De gevolgen van de VS-uitstap uit het klimaatakkoord in vier knelpunten

De beslissing van de Amerikaanse president Donald Trump om uit het klimaatakkoord van Parijs te stappen, zal niet alleen gevolgen hebben voor de opwarming van het klimaat, maar ook voor de positie van de VS in de wereld, voor de Amerikaanse economie en allicht ook voor de positie van Trump zelf.

"America first" wordt misschien wel "America alone"

Door uit het akkoord van Parijs te stappen plaatst president Trump de Verenigde Staten naast Syrië en Nicaragua, die het akkoord niet hadden ondertekend. Het door burgeroorlog verscheurde Syrië heeft momenteel wel andere zorgen dan de opwarming van de planeet, terwijl Nicaragua het akkoord van Parijs niet ver genoeg vindt gaan. Voor Trump gaat het akkoord té ver. 

Trump wil opnieuw gaan onderhandelen over een klimaatakkoord dat door 171 landen is ondertekend. Hij kreeg hier al nul op het rekest van Frankrijk, Duitsland en Italië die stellen niet te geloven dat het akkoord kan worden heronderhandeld. Ook China heeft al klaar en duidelijk gezegd te willen doorgaan met "Parijs".

De Amerikaanse president lost dan misschien wel een van zijn kiesbeloftes in, maar hij lijkt nu zijn land wel te isoleren op de internationale politieke scène. Ook de geloofwaardigheid van de VS als partner na een afgesloten akkoord krijgt een knauw.

Doelstellingen van Parijs halen wordt moeilijk

Een van de belangrijkste doelstellingen van het akkoord van Parijs is de wereldwijde opwarming gemiddeld onder de 2 graden Celsius houden. Dat was sowieso al een moeilijke opgave, maar zonder de VS - de op één na grootste vervuiler op het vlak van CO2-uitstoot - wordt het alleen maar moeilijker, ondanks het feit dat China - de wereldkampioen van CO2-uitstoot - heeft beloofd een tandje bij te steken.

Trump zet ook de Amerikaanse betalingen aan het Klimaatfonds stop dat bedoeld is om de armere landen te helpen bij het halen van hun klimaatdoelstellingen. Dat kan uiteindelijk wel zware gevolgen hebben.

Anderzijds hebben een aantal dichtbevolkte Amerikaanse staten aan de oost- en westkust, een aantal grote steden en bedrijven al aangegeven dat zij wel doorgaan met hun klimaatdoelstellingen.  

Meer jobs, of net minder?

Donald Trump zegt dat het klimaatakkoord nefast is voor de tewerkstelling in onder meer de steenkoolindustrie, ooit dé energiebron van de Amerikaanse industrie. Door weer meer op fossiele brandstof in te zetten wil hij de tewerkstelling in die sector opnieuw opkrikken. Alleen is bijvoorbeeld steenkoolsector al lang niet meer zo arbeidsintensief en hebben de machines het van de mens overgenomen bij de steenkoolwinning.

Anderzijds zijn de afgelopen jaren enorm veel jobs gecreëerd in de sector van de hernieuwbare energie. Die jobs komen nu mogelijk weer in gevaar. Bovendien dreigt de VS concurrentieel verlies te lijden op het vlak van hernieuwbare energie, omdat bijvoorbeeld China hier nu wel zwaar op inzet.

Politiek isolement dreigt

Ironisch genoeg dreigt Donald Trump ook in Washington zelf geïsoleerd te raken. Eerst en vooral heerst er verdeeldheid in het Witte Huis, waar klimaatonkenners à la Steve Bannon lijnrecht staan tegenover meer realistische figuren zoals minister van Buitenlandse Zaken Rex Tillerson. Ook in de rangen van de Republikeinse Partij heerst verdeeldheid over de kwestie.

Die verdeeldheid kan in de kaart spelen van de Democratische oppositie in het Congres. Over anderhalf jaar zijn er alweer tussentijdse verkiezingen in de VS, en het klimaat zal mogelijk een belangrijk thema worden. Bij die zogenoemde midterm elections wordt het volledige Huis van Afgevaardigden en een derde van de Senaat vernieuwd. Republikeinse volksvertegenwoordigers en senatoren zijn niet gebrand op een kiesnederlaag en het is niet ondenkbaar dat zij een president zullen afvallen die hun eigen positie in gevaar brengt. Zijn klimaattrofee zou de president Trump wel eens parten kunnen spelen.

Meest gelezen