Een miljoen plastic wegwerpflessen per minuut, de wereld verdrinkt erin

Elke minuut worden er wereldwijd een miljoen plastic wegwerpflessen verkocht, en tegen 2021 zal dat aantal nog met 20 procent stijgen. Die stijging wordt vooral veroorzaakt door de toegenomen vraag in China, India en Indonesië. Minder dan de helft van de flessen wordt gerecycleerd, de rest belandt in storten, langs de kant van de weg of in de oceanen. En dat is een bedreiging voor het milieu, die volgens sommige activisten even erg is als de opwarming van de aarde.
2015 Los Angeles Times
Een fles en een waadvogel op een strand in Newport in de VS.

In 2016 werden er wereldwijd meer dan 480 miljard plastic drankflessen verkocht - 20.000 per seconde - ,en als die achter elkaar gelegd zouden worden, zouden ze tot meer dan halfweg naar de zon reiken. Tien jaar geleden waren dat 300 miljard flessen per jaar, en Euromonitor International schat dat het aantal tegen 2021 zal toenemen tot 583 miljard, meer dan een half biljoen.

Verwacht wordt dat de totale productie van plastic zal verdubbelen de volgende 20 jaar, en tegen 2050 zal verviervoudigen. Plastic werd populair in de jaren 40 en het meeste plastic dat sindsdien geproduceerd is, bestaat nog steeds, aangezien het honderden jaren duurt voor de petrochemische verbindingen van plastic uit elkaar vallen. 

De meeste plastic flessen voor frisdranken en water worden gemaakt uit polyethyleentereftalaat (pet), dat zeer goed te recycleren is. Maar terwijl er wereldwijd meer en meer petflessen verkocht worden, blijven de inspanningen om ze in te zamelen en te recycleren ter plaatse trappelen, en kunnen ze de overvloed aan flessen niet aan.

Minder dan de helft van de flessen die in 2016 verkocht werden, werd ingezameld voor recyclage, en van slechts 7 procent van de ingezamelde flessen worden daadwerkelijk opnieuw flessen gemaakt.

(lees voort onder de foto)

Een reddingsteam van de Servische politie baant zich een weg door het afval, vooral flessen, op de Zuidelijke Morava in de buurt van Vranje, op zo'n 350 kilometer van de hoofdstad Belgrado.

Chinees water

Het grootste deel van de plastic flessen wereldwijd wordt gebruikt voor water, volgens Rosemary Downey, het diensthoofd van de afdeling Verpakkingen bij Euromonitor en een van de belangrijkste experten ter wereld op het vlak van de productie van plastic flessen.

China is verantwoordelijk voor het grootste deel van de toename van de vraag naar plastic wegwerpflessen. De Chinezen verbruiken nu bijna een kwart van alle water in flessen dat wereldwijd verkocht wordt. In 2015 kochten ze 68,4 miljard flessen water, in 2016 waren er dat al 73,8 miljard.

"China is cruciaal om de wereldwijde verkoop van petflessen te begrijpen, en de vraag naar plastic flessen in China blijft stijgen", zo zei Downey in "The Guardian".

"De stijging wordt aangedreven door de toenemende verstedelijking", zei Downey. "Men wil gezond leven, en men blijft bezorgd over de vervuiling van het grondwater en de kwaliteit van het kraantjeswater, wat bijdraagt aan de toename van het gebruik van flessenwater."

Naast China kennen ook India en Indonesië een grote toename van de vraag naar plastic flessen.

(lees voort onder de foto)

2008 EyesWideOpen

Een jongetje vist plastic flessen uit het afval in de Siem Reap in de buurt van de beroemde tempels van Angkor in Cambodja. De flessen worden verkocht voor recyclage.

In de oceanen

De bezorgdheid over de plasticvervuiling van de oceanen neemt toe.

Verleden maand nog vonden wetenschappers 17 ton plastic op een van de meest afgelegen eilanden ter wereld, Henderson Island, een onbewoond atol in het zuiden van de Stille Oceaan. Uit een andere studie bleek dat afgelegen stranden in het Noordpoolgebied ook zwaar vervuild waren met plastic, ook al woonden er slechts weinig mensen.

Tussen 5 miljoen en 13 miljoen ton plastic komt elk jaar in de oceanen terecht, en gevreesd wordt dat tegen 2050 het gewicht van het plastic in de oceanen dat van de vissen zal overtreffen.

Een deel van dat plastic wordt opgegeten door vissen, zeevogels, schildpadden en andere organismen, en experten waarschuwen ervoor dat het plastic ook in de menselijke voedselketen terechtkomt.

Onderzoekers van de Universiteit Gent berekenden onlangs dat mensen die vis en zeevruchten eten, elk jaar 11.000 kleine stukjes plastic binnen krijgen. En een studie van de Britse Plymouth University vond plastic in een derde van alle vis die in de Britse wateren gevangen werd, onder meer in kabeljauw, schelvis, makreel en in schelp- en schaaldieren.

(lees voort onder de foto)

This content is subject to copyright.

Afval, onder meer plastic flessen, op een strand in Cork in Ierland.

Meer recycleren

In het Verenigd Koninkrijk worden elke dag 38,5 miljoen wegwerpflessen gebruikt, en slechts iets meer dan de helft daarvan wordt ingezameld voor recyclage. Dat betekent dat elke dag meer dan 16 miljoen flessen op een stort eindigen, verbrand worden of in het milieu of de oceanen terechtkomen. 

Wereldwijd wordt minder dan de helft van de plastic flessen gerecycleerd, hoewel petflessen, zoals gezegd, makkelijk te recycleren zijn. Activisten ijveren dan ook voor meer recyclage of hergebruik.

Ellen MacArthur, een bekende Britse oceaanzeilster, voert nu campagne voor een gesloten kringloop, waarin plastic flessen hergebruikt en opnieuw gevuld worden, en gerecycleerd, in plaats van ze eenmaal te gebruiken en dan weg te gooien.

"De omslag maken naar een echte kringloopeconomie voor plastic biedt een enorme kans om de lus te sluiten, miljarden dollars te besparen, en de productie van plastic los te koppelen van de consumptie van fossiele brandstoffen", zo zei ze aan "The Guardian".

"De wetenschap toont aan dat plastic niet op een nuttige manier in de voedselketen ingepast kan worden", zei Hugo Tagholm van de milieubeschermingsgroep "Surfers against Sewage". "Waar plastic opgenomen wordt door dieren, draagt het gifstoffen mee, die uiteindelijk hun weg vinden tot op onze borden."

"De crisis van de plasticvervuiling evenaart het gevaar dat uitgaat van de klimaatverandering, aangezien plastic elk natuurlijk systeem vervuilt en een toenemend aantal organismen op aarde", zo zei Tagholm in "The Guardian".

"Surfers against Sewage" ijvert voor een systeem van statiegeld om hergebruik van plastic flessen aan te moedigen. "Terwijl de productie van wegwerpplastic de laatste 20 jaar dramatisch gestegen is, hebben de systemen om de flessen binnen de perken te houden, te controleren, te hergebruiken en te recycleren die groei niet kunnen bijhouden", zo zei Tagholm. 

(lees voort onder de foto)

2013 The Christian Science Monitor

Een Chinese vrouw haalt de labels van plastic flessen in een recyclagecentrum in Laizhou.

Fabrikanten willen glanzende, nieuwe flesjes

Plastic flessen voor dranken zouden uit 100 procent gerecycleerd plastic gemaakt kunnen worden, dat bekend staat als rpet, en activisten vragen de grote frisdrankfabrikanten om het aandeel van gerecycleerd plastic in hun flessen drastisch te verhogen. Maar de grote merken staan afkerig tegenover het gebruik van rpet om esthetische redenen, omdat ze hun producten in blinkende, heldere plastic flessen willen, volgens Steve Morgan van de Britse actiegroep Recoup.

De grote frisdrankmerken produceren het grootste aantal plastic flessen. Coca Cola alleen produceert meer dan 100 miljard wegwerpflessen per jaar, 3.400 per seconde, volgens een analyse van de milieugroep Greenpeace, die uitgevoerd werd nadat de maatschappij geweigerd had haar wereldwijde verbruik van plastic bekend te maken.

Volgens Greenpeace gebruiken de 6 grootste frisdrankfabrikanten gemiddeld slechts 6,6 procent gerecycleerd petplastic in hun producten, een derde van hen heeft geen streefdoelen om meer gerecycleerd plastic te gebruiken, en geen enkele producent streeft ernaar om uiteindelijk 100 procent gerecycleerd materiaal te gebruiken. 

In een getuigenis voor een commissie van het Britse parlement gaf de British Plastics Federation (BPF) toe dat flessen produceren uit 100 procent gerecycleerd materiaal 75 procent minder energie vraagt dan nieuwe flessen produceren. Maar de BPF zei dat de fabrikanten niet gedwongen mogen worden om het aandeel van recyclagemateriaal in hun flessen te verhogen. "Het aandeel gerecycleerd materiaal kan tot 100 procent bedragen, maar dat is een beslissing die de fabrikanten nemen, gebaseerd op een aantal factoren", zo zei Philip Law, de directeur-generaal van de BPF volgens "The Guardian".

De industrie verzet zich ook tegen taksen of heffingen om de vraag naar wegwerpflessen te doen dalen, zoals de taks van 5 pence op plastic zakjes in het Verenigd Koninkrijk, waaraan de daling van het gebruik van plastic zakjes met 80 procent wordt toegeschreven. 

Coca Cola liet weten dat het het verzoek van Greenpeace om zijn wereldwijde plasticverbruik bekend te maken overweegt. "Wereldwijd blijven we het gebruik van gerecycleerd plastic opdrijven in de landen waar het mogelijk en toegelaten is. We blijven het gebruik van repet opvoeren in de markten waar het doenbaar is en toegelaten voor gebruik voor voedingswaren - 44 landen van de meer dan 200 waarin we actief zijn.", zo zei een woordvoerster van de frisdrankengigant in "The Guardian".

Ze gaf toe dat de plastic flessen uit 100 procent gerecycleerd plastic gemaakt zouden kunnen worden, maar zei dat er absoluut niet genoeg hoog kwalitatieve plastic dat geschikt is voor voedingswaren, voorhanden is om het aandeel van rpet op dat niveau te brengen. "Als we het aandeel van gerecycleerd plastic in onze flessen nog meer willen verhogen, is een nieuwe benadering nodig om een kringloopeconomie tot stand te brengen voor plastic flessen", zo zei ze.

Greenpeace zei dat de zes grote frisdrankenfabrikanten meer inspanningen moeten doen om meer gerecycleerd materiaal in hun flessen te verwerken. "Tijdens een recente expeditie van Greenpeace om plasticvervuiling op afgelegen Schotse kustlijnen te onderzoeken, hebben we bijna overal plastic flessen gevonden", zo zei Louisa Casson, een campagneleider voor de oceanen van Greenpeace. "Het is duidelijk dat de frisdrankenindustrie haar plastic voetafdruk moet verkleinen."

© 2017 Probal Rashid

Kinderen vissen plastic flessen uit de Buriganga bij de hoofdstad Dhaka in Bangladesh.

Meest gelezen