Blaast Marokko de Arabische Lente nieuw leven in?

Het protest dat nu al maandenlang Marokko in zijn greep houdt, komt stilaan in een cruciale fase terecht. Daarbij wordt steeds meer gekeken naar de rol van koning Mohammed VI die tegemoet kan komen aan de eisen van het sociaal protest of -als hij dat niet doet- mogelijk geconfronteerd wordt met een nieuw volksprotest in Noord-Afrika.

Het protest brak in oktober vorig jaar uit in het Rifgebergte in het noorden van Marokko. Dat is een erg achtergesteld gebied en de lokale bevolking kwam de straat op toen een visverkoper geplet werd door een vuilniswagen. Die man probeerde zijn zwaardvis uit het vuilnis te halen nadat die eerder in beslag genomen was door de politie.

Het hele verhaal doet erg denken aan de dood van een groentenverkoper in Sidi Bouzid die in 2010 het begin vormde van de volksopstand in Tunesiƫ en bij uitbreiding in een groot deel van de Arabische wereld.

Die gelijkenis is er ook met de eisen van de protestbeweging in Marokko. Die mensen eisen degelijke onderwijsinstellingen, een volwaardig ziekenhuis en kansen op werk in hun gebied. Sociaaleconomische eerder dan politieke eisen, maar er zijn ook culturele eisen. Zo wordt de Rif vooral bevolkt door Berbers die hun eigen taal, het Tamazight, spreken.

Er is nog een andere parallel. Eind de jaren 50 en in 1984 braken in de Rif opstanden uit tegen het centrale gezag in Marokko en telkens werden die bloedig neergeslagen.

Copyright 2017 The Associated Press. All rights reserved.

"Koning Mohammed VI heeft sleutel in handen"

In "De afspraak" op Canvas toonde Yamila Idrissi -Vlaams parlementslid voor de SP.A (boven links)- veel begrip voor de eisen van de betogers. Haar familie is -net zoals veel Marokkaanse immigranten in ons land- afkomstig uit de Rif.

Idrissi geeft aan dat de huidige koning Mohammed VI die sinds 1999 op de troon zit de taal van de berbers erkend heeft en media in die taal toelaat, maar dat is niet voldoende, want op sociaaleconomisch vlak is er weinig of niets gebeurd. EĆ©n van die eisen is een volwaardig ziekenhuis in de Rif en dan vooral Ć©Ć©n gericht op kankerbestrijding. In die regio komt die ziekte erg vaak voor en mogelijk dat het gevolg zijn van de inzet van chemische wapens door Franse en Spaanse koloniale troepen tegen de Rif-Berbers in de jaren 20.

De arabist Chams Eddine Zaougi (boven rechts) is het daarmee eens en zegt dat koning Mohammed VI nu een unieke kans heeft om het protest te bezweren door zijn invloed als autocratisch leider op de regering en het parlement in te zetten en tegemoet te komen aan de eisen van de betogers. Zaougi merkt op dat de koning nog altijd populair is en dat dat gevoel ook oprecht is.

Doet hij dat echter niet en antwoordt hij met repressie, dan zou de situatie -net zoals eerder in TunesiĆ« en andere Arabische landen- snel kunnen escaleren in een opstand. Zaougi merkt op dat ook veel Arabische Marokkanen elders inĀ  het land met ongenoegen zitten over de corruptie, het nepotisme en het gebrek aan vooruitzichten voor jongeren.

Verdeelt dat de Marokaanse gemeenschap in Belgiƫ?

De mislukte staatsgreep van vorig jaar in Turkije heeft tot erg grote spanningen en tweespalt geleid in de Turkse gemeenschap in Belgiƫ.

Yamila Idrissi denkt niet dat dat het geval zal zijn bij de Marokkaanse gemeenschap hier. Veel Belgische Marokkanen komen uit de Rif en hebben begrip voor die situatie, zegt ze.

Zaougi wil daar geen voorspellingen over doen. Een situatie zoals deze kan erg snel escaleren. Hij sluit niet uit dat die toestand een talenkwestie wordt en dan kan de eeuwenoude tegenstelling tussen Marokkanen van Arabische en van Berberafkomst plots een breuklijn worden.Ā Hoe dan ook kan het een "hete zomer" worden in Marokko.

Meest gelezen