PROFIEL: Robert Mueller, gerespecteerde veteraan die zich niet laat intimideren

Mueller, een gedecoreerde Vietnam-veteraan met een rechtendiploma, werkt voor zijn tijd bij de FBI als advocaat, als federaal aanklager en als topman bij het ministerie van Justitie. Als aanklager verwerft hij de reputatie dat hij zich enorm kan vastbijten in een zaak en dat hij zich laat leiden door een groot respect voor de wet.

In juli 2001 wordt hij aangesteld door de toenmalige president George W. Bush om de FBI te leiden, de binnenlandse inlichtingendienst. Amper enkele maanden later gebeurt 9/11, de grootste terreuraanslag op Amerikaanse bodem. Het budget, de mankracht en de bevoegdheden van de FBI worden fors uitgebreid. Mueller moet de dienst door de transformatie leiden en nieuwe aanslagen vermijden.

(Foto: Mueller bij zijn aanstelling als FBI-baas in 2001.)

In 2004 komt het tot een aanvaring met de Bush-administratie, waarbij ook James Comey betrokken is. Beiden zouden overigens goede vrienden gebleven zijn. Comey, die later Mueller zal opvolgen bij de FBI, is dan adjunct-minister van Defensie. Het incident draait rond een grootschalig programma van binnenlandse spionage dat Bush goedgekeurd wil krijgen door het ministerie van Justitie. Daar vindt men echter dat het te verregaand is.

Op een gegeven moment trekken topadviseurs van de president naar minister Ashcroft, die op dat moment in het ziekenhuis ligt, om hem onder druk te zetten om te tekenen. Comey haast zich naar het ziekenbed om er op het laatste moment een stokje voor te steken. Later blijkt dat hij de steun heeft gekregen van Mueller, die ermee gedreigd had om ontslag te nemen als het programma ingevoerd zou worden. Uiteindelijk komt er -zoals we via Edward Snowden ontdekt hebben- toch een geheim binnenlands afluisterprogramma, zonder de goedkeuring van het ministerie.

Naast de strijd tegen terreur is cyberveiligheid een ander stokpaardje van Mueller. Als baas van de FBI wordt hij geprezen om zijn leiderschapskwaliteiten en zijn politieke onafhankelijkheid. "Hij is een van de besten die ik ooit gezien heb", zegt Philip Mudd, een voormalige FBI-medewerker, aan CNN. "Er is niemand beter om hardnekkig een doel na te jagen zonder zich te laten leiden door druk van het Congres, de media, de president of iemand anders." Thomas Pickard, een oud-adjunct van Mueller, zegt dat hij "de FBI 12 jaar lang weg heeft kunnen houden van de politiek".

In 2011, als zijn mandaat van 10 jaar erop zit, krijgt hij nog een uitzonderlijke verlenging van 2 jaar aan het hoofd van de FBI. Die verlenging wordt unaniem goedgekeurd door Republikeinen en Democraten in de Senaat. Helemaal op het einde, in 2013, krijgt hij wel kritiek wanneer blijkt dat Tamerlan Tsarnaev, een van de daders van de aanslag op de marathon in Boston, onderzocht was door de FBI maar toch zijn gang kon gaan.

Na zijn tijd bij de FBI trekt Mueller terug naar de private sector. Hij gaat aan de slag bij advocatenkantoor WilmerHale en is onder meer actief als consultant. Zo maakt hij op vraag van adviesbureau Booz Allen Hamilton een rapport over de interne veiligheidsmaatregelen. Booz Allen Hamilton werkt onder meer voor de NSA en is bekend als de ex-werkgever van Edward Snowden. Op vraag van het gerecht onderhandelt hij over minnelijke schikkingen na het sjoemelsoftware­schandaal bij Volkswagen.

Pikant detail: WilmerHale telt onder zijn klanten ook Ivanka Trump en Jared Kushner, de dochter en schoonzoon van de president, die beiden belangrijke functies hebben in het Witte Huis. Om aan zijn nieuwe functie te kunnen beginnen, heeft de intussen 72-jarige Mueller ontslag genomen bij het advocatenkantoor.