties.

Ook Amerika-correspondent Björn Soenens bevestigt dat Poetin vooral boos is op het Congres, minder op Trump. Volgens Soenens is de Russische president zich ervan bewust dat Trump met handen en voeten gebonden is aan het Congres. De sancties werden in beide kamers immers zo goed als unaniem goedgekeurd.

Bovendien zit Trump gewrongen door de Russische bemoeienis in zijn campagne. "Als hij ingaat tegen het Congres, zal dat door tegenstanders als bewijs gebruikt worden dat hij teveel bevriend is met Poetin", verduidelijkt Soenens. "Die vriendschap zal niet meteen overboord worden gegooid, maar ze zullen moeten zoeken naar een methode om het Congres te omzeilen." Maar dat ziet Soenens niet gauw gebeuren.

Een tegenreactie vanuit het Witte Huis is volgens Kerremans niet uitgesloten. "Die beslissing ligt wellicht in handen van president Trump", aldus Kerremans, "maar de vraag is of hij er veel belang bij heeft om de zaak verder op de spits te drijven". 

Vice-President Mike Pence, die op dit moment op rondreis is door Estland, Georgië en Montenegro, heeft alvast twee duidelijke boodschappen voor de Russen. Ten eerste benadrukte Pence dat de VS een harde politiek zal blijven voeren ten aanzien van de Oekraïense kwestie. Ten tweede beklemtoonde hij dat de NAVO-solidariteit voor de VS belangrijk blijft.

Binnen de Trump-administratie is er dus een duidelijke strekking die de toenemende spanningen tussen Rusland en de VS als onvermijdelijk ziet. Zij beseffen dat het omwille van de botsende internationale belangen bijzonder moeilijk is om de spanningen tussen beide landen te milderen. En dat is ook de visie van Poetin, besluit Kerremans. Hij wil de status van Rusland als wereldmacht hersteld zien en beschouwt de VS als belangrijkste hinderpaal om dat te bereiken.