Waarom wilde Trump speechen op het Krasinskiplein?

Het Krasinskiplein in Warschau, met het monument voor de opstand tegen de nazi-bezetting. Die opvallende plek koos Donald Trump uit voor zijn toespraak. Niet toevallig, want in zijn speech suggereerde hij dat Europa en de VS iets kunnen leren van dat heroïsche verzet van de Polen aan het einde van de Tweede Wereldoorlog. Wat gebeurde er precies tijdens de opstand van Warschau?
Copyright 2017 The Associated Press. All rights reserved.

De opstand van Warschau in 1944 wordt nogal eens verward met die van het Joodse getto in Warschau in het voorjaar van 1943. Maar beide gebeurtenissen staan helemaal los van elkaar. De opstand van Warschau werd gelanceerd door het Poolse verzetsleger.

In de zomer van 1944 waren de Sovjets erin geslaagd stukken vooroorlogs Pools grondgebied te veroveren. Een kwestie van weken en het Rode Leger zou aan de poorten van Warschau staan.

Met dat vooruitzicht kwam het Poolse ondergrondse verzet in opstand tegen de nazibezetting die hun land al sinds 1939 teisterde.

(lees voort onder de foto)

AP1944

Het Armia Krajowa (Thuisleger) ging ervan uit dat ze hulp zouden krijgen van de Sovjets om de Duitsers te verdrijven. Toch was het tegelijk de bedoeling dat de Polen in Warschau zichzelf zouden bevrijden, om zo na de oorlog meer armslag te hebben tegenover de Russen.

150.000 doden, Warschau met de grond gelijkgemaakt

Maar de verwachte steun kwam niet. Het Rode Leger zette zijn opmars abrupt stop en bood geen hulp aan het Armia Krajowa. Ook de westerse geallieerden deden niet veel meer dan een paar wapendroppings uitvoeren.

Het Poolse verzetsleger veroverde meerdere wijken, maar kon niet standhouden. Na twee maanden vechten, van 1 augustus tot 2 oktober, slaagden de Duitse troepen erin om Warschau alsnog te heroveren. Tienduizenden soldaten sneuvelden, vooral aan Poolse kant.

In totaal werden 150.000 tot 200.000 Poolse burgers gedood. Velen werden na de herovering geëxecuteerd of naar concentratiekampen gebracht, en Warschau werd met de grond gelijkgemaakt. Enkele maanden na de opstand, in januari 1945, werd de stad alsnog ingenomen door de Sovjets.

(lees voort onder de foto)

Verwarring met de opstand in het getto van Warschau

De opstand van Warschau wordt vaak verward met de opstand in het getto van Warschau in het voorjaar van 1943.

In 1940 waren de nazi's ermee begonnen de Poolse joden te verhuizen naar het getto van Warschau, een oude joodse stadswijk. Nog voor ze massaal werden gedeporteerd, kwamen velen daar al om door ziekte, ontbering en willekeurige executies. 

Toen de nazi's in januari 1943 het getto een tweede keer wilden ontruimen, kwamen de bewoners in opstand. De joodse strijders slaagden erin de deportaties te stoppen en de controle over het getto over te nemen.

De volgende drie maanden bereidden ze zich voor op wat het laatste gevecht zou worden. Bij de gevechten kwamen 7.000 joden om en werd de oude stadswijk vernield. De 40.000 overblijvende bewoners werden gedeporteerd, vooral naar het vernietigingskamp Treblinka.

Meest gelezen