Vijfsterrenbeweging onderuit in Italiaanse gemeenteraadsverkiezingen

Gisteren werd er in 140 Italiaanse gemeenten gestemd, onder meer in de grote steden Palermo en Genua. Maar de Vijfsterrenbeweging haalt in geen enkele grote stad de tweede ronde. Zelfs in Parma, de allereerste (grotere) stad waar de beweging een burgemeester had, moet ze de sjerp inleveren. Dat is opvallend, want nationaal heeft de beweging de wind nog altijd in de zeilen: in de peilingen eindigt ze telkens als grootste of tweede grootste, samen met de sociaal-democraten van oud-premier Matteo Renzi (allebei halen ze tussen de 26 en 30 procent).

Of dit het begin van een ommekeer is voor de beweging, zal nog moeten blijken. Normaal gezien zijn er volgend jaar parlementsverkiezingen in Italië. Er wordt gevreesd voor een politieke patstelling als de Vijfsterrenbeweging daarin goed scoort, want ze wil met niemand samenwerken. Mogelijk heeft het slechte resultaat in deze gemeenteraadsverkiezingen ook te maken met de situatie in de hoofdstad Rome. Die stad wordt geteisterd door corruptieschandalen, ondanks de beloftes van burgemeester Virginia Raggi van de Vijfsterrenbeweging om schoon schip te maken.

Nog een opvallend slachtoffer van deze verkiezingen is Giusi Nicolini (foto onder), de burgemeester van Lampedusa, op het gelijknamige eiland. Zij was burgemeester voor de sociaal-democraten, maar stond nu op een onafhankelijke lijst. Zij is intussen in de hele wereld bekend als een symbool voor de gastvrije opvang van vluchtelingen. Lampedusa werd voorgedragen als kandidaat voor de Nobelprijs voor de Vrede. Toenmalig premier Renzi nam Nicolini in oktober vorig jaar mee op zijn bezoek aan het Amerikaanse Witte Huis, toen Barack Obama nog president was. En ook tijdens het bezoek van Paus Franciscus aan Lampedusa, zijn allereerste reis als paus, stond ze op de eerste rij.

Maar Nicolini raakte niet herkozen, ze eindigde pas op de derde plaats. Lampedusa is een kleine gemeente, waar geen tweede ronde gehouden wordt. De nieuwe burgemeester van Lampedusa wordt Salvatore – Toto’ - Martello, die vóór Nicolini ook al burgemeester was. Hij vindt dat het hele asielsysteem op Lampedusa herbekeken moet worden, vooral ook de rol van de ngo’s, die volgens hem onduidelijk is. Lampedusa is één van de vier Italiaanse hotspots, plaatsen waar migranten en vluchtelingen naartoe gebracht worden om ze te screenen, te identificeren en te registreren, en ze naar de juiste vervolgprocedure te leiden - een asielaanvraag, of terugkeer.