Betogers in Marokko botsen met politie

Al-Hoceima is het centrum van de lokale protestbeweging in het Rifgebergte in het noorden van Marokko. De lokale bevolking -overwegend Berbers- voelt zich achteruitgesteld en eist dat er meer geïnvesteerd wordt in onder meer onderwijs, ziekenhuizen en infrastructuur. 

Tot het protest op 20 juli was voor zijin arrestatie opgeroepen door Nasser Zefzafi, de leider van de lokale protestgroep al-Hirak ("Beweging"). De protestbetoging was door de lokale overheid verboden en er was een grote politiemacht ingeschakeld.

Volgens Marokkaanse media hebben een aantal activisten het verbod getrotseerd en zijn ze toch op straat gekomen. De politie gebruikte traangas en chargeerde de betogers, waarop het tot een kat-en-muisspel kwam tussen betogers en politie. 

Het is niet duidelijk of daarbij gewonden zijn gevallen. Het lijkt er op dat het internet in de stad aan banden is gelegd, en veel bijzonderheden zijn er nog niet.

Aan de betoging zouden ook mensen uit België en andere Europese landen met een Marokkaanse afkomst deelnemen. Veel van die mensen zijn nu bij familieleden in Marokko met vakantie en hebben sympathie voor het protest. De voorbije maanden is er overigens in Europese steden en ook in Brussel, Antwerpen en Gent betoogd uit sympathie met het protest. 

Het protest komt dus vooral tegen de achteruitstelling van de Rif in het noorden van Marokko. Die streek was voor de onafhankelijkheid ook het brandpunt van gewapend verzet tegen de Franse en Spaanse koloniale troepen. De lokale bevolking verwijt de regering in Rabat echter dat er na de onafhankelijkheid ook niet veel verbeterd is. 

De voorbije maanden heeft de protestbeweging zich uitgebreid naar andere gebieden in Marokko. Veel mensen daar kunnen zich ook vinden in de kritiek van de Rif op achteruitstelling, machtsmisbruik, corruptie en repressie. Ook in andere steden is er de voorbije maanden betoogd.

De overheid regeert warm en koud op het protest. Tot nu toe is er geen sprake van brutale onderdrukking, maar evenmin van veel begrip of concessies. Veel leiders van de protestbeweging zijn opgepakt, onder hen topman Nasser Zafzafi (foto in tekst). Dat heeft echter tot nog meer protest geleid. 

De protestgolf brak uit nadat een visverkoper geplet werd in een vuilniswagen toen hij poogde om zijn vis die door de politie was in beslag genomen, terug te krijgen. Dat doet denken aan het begin van de Arabische Lente in Tunesië. Net daarom zijn sommige Marokkanen echter beducht voor een uit de hand lopen van het protest. Zij vrezen dan weer voor chaos zoals in Syrië en Libië.

De datum van 20 juli voor de betoging is niet lukraak gekozen. Op die dag en de volgende dag in 1921 versloegen opstandelingen een Spaans koloniaal leger in de Rif nabij Annual. Dat vormde het begin van een algemene opstand tegen de Spaanse en Franse kolonisatie en een Confederatieve Republiek van de Stammen van de Rif onder Mohammed Abdelkrim al-Khattabi.

Die opstand werd in 1926 neergeslagen, dankzij luchtbombardementen en de inzet van chemische wapens door de Spaanse en Franse troepen. Bij die strijd waren onder meer de Franse generaal Philippe Pétain, bekend van de Eerste Wereldoorlog en leider van het Vichy-regime in de Tweede Wereldoorlog, en Francisco Franco, de latere dictator van Spanje, betrokken.