Chinese troepen onderweg naar Djibouti in Afrika

Volgens het Chinese persbureau Xinhua zijn de schepen vertrokken uit de haven van Zhanjiang, niet zo ver van Hongkong. Over hoeveel schepen en militairen het gaat, is niet bekendgemaakt.

Wel gaat het om de eerste Chinese militaire basis in het buitenland sinds de oprichting van de Volksrepubliek, ten minste als je de steunpunten in de Zuid-Chinese Zee niet meetelt, waarvan het eigendomsrecht betwist is.

China had enkele jaren geleden een verdrag gesloten met Djibouti, een klein, maar stabiel land in het oosten van Afrika, vlak bij de strategische zeestraat Bab al-Mandeb, de toegang tot de Rode Zee en het Suezkanaal. In Djibouti hebben ook het Amerikaanse en het Franse leger militaire bases, net wegens die speciale ligging. Ook Japan heeft daar ongeveer 170 militairen als ondersteuning van marineoperaties tegen piraterij in de regio.

Volgens Peking zal de basis in Oost-Afrika gebruikt worden voor samenwerking met andere marines tegen piraterij voor de kusten van Somalië en voor reddingsacties. China wil echter ook de grote investeringen in dat deel van Afrika beveiligen.

De Chinese sprong naar Oost-Afrika met investeringen, handel en troepen is dan wel opvallend; historisch past die in een eerder kader. Chinese jonken zeilden al meer dan duizend jaar rond in het Verre Oosten en onder meer Marco Polo keerde naar het westen terug via een Chinees-Mongoolse vloot die naar Perzië voer.

Tussen 1405 en 1433 ondernam de admiraal Zhenghe niet minder dan zeven grote reizen waarbij Chinese vloten een groot deel van de kusten van Zuidoost-Azië, India, Arabië en Oost-Afrika in kaart brachten. In 1409 verwoestte een van zijn vloten Sri Lanka. Nadien sloten de Ming-keizers zich af van de wereld en werden de vloten vernietigd.

Net op dit ogenblik houden India, de Verenigde Staten en Japan de grootste militaire oefeningen ooit in de Indische Oceaan. Elk van die landen zet daar een vliegdekschip in, destroyers en duikboten. Die oefeningen vinden al sinds 1992 plaats, maar nog nooit werden die op zo'n grote schaal uitgevoerd.

India, de VS en Japan bouwen samen met Australië een belangrijke alliantie uit als tegengewicht voor het opkomende China. Die drie landen zijn ook steeds assertiever aanwezig in de Zuid-Chinese Zee, die wordt opgeëist door China, maar ook door de andere landen van Zuidoost-Azië, wat tot een conflict leidt.

Opvallend daarbij is dat Japan militair sterk uit de hoek komt. Het helikopterschip Izumo voer onderweg naar de Indische Oceaan met een delegatie van de ASEAN, de regionale organisatie van Zuidoost-Azië, door de Zuid-Chinese Zee. Als Japan de bestelde F-35 Joint Strike Fighters geleverd krijgt van de VS, kan de Izumo ook gebruikt worden als een echt vliegdekschip voor gevechtsvliegtuigen.

De zeevaartroutes door de Indische Oceaan en de Zuid-Chinese Zee zijn van groot belang voor die landen, maar ook voor China. De nauwe zeestraat van Malakka, tussen Maleisië en Indonesië, is een echte flessenhals en daar kan de Chinese invloed gemakkelijk worden vastgezet.