Tabaksconcerns dwingen Afrika om roken niet langer te ontmoedigen

Volgens een onderzoek door de Britse krant The Guardian voeren giganten zoals British American Tobacco (BAT) en andere grote bedrijven "een vuile oorlog" om hun marktaandeel in Afrika te vergroten. Daarbij zouden alle middelen goed zijn, inclusief rechtszaken, omkoping en intimidatie.

Terwijl in het Westen het roken steeds meer ontmoedigd wordt, verplaatsen ze hun activiteiten naar ontwikkelingslanden, waar er minder juridische beperkingen zijn en de gevaren van roken minder bekend zijn.

BAT heeft in Kenia en Oeganda rechtszaken aangespannen om campagnes van de regeringen tegen het roken volledig te ontmantelen. Als argumenten worden onder meer aangehaald dat het gaat om onredelijke taxatie of wordt gesteld dat die campagnes ingaan tegen de grondwet.

The Guardian zegt ook brieven van BAT aan de regeringen van Oeganda, Namibië, Togo, Gabon, Congo, Ethiopië en Burkina Faso gezien te hebben waarin die overheden ervan beschuldigd worden om hun eigen wetten te overtreden en gewaarschuwd worden "om geen schade toe te brengen aan hun eigen economie". De waarschuwing voor gezondheidsrisico's op de pakjes sigaretten worden beschreven als "een onrechtmatige hinder voor internationale handel".

BAT ontkent dat het druk uitoefent en zegt dat het gewoon van zijn recht gebruik maakt om juridische stappen te ondernemen als het bedrijf vindt dat de belangen worden geschonden. BAT is zowat de grootste producent van tabaksproducten ter wereld.

De grote tabaksproducenten richten zich steeds meer op Afrika en Zuid-Azië wegens de bevolkingstoename en ook omdat door de gestegen welvaart producten als sigaretten steeds vlotter over de toonbank gaan.

Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie sterven er jaarlijks zeven miljoen mensen door roken. In Afrika alleen al zouden er 77 miljoen rokers zijn en dat aantal zou tegen 2030 met bijna 40% stijgen. Dat is de hoogste groei in de wereld.

Net zoals hier zijn er in de meeste Afrikaanse landen campagnes om het roken te ontmoedigen, maar de grote concerns proberen die nu deels terug te dringen. Dat gaat via rechtszaken, maar ook zouden politici die opkomen voor laksere regulering financieel worden gesteund of in sommige gevallen worden geïntimideerd. De grote tabaksgroepen dreigen ermee om de werkgelegenheid in die landen terug te schroeven.

Bovendien zouden veel verkopers van tabak zich in Afrika richten op kinderen en tegelijk snoep en frisdranken verkopen met rookwaren. De sigaretten zouden ook per stuk worden verkocht om ze goedkoper en dus aantrekkelijker te maken voor jongeren.