Erdogan: "We rukken landverraders en terreurgroepen de kop af"

Een eerste herdenkingsmoment was er gisteravond in Istanbul. Veel mensen trokken er naar een van de bruggen over de Bosporus getrokken. Die brug staat symbool voor de mislukte coup, omdat burgers er de muitende soldaten in tanks confronteerden en beschoten werden. Ze is omgedoopt tot "Brug van de Martelaren van 15 juli".

President Recep Tayyip Erdogan onthulde een monument voor de slachtoffers en hield een beladen, emotionele toespraak waarin hij beloofde de coupplegers hard aan te pakken. "De staatsgreep was verraderlijk", zei hij. De Turkse burgers hebben, door gehoor te geven aan zijn oproep om op straat te komen, de "toekomst van Turkije gered".

Hij vergeleek het verslaan van de coupplegers met de oorlog voor Turkse onafhankelijkheid honderd jaar geleden. "Deze couppoging was niet de eerste en zal ook niet de laatste zijn". Terreurgroepen zouden proberen het land te ondermijnen en "daarom zullen wij als eerste hun hoofden eraf rukken", zo zei tot zijn juichende aanhangers.

President Erdogan voegde er opnieuw aan toe dat hij een wet zou goedkeuren om de doodstraf opnieuw in te voeren, als het parlement zo'n wet voorstelt.

(foto: de herdenking in Istanbul)

Afgelopen nacht wachtte president Erdogan eenzelfde enthousiaste verwelkoming in Ankara. Tienduizenden aanhangers waren daar bijeengekomen. Rond 2.30 uur, het moment dat het parlementsgebouw in Ankara aangevallen werd, hield hij daar een toespraak. Daarin loofde hij opnieuw de heldhaftigheid van het Turkse volk. "Er is geen enkele andere natie ter wereld die kogels tegenhoudt met zijn borst en tanken tegenhoudt met zijn vuisten."

En net zoals in Istanbul kregen de aanhangers van de Gülen-beweging, die door het regime verantwoordelijk wordt geacht van de mislukte staatsgreep, het zwaar te verduren. Feto, zoals de Gülen-beweging door Erdogan wordt genoemd, heeft "het land verdeeld" en Turkije verraden, bericht het staatspersagentschap Anadolu op Twitter.

Volgens Erdogan heeft de mislukte staatsgreep Turkije laten zien welke landen het tot zijn vrienden en vijanden kan rekenen. Welke landen hij na de coup als vijand is gaan zien, wilde hij niet zeggen "om een ernstige internationale crisis te voorkomen".

Overigens heeft Erdogan zich uitgesproken voor de invoering van een apart "uniform" voor de coupplegers die terechtstaan, zoals "in Guantanamo". De mensen die opgesloten zitten op de Amerikaanse basis Guantanamo op Cuba dragen een oranje pak uit een stuk. Erdogan deed die uitspraak waarschijnlijk naar aanleiding van de polemiek die deze week ontstaan is over een verdachte couppleger die op zijn proces verschenen is met een t-shirt met het opschrift "Heroes".

(foto: de herdenking in Ankara)

Sinds de mislukte staatsgreep heeft Erdogan de strijd tegen zijn tegenstanders aanzienlijk opgevoerd. Opposanten en al dan niet vermeende tegenstanders van de president worden zonder pardon opgepakt, ontslagen en bedreigd met talloze processen, de kritische pers is aan banden gelegd. Zo'n 50.000 mensen zijn opgepakt, 150.000 mensen zijn ontslagen of geschorst. Volgens Erdogan zit zijn vroegere nauwe bondgenoot, de geestelijke Fethullah Gülen, achter de putsch, maar die ontkent en bewijzen zijn er niet voor de stelling van Erdogan.

In het Turkse parlement in Ankara werd zaterdag nog een speciale sessie gehouden waar premier Binali Yildirim de nacht van 15 juli omschreef als "een tweede onafhankelijkheidsoorlog". "Het is precies een jaar geleden sinds de donkerste en langste nacht van Turkije veranderd is in een schitterende dag, sinds een buitenlandse bezetting in de legende van het volk veranderd is", zo zei de premier.

Wie of wat hij bedoelde met de buitenlandse bezetting is niet duidelijk. Premier Yildirim bedankte ook de duizenden mensen die na de coup gehoor hebben gegeven aan de oproep van president Erdogan om de straat op te gaan om zich te verzetten tegen de couppoging.

De oppositie hekelde dan weer de repressie van de regering. "Justitie is vernietigd. In plaats van een snelle normalisering, is er een permanente staat van noodtoestand ingevoerd", zo zei oppositieleider Kemal Kilicdaroglu.

Bij de mislukte staatsgreep kwamen zo'n 300 mensen om, 250 burgers en 53 muitende soldaten.

President Erdogan en zijn vrouw Emine begroeten hun aanhangers bij de brug.

Het monument voor de "Martelaren van de 15e juli".